Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia ustrojów państwowych i administracji 350-HS1-2AHUA
Wykład (WYK) Rok akademicki 2020/21

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Literatura:

Literatura podstawowa:

1.J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1993 i następne wydania

2. M. Kallas, Historia ustroju Polski X-XX w., Warszawa 2008 i następne wydania

3. S. Grodziski, Porównawcza historia ustrojów państwowych, wyd. 2, Kraków 2008

4. M. Szczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 1998 i następne wydania

Literatura uzupełniająca:

1.A. Ajnenkiel, Historia sejmu polskiego, t. 2, cz. 1: W dobie rozbiorów, Warszawa 1989

2. A. Jaeschke, Metamorfozy parlamentu westminsterskiego do połowy XVIII wieku, Kraków 2013

3.W. Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991

4.A. Mączak, Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, Warszawa 1986

5.R. Pipes, Rewolucja rosyjska, Warszawa 1994

6.Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, red. M. Kallas, t. I-II, Warszawa 1990

Efekty uczenia się:

W zakresie WIEDZY: KP6_WG1 - KP6_WG4, KP6_WK1 - KP6_WK5

zna i rozumie wybrane zagadnienia historii powszechnej (w zakresie pięciu głównych epok historycznych) w ujęciu chronologicznym i tematycznym

ma zaawansowaną, uporządkowaną chronologicznie i tematycznie wiedzę o historii dawnych i współczesnych ziem polskich w ujęciu historii ustrojów państwowtch i administracji

zna podstawowe nurty filozoficzne, kulturowe, ideologie i doktryny polityczne

wykazuje znajomość historii porównawczej w kontekście historii ustrojów państwowtch i administracji

W zakresie UMIEJĘTNOŚCI: KP6_UW2, KP6_UW4 - KP6_UW7

potrafi w stopniu podstawowym wykorzystać wiedzę teoretyczną właściwą dla studiów do opisu podstawowych problemów historycznych, ekonomicznych, politycznych i kulturowych w kontekście historii ustrojów państwowtch i administracji

potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i umiejętności badawcze związane z kulturowymi, prawnymi, politycznymi i ekonomicznymi uwarunkowaniami

potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną i podstawowe umiejętności zbierania i analizy źródeł w badaniu historii

potrafi analizować bieżącą sytuację polityczną w kontekście historii ustrojów państwowtch i administracji

potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną do interpretacji wydarzeń politycznych

W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH: KP6-KK1 - KP6-KK4, KP6_KO1,

KP6_KO2

docenia rolę nauk historycznych i pokrewnych dla kształtowania więzi społecznych na poziomie lokalnym i ponadlokalnym.

ma krytyczną świadomość zakresu swojej wiedzy historycznej i umiejętności warsztatowych i rozumie potrzebę dalszego, ciągłego rozwoju kompetencji w zakresie fachowym, ogólnohumanistycznym, jak też kompetencji personalnych i społecznych.

wykazuje odpowiedzialność i odwagę cywilną w przedstawianiu zgodnego aktualnym stanem wiedzy historycznej obrazu dziejów i w sprzeciwianiu się instrumentalizacji historii przez grupy narodowe, społeczne, religijne i polityczne.

formułowania sądów na temat podstawowych kwestii z zakresu historii, w kontekście problemów ekonomicznych, politycznych, kulturowych, społecznych i prawnych

jest zdolny do okazywania zrozumienia dla świata wartości i postaw ludzi w różnych okresach i kontekstach historycznych.

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin ustny. Student na egzaminie powinien wykazać się co najmniej podstawową wiedzą i umiejętnościami z zakresu historii ustrojów państwowych od średniowiecza po XX wiek.

Zakres tematów:

Zaprezentowanie dziejów ustroju Polski w powiązaniu z powszechną historią, przede wszystkim poprzez porównawcze potraktowanie formy ustrojowej państwa. Historia wybranych ustrojów państwowych jest rozpatrywana w związku z historią społeczną i polityczną, niekiedy także historią doktryn politycznych, gdyż nie sposób nie docenić ich roli i wzajemnego oddziaływania na ustrój polityczny.

Wybrane ustroje państwowe średniowiecznej Europy (Francja, Anglia, Ruś Kijowska).

Państwo polskie w okresie wczesnopiastowskim. Charakter prawa książęcego. Zarząd

państwem. Patrymonium i regalia

Polska monarchia stanowa. Charakter władzy królewskiej. Kształtowanie się stanów. Zjazdy szlacheckie. Urzędy centralne i lokalne oraz ich kompetencje. Sądownictwo królewskie i stanowe.

Monarchie absolutne w Europie wczesnonowożytnej. Państwo jako przedsiębiorstwo. Dwór jako organ władzy i styl życia. Urzędnicy – słudzy i władcy. Elity wobec władzy.

Model ustrojowy szlacheckiej Rzeczypospolitej. Od demokracji szlacheckiej do oligarchii magnackiej - zmiany w charakterze władzy królewskiej. Geneza, skład i kompetencje sejmu walnego. Skarbowość.

Początki monarchii konstytucyjnej w Polsce. Reformy polityczne, kulturalne i gospodarcze lat 1764-1768. Rada Nieustająca. Walka o reformę ustrojową państwa. Konstytucja 3 Maja 1791 r.

Konstytucjonalizm amerykański. Konstytucja 1787 r. i jej główne zasady. Prawa obywatelskie. Praktyka konstytucyjna XIX-XX w.

Ewolucja ustroju Anglii od XVII do XX w. - powstanie rządów parlamentarnych i gabinetowych. Konstytucja angielska. Demokratyzacja systemu parlamentarnego w XIX w. Reformy prawa wyborczego.

Ustrój Rosji w XVIII-XIX w. Reformy Piotra I jako podstawa rządów despotycznych. Absolutyzm ,,oświecony’’ Katarzyny II i jego specyfika. Władza cesarska i organy centralne. Zarząd terytorialny. Charakterystyka ustroju Rosji w XIX w.

Konstytucjonalizm i główne założenia programowe demokracji parlamentarnej. Geneza konstytucjonalizmu. Podstawy doktrynalne konstytucjonalizmu (teoria umowy, prawo natury, podział władz). Katalog podstawowych rozstrzygnięć konstytucji. Zasada suwerenności, reprezentacji i podziału władz. Prawa obywatelskie. Struktura parlamentu. Prawa wyborcze.

Władza a społeczeństwo w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim. Ustrój społeczno polityczny Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Kodeks Napoleona. Organizacja administracji.

Przekształcenia ustrojowe II Rzeczypospolitej. Walka o ustrój państwa. Konstytucje 17 III 1921 r. i 23 IV 1935 r. – próba porównania. Organizacja administracji centralnej i terytorialnej.

Reżimy autorytarne i totalitarne i ich cechy ustrojowe. Pojęcie totalitaryzmu. Totalitaryzm włoski i niemiecki. Faszyzm. Totalitaryzm bolszewicki. Stalinizm.

Metody dydaktyczne:

Metoda podająca w formie wykładu z elementami aktywizującymi studentów; konsultacje

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 (brak danych), (sala nieznana)
Cezary Kuklo 23/ szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)