Metodologia nauk prawnych 270-NPS3-1METNP
Konwersatorium (KON) Rok akademicki 2020/21

Literatura podstawowa:

1. J. Stelmach, B. Brożek, Metody prawnicze, Kraków 2006

2. Z. Ziembiński, Podstawowe problemy prawoznawstwa, Warszawa 1980

3. Z. Ziembiński, Wykłady socjologii dla prawników i administratywistów, Warszawa 1990

4. J. Apanowicz, Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej: prace doktorskie, prace habilitacyjne, Warszawa 2005 ALBO J. Apanowicz, Metodologia ogólna, Gdynia 2002

5. E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2013

Literatura uzupełniająca:

1. A. Grobler, Metodologia nauk, Kraków 2006

2. T. Pietrzykowski, Naturalizm i granice nauk prawnych. Esej o metodologii prawoznawstwa, Warszawa 2017

3. A. Zienkiewicz, Holizm prawniczy z perspektywy Comprehensive Law Movement, Warszawa 2018

Wiedza, absolwent ma:

- pogłębioną wiedzę na temat głównych metod badawczych stosowanych w naukach społecznych, w tym szczególnie w dyscyplinie prawo. Zna metody ilościowe i jakościowe służące do analizy współczesnych zjawisk i procesów społeczno-prawnych - SDNS_WG04.

Umiejętności, absolwent potrafi:

- wykorzystując wiedzę z dziedziny nauk społecznych oraz adekwatną metodologię nauk identyfikować problemy badawcze, zadawać pytania badawcze dotyczące funkcjonowania społeczeństwa oraz przedstawić potencjalne sposoby ich rozwiązania - SDNS_UW01.

Prezentacja w trakcie zajęć - uprzednio przesłanej prowadzącemu w wersji pisemnej - koncepcji hipotetycznej rozprawy doktorskiej na wybrany samodzielnie temat.

W zależności od rozwoju sytuacji epidemicznej zastrzega się możliwość przeprowadzenia egzaminu przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

Skala ocen od 2 do 5.

Informacje o warunkach zaliczenia wykładu konwersatorium (koncepcja rozprawy doktorskiej)

Założenia metodologiczne w pisarstwie naukowym z zakresu nauk prawnych – zasady formułowania założeń metodologicznych różnych rodzajów prac naukowych.

Artykuł naukowy - rodzaj, wybór czasopisma, tytuł, abstrakt, wstęp, wywód, dobór materiału badawczego, strona formalna (struktura, przypisy, język), wnioski/wyniki.

Glosy do orzeczenia - dlaczego, po co i jak pisze się glosy.

Koncepcja rozprawy doktorskiej - tytuł, uzasadnienie podjęcia tematu, obszar i problem badawczy, pytania/hipotezy ogólne i szczegółowe, założenia, konstrukcja pracy (wstępny plan), metody badawcze, przewidywane źródła

Uwarunkowania realizacji rozprawy doktorskiej - uwarunkowania prawne uzyskania stopnia naukowego doktora:

Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce:

- warunki nadania stopnia doktora (błedy w budowaniu/autoprezentacji dorobku naukowego),

- rozprawa doktorska (i jej przygotowanie, wymagania stawiane rozprawom doktorskim), udostępnianie rozprawy doktorskiej,

- wszczęcie i sposób postępowania w sprawie nadania stopnia doktora (przygotowanie do wszczęcia),

- promotorzy i recenzenci (dobór recenzentów),

- dopuszczenie do obrony rozprawy doktorskiej (przygotowanie rozprawy doktorskiej do obrony, obrona rozprawy doktorskiej).

Metoda - metodyka - metodologia.

Metodologia ogólna i szczegółowa.

Nauki prawne – charakter, specyfika, ich miejsce w systemie nauk społecznych i relacja do innych nauk, w tym lingwistyki, logiki, filozofii ogólnej, ekonomii; dyscypliny prawnicze. Metodologia nauk prawnych w ujęciu opisowym i dyrektywalnym.

Podejścia: odrzucenie metody, heteronomia metodologiczna, autonomia metodologiczna.

Metoda badawcza.

Metoda prawnicza, stosowana praktycznie, dogmatycznoprawnie, teoretycznie.

Metody tradycyjnie stosowane w naukowych badaniach nad prawem:

1) analiza:

a) analiza lingwistyczna (formalno-dogmatyczna/językowo-logiczna).

b) ekonomiczna analiza prawa (Law & Economics),

c) metoda komparatystyczna,

2) argumentacja - topiki (argumenty w dyskursie, zasady prawa: ogólne, interpretacyjne, specjalne, zasady prawa a polityki, reguły, standardy),

3) hermeneutyka prawnicza.

Metody pochodzące z socjologii (socjologia prawa, przykłady badań socjologicznoprawnych):

- eksperyment,

- badania sondażowe,

- jakościowe badania terenowe,

- badania niereaktywne,

- badania ewaluacyjne.

Procesy i procedury badawcze,

Metodologiczne elementy rozprawy doktorskiej – problem badawczy, przedmiot badań, tezy/hipotezy (pytania problemowe) główne i szczegółowe, zmienne i ich wskaźniki, układ treści pracy.

Zasady pisarstwa naukowego dotyczące różnych rodzajów prac naukowych – zasady wspólne i właściwe dla poszczególnych rodzajów prac.

Wymogi etyki prowadzenia badań naukowych.