Zarządzanie finansami sektora samorządowego 0300-PS1-2UZFS
Wykład (WYK) Rok akademicki 2019/20

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

1. P. Swianiewicz, Finanse samorządowe, koncepcje, realizacja, polityki lokalne. Wyd. Municipum, Warszawa 2011.

2. M. Jastrzębska, Finanse jednostek samorządu terytorialnego, Wyd. WoltersKluwer, Warszawa 2012.

3. E. Kornberger-Sokołowska, Finanse jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2012.

4. B. Filipiak, Polityka podatkowa gmin czy realizacja władztwa podatkowego?, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, 2015, N nr 76, t. 1.

5. M. Poniatowicz, J.M. Salachna, D. Perło, Efektywne zarządzanie długiem w jednostce samorządu terytorialnego, Oficyna Wydawnicza WoltersKluwer business, Warszawa 2010.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. K. Beer-Tóth, Local Financial Autonomy in Theory and Practice. The Impact of Fiscal Decentralization in Hungary, Fribourg 2009.

2. H. Blöchliger, M. Nettley, Sub-central Tax Autonomy: 2011 Update, OECD Working Papers on Fiscal Federalism, no. 20, OECD Publishing, 2015.

3. M. Miszczuk, System podatków i opłat samorządowych w Polsce, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009.

2UZFS _W01 ma ogólną wiedzę na temat podstawowych pojęć z zakresu finansów samorządowych

2UZFS _U01 potrafi prawidłowo analizować przyczyny i przebieg procesów i zjawisk z zakresu finansów samorządowych (w tym w zakresie gromadzenia dochodów i ich wydatkowania)

Do egzaminu dopuszczeni zostają studenci posiadający zaliczenie z ćwiczeń; egzamin pisemny w formie pytań otwartych.

1.Istota zarządzania procesami finansowymi w sektorze publicznym. Definicja i zakres sektora publicznego. Finanse publiczne i ich specyfika. Finanse podsektora samorządowego w systemie finansów publicznych. Podstawowe obszary zarządzania finansami publicznymi

2. Finanse samorządowe w aspekcie koncepcji teoretycznych samorządu terytorialnego:

Naturalistyczna teoria samorządu terytorialnego, Państwowa teoria samorządu terytorialnego, Teoria polityczna samorządu Rudolfa von Gneista, Teoria lokalizmu, Teoria wyboru publicznego (ang. Public Choice Theory), Koncepcja Nowego Zarządzania Publicznego w sektorze samorządowym (ang. New Public Management – NPM), Koncepcja „współzarządzania publicznego” w sektorze samorządowym (ang. Public Governance - PG), Teoria federalizmu fiskalnego

3.Samodzielność finansowa JST i problematyka lokalnego władztwa podatkowego. Istota i determinanty samodzielności finansowej samorządu terytorialnego. Cechy i znaczenie dochodów własnych w aspekcie samodzielności finansowej JST. Cele lokalnej polityki podatkowej. Problematyka zarządzania dochodami JST z tytułu podatków i opłat lokalnych – instrumenty lokalnego władztwa podatkowego. Kwestia tax expenditures (TEs) w lokalnych systemach podatkowych. Problematyka lokalnej konkurencji podatkowej

4. Zasilanie zewnętrzne budżetów samorządowych – transfery z budżetu państwa. Teoretyczne przesłanki i potrzeba transferów zasilających budżety samorządowe. Cechy, funkcje i konstrukcja subwencji ogólnej. Wpłaty JST najbogatszych na rzecz zwiększania kwoty subwencji ogólnej – tzw. „mechanizm janosikowy”. Istota, cechy i klasyfikacja dotacji celowych

Udziały JST w podatkach państwowych (PIT i CIT)

5. Zarządzanie deficytem i długiem na szczeblu samorządowym

Dług sektora samorządowego – podstawowe komponenty

Procedury ostrożnościowe i sanacyjne w procesie zarządzania długiem publicznym w Polsce i ich wpływ na możliwości zadłużania się JST

Wielkość i struktura zadłużenia JST w Polsce

Instrumenty dłużne wykorzystywane przez JST: kredyty, pożyczki, emisja obligacji komunalnych

Zdolność kredytowa JST w aspekcie tzw. nadwyżki operacyjnej

6. Budżetowanie jako instrument zarządzania finansami JST

Definicja i funkcje budżetu lokalnego

Procedura budżetowa (projektowanie, uchwalanie, wykonanie budżetu JST)

Budżet tradycyjny. Ograniczenia i braki tradycyjnej metody budżetowania

Budżet zadaniowy – możliwości bariery jego wykorzystania w jednostce samorządu terytorialnego. Budżet partycypacyjny jako instrument zaangażowania mieszkańców w proces zarządzania finansami JST

7. Nowoczesne instrumenty zarządzania finansami JST

Planowanie zadań publicznych w ujęciu wieloletnim – Wieloletnia Prognoza Finansowa (WPF), kontrola zarządcza w finansach samorządowych, audyt efektywnościowy w finansach samorządowych, prywatyzacja usług komunalnych i mienia komunalnego, kontraktowanie usług komunalnych, kreowanie rynku usług komunalnych, ekonomizacja opłat komunalnych, partnerstwo publiczno-prywatne, wprowadzenie standardów i mierników działalności JST, wprowadzenie konkurencji do sektora samorządowego, e-government, instrumenty marketingowe w gospodarce finansowej JST.

wykład tradycyjny wspomagany prezentacjami multimedialnymi, angażujący studentów do zadawania pytań w trakcie wykładu