Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Diagnostyka pedagogiczna 380-OS1-2DPD
Ćwiczenia (CW) Rok akademicki 2021/22

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Literatura:

Literatura podstawowa:

- E. Jarosz, E. Wysocka, Diagnoza psychopedagogiczna podstawowe problemy i rozwiązania, Warszawa 2006

- J. Nikitorowicz, K. Sawicki, T. Bajkowski (red.):Współczesne dylematy diagnostyczne i metodyczne w opiece i wychowaniu, Olecko 2003

- A. Podgórecki, Charakterystyka nauk praktycznych, Warszawa 1962

- T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, Warszawa 2003

- S. Ziemski, Problemy dobrej diagnozy, Warszawa 1973

- M. Guziuk-Tkacz, Badania diagnostyczne w pedagogice i psychopedagogice, Warszawa 2011

- S. Kawula, Z. Dąbrowski, M. Gałaś, Diagnozowanie potrzeb opiekuńczych i kulturalnych środowiska, Toruń 1980

- G. Gajewska, Problemy – dylematy wynikające z teorii potrzeb dla teorii i praktyki opieki nad dzieckiem, Zielona Góra 1997

- M. Łobocki, Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków 1999

- A. Frydrychowicz, Rysunek rodziny. Projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych. Warszawa 1996

- G. D. Oster, P. Gould, Rysunek w psychoterapii, Gdańsk 1999

- M. Braun-Gałkowska, Test rysunku rodziny, Lublin 1985

- S. Włoch, A. Włoch, Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Warszawa 2009

- J. Rembowski, Metoda projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży. Zarys technik badawczych, Warszawa 1986

- D. Ekiert-Grabowska, Techniki socjometryczne w pracy wychowawcy klas początkowych, Katowice 1984

* Diagnoza w dysleksji rozwojowej jako podstawa prognozy trudności w uczeniu się:

- Bogdanowicz M., O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu, LINEA, Lublin 1995, s. 5-127.

- Górniewicz E., Trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci, Wydaw. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2000, s. 34-71, 114-159.

- Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2002

- Mickiewicz J., Jedynka z ortografii?, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora, Toruń 2002

- Dąbrowska M., Moje dziecko jest dyslektykiem. Poradnik i informator dla rodziców i wychowawców, Sewenth Sea, Warszawa 2003

- Bogdanowicz K., Dyslektycy pod szczególną opieką, „Psychologia w szkole”, nr 1/2006

- Brejnak W., Dysleksja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003

- Davis Ronald D., Dar dysleksji, przekł. Grażyna Skoczylas, Zysk i S-ka, Warszawa 2001

- Dyrda J., Style uczenia się dzieci dyslektycznych a wymagania poznawcze szkoły, Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004

- Raymond S., Jak pomóc dzieciom radzić sobie z dysleksją, [tł. Ewa Klimas-Kuchtowa], Jedność, Kielce 2004

- Zakrzewska B., Trudności w czytaniu i pisaniu, Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996

- Skibińska H., Praca korekcyjno-kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1996

- Pętlewska H., Przezwyciężanie trudności w czytaniu i pisaniu, Impuls, Kraków 1998

* Lęki i fobie szkolne:

- B. Majerek (red.), Zjawisko niechęci wobec szkoły: studium empiryczne szkolnej absencji, Kraków 2007

- Sara G. Mattis, Thomas H. Ollendick ; przekł. Ewa Zaremba-Popławska, Lęk i fobie nastolatków : jak pomóc dzieciom przezwyciężyć napady paniki, Gdańsk 2004

*Sytuacja dziecka przewlekle chorego:

- B. Antoszewska, Dziecko przewlekle chore- problemy medyczne, psychologiczne i pedagogiczne, Toruń 2011

- B. Antoszewska, Rodzina i dziecko przewlekle chore: wybrane zagadnienia, w: Dziecko przewlekle chore- problemy medyczne, psychologiczne i pedagogiczne, Toruń 2011

- M Gołubiew - Konieczna, Dzieci i młodzież przewlekle chora w systemie polskiej oświaty : próba oceny, w: Dziecko przewlekle chore- problemy medyczne, psychologiczne i pedagogiczne: heurystyczny wymiar ludzkiej egzystencji, Toruń 2011

- J. Aldridge, przekł. J. Makowiecka, Jak żyć z poważnie chorym dzieckiem, Kraków 2008

*Sytuacja dziecka cudzoziemskiego,dziecka uchodźców:

- M. Ząbek (red.):Między piekłem a rajem: problemy adaptacji kulturowej uchodźców i imigrantów w Polsce, Warszawa 2002

- E. Januszewska, Dziecko czeczeńskie w Polsce: między traumą wojenną a doświadczeniem uchodźstwa, Toruń 2010

- T. Bajkowski, K. Sawicki, U. Namiotko, Diagnostyka i metodyka pedagogiczna w warunkach wielokulturowości, Warszawa 2014

*Zachowania ryzykowne młodzieży

- K. Ostaszewski, Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience, Warszawa 2014

- B. Pilecka, Wybrane problemy samobójstw młodzieży, Lublin 1995

- R. Bibik, A. Urbanek (red.), Człowiek w sytuacji (bez) nadziei- konteksty teoretyczne i praktyczne, Legnica 2011

* Sytuacja dziecka w rodzinie niepełnej

- G. Poraj, J. Rostowski (red.), Zagrożenia życia rodzinnego, Łódź 2003

- H. Cudak, Zagrożenia emocjonalne i społeczne dzieci z rodzin rozwiedzionych, Toruń 2010

- J. U. Lis, Solo, ale w ostrogach: poradnik dla samotnych rodziców, Kielce 2012

- W. T. Danilewicz, Sytuacja opiekuńczo-wychowawcza dziecka w rodzinie czasowo niepełnej z powodu długotrwałego pobytu rodzica za granicą, Test : pismo naukowe Wydziału Pedagogiki i Psychologii Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku 2(4)/1996, s. 80-85

- J. Brągiel, Wychowanie w rodzinie niepełnej, Opole 1990

*Sytuacja dziecka agresywnego

- B. Rimland, tł. Karolina Bojadżijewa-Wesołowska, Dziecko dys-logiczne : dlaczego miliony dzieci cierpią na nadpobudliwość, zaburzenia uwagi, zaburzenia umiejętności szkolnych, depresję, są agresywne, zbuntowane lub porywcze - i co możemy z tym zrobić , Warszawa 2010

- J. Rumpf, przekł. M. Bacdorf, Krzyczeć, bić, niszczyć: agresja u dzieci w wieku do 13 lat, Gdańsk 2008

*Problem nierównego traktowania w rodzinie

- A. Faber, E. Mazlish, przekł. B. Rumatowska, Rodzeństwo bez rywalizacji. Jak pomóc własnym dzieciom żyć w zgodzie, by samemu żyć z godnością, Poznań 1997, Media Rodzina of Poznań

- A. Faber, E. Mazlish, Wyzwoleni rodzice, wyzwolone dzieci. Twoja droga do szczęśliwej rodziny, Poznań 1998, Media Rodzina

- A. Faber, E. Mazlish, przeł. [z ang.] Mariola Więznowska, Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały-Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły, Poznań 2001, Media Rodzina

Literatura uzupełniająca:

- A. Młynarczuk-Sokołowska, K. Potoniec, K. Szostak-Król, Przygody Innego bajki w edukacji międzykulturowej, Białystok 2011

- W. Socha, Wybrane problemy z diagnostyki i organizacji środowiska wychowawczego, Lublin 1984

- B. Skałbania, Diagnostyka pedagogiczna. Wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne, Kraków 2011

- M. Deptuła (red.): Diagnostyka profilaktyka socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej, Bydgoszcz 2005

- M. Deptuła (red.), Diagnostyka profilaktyka w teorii i praktyce pedagogicznej. Bydgoszcz 2006

- K. Marzec-Holka, Wybrane zagadnienia diagnostyki pedagogicznej, Bydgoszcz 1990

- I. Lepalczyk, J. Badura, Elementy diagnostyki pedagogicznej, Warszawa 1987

- W. Okoń, Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 2004

- E. Jarosz, Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Katowice 2001

Literatura - grupy dr Joanny Sacharczuk

Literatura podstawowa:

 Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 1, [red. nauk. Tadeusz Pilch], Wydaw. Akademickie "Żak", Warszawa 2003, s. 664- 688.

 Danuta Skulicz, Diagnozowanie pedagogiczne, W: Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, pod red. Stanisława Palki, Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998, s.55-73.

 S. Ziemski, Problemy dobrej diagnozy, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973, s.15-23, s.62-125.

 Socha Władysław, Wybrane problemy z diagnostyki i organizacji środowiska wychowawczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1984, s. 10-15, 20-22.

 Elementy diagnostyki pedagogicznej, pod red. Ireny Lepalczyk i Jana Badury, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa- Łódź, 1987, s. 9-21; 31-45.

 St. Kawula, Zdzisław Dąbrowski, Mieczysław Gałaś, Diagnozowanie potrzeb opiekuńczo-wychowawczych i kulturalnych środowiska, Toruń 1980, s.42-65.

 J. Nikitorowicz, Diagnostyka i metodyka w dialogu wspierającym ludzką egzystencję,

W: Współczesne dylematy diagnostyczne i metodyczne w opiece i wychowaniu , pod red. Jerzego Nikitorowicza, Krzysztofa Sawickiego, Tomasza Bajkowskiego, Wydaw. Wszechnicy Mazurskiej w Olecku, Olecko 2003, s.13-32.

 Stanisław Kawula, Zdzisław Dąbrowski, Mieczysław Gałaś, Diagnozowanie potrzeb opiekuńczo-wychowawczych i kulturalnych środowiska, Toruń 1980, s.83-97,103-113.

 Gajewska Grażyna, Problemy - dylematy wynikające z teorii potrzeb dla teorii i praktyki opieki nad dzieckiem, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze, Zielona Góra 1997, s. 22-58; 112-133.

 Dąbrowski Zdzisław, Teoretyczne podstawy opieki i wychowania przez opiekę, Wydaw. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1988, s.194-209, 224-227

 Okoń Wincenty, Nowy słownik pedagogiczny, Wydaw. Akademickie "Żak", Warszawa 2004

• J. Mellibruda, Siedem ścieżek integracji psychoterapii. Ślady dziecięcych traum i toksycznych relacji jako wyzwanie, Wydawnictwo Zielone Drzewo, Instytut Psychologii Zdrowia PTP, Warszawa 2011, s. 59-93.

• Z. Sobolewska – Mellibruda, Psychoterapia dorosłych dzieci alkoholików, Wydawnictwo Zielone Drzewo, Instytut Psychologii Zdrowia PTP, Warszawa 2011, s. 65-74.

• L. Golińska, Emocje: przyjaciel czy wróg, Instytut Psychologii Zdrowia, PTP, Warszawa 2002

• R. Reiland, Uratuj mnie. Opowieść o złym życiu i dobrym psychoterapeucie, Media Rodzina, 2010

 Bogdanowicz Marta, O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu, LINEA, Lublin 1995, s. 5-127.

 Górniewicz Ewa, Trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci, Wydaw. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2000, s. 34-71, 114-159.

 Pilch Tadeusz, Teresa Bauman, Zasady badań pedagogicznych, rozdz. 6 oprac. Andrzej Radźko, Wydaw. Akademickie "Żak", Warszawa 2001, s. 70-123, 148-185.

 Pilch Tadeusz, Zasady badań pedagogicznych, rozdz. 4 oprac. Teresa Bauman, rozdz. 7 oprac. Andrzej Radźko, Wydaw. Akademickie "Żak", Warszawa 1998, s. 46-85, 122-174, 199-234.

 Łobocki Mieczysław, Metody i techniki badań pedagogicznych, Impuls, Kraków 2004, s. 45-80, 173-210.

 Zaczyński Władysław Piotr, Praca badawcza nauczyciela, Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1997, s. 135-169.

 Skorny Zbigniew, Metody badań i diagnostyka psychologiczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1974, s. 123-148.

 M. Sendyk, Społeczne przystosowanie dzieci z poczuciem sieroctwa duchowego, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2001, rozdz. II, s. 33-77.

Temat: Zjawisko przemocy wobec dziecka

Literatura:

 Pospiszyl Irena, Przemoc w rodzinie, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2000

 Miller Alice, Zniewolone dzieciństwo, przeł. [z niem.], Media Rodzina, Poznań 1999

 Marzec-Holka Krystyna, Przemoc seksualna wobec dziecka, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1999

 Gilligan James, Wstyd i przemoc, przeł. [z ang.], Media Rodzina, Poznań 2001

 Lew-Starowicz Zbigniew, Przemoc seksualna, Jacek Santorski & CO Agencja Wydawnicza, Warszawa1992

 Cześnikiewicz Wiesław, Pawlak- Jordan Beata, Wykorzystywanie seksualne dzieci, Fundacja Dzieci Niczyje, Warszawa 1998

 O przemocy domowej. Poradnik dla lekarza pediatry, opracowanie Jerzy Melliburda, Renata Durda, Hanna D. Sasal, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 1998

 Lisowska Elżbieta, Przemoc wobec dzieci, Wydaw. Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach, Kielce 2005.

 Mazur Jadwiga, Przemoc w rodzinie, Wydaw. Akademickie "Żak", Warszawa 2002

 Śledzianowski Jan, Wychowanie wobec przemocy, Zakład Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2004

 Dutton Donald G., Przemoc w rodzinie, przeł. z ang., Diogenes, Warszawa 2001

 Mellibruda Jerzy, Zaburzenia pourazowe i pomoc ofiarom, Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa1997

 Dzieci maltretowane i molestowane, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998

 Ketterman Grace, Jak uchronić dziecko przed przemocą, przekł. Paweł Kaźmierczak, Wydaw. WAM, Kraków 2004

 Ackerman Robert J, Susan E. Pickering, Zanim będzie za późno, przekł. Monika Gajdzińska, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2004

 Mellibruda Jerzy, Mapa problemów przemocy, Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa 1997

Temat: Dziecko w rodzinie alkoholowej

Literatura:

 Gdzie się podziało moje dzieciństwo, [red. Piotr Żak], Wydawnictwo Charaktery, Kielce 2003

 McConnell Patty, Po deszczu jest słońce, przekł.[z ang.], "Eko-Kapio", Gdańsk 1996

 Alateen- Nadzieja dla dzieci alkoholików, Al.-Anon Grupy Rodzinne, Poznań 2001

 12 Kroków dla Dorosłych Dzieci z uzależnionych i innych rodzin dysfunkcyjnych, Akuracik, Warszawa 1996

 Sobolewska Zofia, Odebrane dzieciństwo. Psychologiczne problemy DDA, Instytut Psychologii Zdrowia, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Warszawa 2000

 Dziecko potrzebujące pomocy, pod red. Jadwigi Izdebskiej, Wyższa Szkoła Suwalsko-Mazurska im. Papieża Jana Pawła II., Wydawnictwo Heliodor, Łomianki 2003

 Badania nad dziećmi alkoholików, [tł. z ang.], Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2000

 Ochmański Marian, Nadużywanie alkoholu przez ojców a sytuacja domowa i szkolna dzieci, Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1993

 Rodzina z problemem alkoholowym, pod red. Ireny Lepalczyk i Ewy Marynowicz-Hetki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław- Łódź 1989

 Robinson Bryan E., Lyn Rhoden J., Pomoc psychologiczna dla dzieci alkoholików, [tł. Monika Szymankiewicz i zespół], Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2005

 Woititz, Janet G., Dorosłe dzieci alkoholików, tł. [z ang.] ; red. Anna Dodziuk, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, Warszawa 1994

Temat: Lęk i strach w doświadczeniach dzieci

Literatura:

• I.,D., Yalom, Psychoterapia egzystencjalna, rozdz. Jak dzieci pojmują śmierć, Instytut Psychologii Zdrowia, PTP, Warszawa 2008

• J. Mellibruda, Siedem ścieżek integracji psychoterapii. Ślady dziecięcych traum i toksycznych relacji jako wyzwanie, Wydawnictwo Zielone Drzewo, Instytut Psychologii Zdrowia PTP, Warszawa 2011, s.320-334.

• Lęk u dzieci : poradnik z ćwiczeniami, Ronald M. Rapee , Ann Wignall, Susan H. Spence, Vanessa Cobham, Heidi Lyneham, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017.

• Lęk : geneza, mechanizmy, funkcje / pod red. Małgorzaty Fajkowskiej i Błażeja Szymury, Wydawnictwo Naukowe "Scholar", Warszawa 2009.

• Sara G. Mattis, Thomas H. Ollendick, Lęk i fobie nastolatków : jak pomóc dzieciom przezwyciężyć napady paniki, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2004.

Temat: Zjawisko mobbingu i agresji wśród młodzieży

Literatura:

 Dambach Karl E., Mobbing w szkole, przekł. [z niem.] Aleksandra Ubertowska, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2003

 Lankamer Agata, Piotr Ciborski, Urszula Minga, Mobbing w szkolnictwie, Ośrodek doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2005

 Speck Otto, Być nauczycielem, przekł. Elżbieta Cieślik ; wstęp Bogusław Śliwerski, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2005

 Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku , [red. nauk. Tadeusz Pilch], Wydaw. Akademickie "Żak", Warszawa 2003

 Dąbrowska-Bąk Maria, Przemoc w szkole, Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań 1995

 DePino, Catherine, Śmierdzący ser. Jak bronić się przed przemocą w szkole, tł. Elżbieta Zubrzycka, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2004

 Dzieci i młodzież wobec agresji i przemocy, red. nauk. Anna Brzezińska i Elżbieta Hornowska, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004

 Stein Arnd, Kiedy dzieci są agresywne, tł. [z niem.], Jedność, Kielce 2002

 Rumpf Joachim, Krzyczeć, bić, niszczyć, przekł. z niem. Maria Bacdorf., Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2003

 Agresja w szkole, pod red. Andrzeja Rejznera, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie, Wydaw. Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa 2004

 Guerin Suzanne, Eilis Hennessy, Przemoc i prześladowanie w szkole, przekł. Jarosław Rybski, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2004

 Ranschburg Jenö, Lęk, gniew, agresja, Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993

Literatura uzupełniająca:

 Jarosz Ewa, Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001

 Marzec-Holka Krystyna, Wybrane zagadnienia diagnostyki pedagogicznej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1990

Diagnostyka pedagogiczna i profilaktyka w szkole i środowisku lokalnym, pod red. Marii Deptuły, Wydaw. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2004

 J. Izdebska, Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku, Trans Humana, Białystok 2000, s. 45-51, 62-69.

 Edukacja elementarna a diagnoza pedagogiczna, red. nauk. Krystyna Sujak-Lesz, Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa 2002/ E. Małkiewicz: Motywy poznania świata i uczenia się w kontekście podstawowych potrzeb dziecka

 K. Obuchowski , Przez galaktykę potrzeb: psychologia dążeń ludzkich, Zysk i S-ka, Poznań 1995

 Wymiary dzieciństwa, pod red. nauk. Jadwigi Bińczyckiej i Barbary Smolińskiej-Theiss, Impuls, Kraków 2005

 T. Sakowicz, Dysfunkcjonalność rodziny a resocjalizacja, Kraków 2006

 J. Izdebska, Dziecko osamotnione w rodzinie, Białystok 2004

 Dąbrowska Małgorzata, Moje dziecko jest dyslektykiem. Poradnik i informator dla rodziców i wychowawców, Sewenth Sea, Warszawa 2003

 Bogdanowicz Katarzyna, Dyslektycy pod szczególną opieką, „Psychologia w szkole”, nr 1/2006

 Bogdanowicz Marta, Ryzyko dysleksji, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2002

 Brejnak Wojciech, Dysleksja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003

 Davis Ronald D., Dar dysleksji, przekł. Grażyna Skoczylas, Zysk i S-ka, Warszawa 2001

 Mickiewicz Janina, Jedynka z ortografii?, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora, Toruń 2002

 Dyrda Jolanta, Style uczenia się dzieci dyslektycznych a wymagania poznawcze szkoły, Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004

 Raymond Sally, Jak pomóc dzieciom radzić sobie z dysleksją, [tł. Ewa Klimas-Kuchtowa], Jedność, Kielce 2004

 Zakrzewska Barbara, Trudności w czytaniu i pisaniu, Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996

 Skibińska Helena, Praca korekcyjno-kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1996

 Pętlewska Halina, Przezwyciężanie trudności w czytaniu i pisaniu, Impuls, Kraków 1998

 Helm Stierlin, Pierwszy wywiad z rodziną, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 1999

 Gerstmann Stanisław, Rozmowa i wywiad w psychologii, Państwowe Wydaw. Naukowe, Warszawa1985

 Skorny Zbigniew, Obserwacje psychologiczne dzieci i młodzieży, Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1978

 Małgorzata Karwowska-Struczyk, Wanda Hajnicz, Obserwacja w poznawaniu dziecka, Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998

 Metody badań pedagogicznych w zarysie, pod red. Andrzeja Góralskiego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, . Warszawa 1994

 Sobocki Mieczysław, Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Impuls, Kraków 2004

 Babbie Earl, Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004

▪ M. Łopatkowa, Samotność dziecka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1983, s. 3-50; 102- 201.

▪ B. Passini, Sieroctwo społeczne, Centrum Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 1996, s. 7; 11-19; 32-41.

▪ Badora Sylwia, Uczucia i profesjonalizm : o formach opieki zastępczej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, Wydaw. Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, Częstochowa 1998, rozdz. I – s.7-24; II- s.51-97

▪ Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, red. nauk. Danuta Lalak i Tadeusz Pilch, Wydaw. Akademickie „Żak”, Warszawa 1999 ( pojęcia: sieroctwo- s.268)

▪ Kamińska Urszula , Zranione dzieciństwo, wychowankowie Domu Dziecka mówią, Śląsk Wydaw. Naukowe, Katowice 2000 (cała)

▪ Szymborska Alicja, Sieroctwo społeczne, Wiedza Powszechna, Warszawa 1969

▪ Sieroctwo społeczne i jego kompensacja, red. nauk. Marek Heine, Grażyna Gajewska. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze, Zielona Góra 1999

Efekty uczenia się:

K_W10

Ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących.

K_W15

Ma podstawową wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wych., opiekuńczej, kulturalnej i pomocowej.

Umiejętności

K_U01

Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności pedagogicznej

K_U03

Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, diagnozowania i prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności pedagogicznej

Kompetencje społeczne

K_K07

Jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania pedagogiczne i zdolny do porozumiewania się z osobami będącymi i nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie.

Metody i kryteria oceniania:

- obecność na zajęciach (dopuszczalna nieusprawiedliwiona nieobecność na dwóch zajęciach, pozostałe nieobecności należy zaliczyć podczas konsultacji do dwóch tygodni od daty nieobecności, przy czym nie więcej niż 50% godzin nieobecności umożliwia zaliczenie przedmiotu)

- aktywność i przygotowanie do zajęć

- prezentacja wybranych problemów społeczno-wychowawczych z aktywizacją grupy, jako wstęp do grupowej diagnozy danego problemu

- pozytywna ocena z zaliczenia w formie pisemnego kolokwium

SPOSÓB ZALICZENIA grupy dr Joanny Sacharczuk

Cały przedmiot: system punktowy

• Obecności na ćwiczeniach – każda obecność to 1 punkt, obecności w sumie umożliwiają zdobycie 1x15=15pkt

• Nieobecności – każda nieobecność będzie skutkować utratą punktów, nieobecności można zaliczyć na konsultacjach

• Aktywności na ćwiczeniach – na wszystkich zajęciach można zdobyć 2 punkty za aktywność, rozumianą jako merytoryczne przygotowanie się do zająć i zabieranie głosu w dyskusji oraz wykonywanie zadań proponowanych w ramach obowiązującego tematu (np. prezentacje zagadnień)

Aktywności w sumie umożliwiają zdobycie 2x13=26 pkt

• Punkty dodatkowe – przyznawane według uznania prowadzącego za szczególne osiągnięcia (dodatkowe prace, wysoka aktywność itp.)- jest to dodatkowy bufor punktów do zdobycia za pozytywne wyróżnianie się na zajęciach

• Kolokwium

Zakres tematów:

I WPROWADZENIE W PROBLEMATYKĘ ZAJĘĆ

II PODSTAWY DOTYCZĄCE POZNANIA DIAGNOSTYCZNEGO

1. Wyjaśnienie podstawowej terminologii

2. Zasady diagnozy psychopedagogicznej

3. Błędy diagnostyczne

4. Schemat diagnozy rozwiniętej wg Stefana Ziemskiego

5. Etapy diagnozy wg Adama Podgóreckiego

6. Holistyczne ujęcie procesu diagnozowania

7. Nabywanie umiejętności tworzenia diagnoz cząstkowych, diagnozy rozwiniętej wg S. Ziemskiego na podstawie analizy indywidualnego przypadku

III DIAGNOZOWANIE POTRZEB W PRACY PEDAGOGICZNEJ

1. Wyjaśnienie podstawowych pojęć

2. Wybrane klasyfikacje potrzeb

a) Teoria hierarchii potrzeb Abrahama Maslowa

b) Potrzeby wg Kazimierza Obuchowskiego

c) Potrzeby psychiczne wg koncepcji Henrego A. Murraya

3. Potrzeby człowieka

4. Nabywanie umiejętności tworzenia diagnozy ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb

IV SPOSOBY POZNANIA DIAGNOSTYCZNEGO

1. Wyjaśnienie pojęć:

- metoda diagnostyczna

- technika diagnostyczna

- narzędzie diagnostyczne

2. Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pedagogice

3. Wybrane techniki oraz narzędzia w socjometrii

4. Wybrane techniki oraz narzędzia w projekcji

IV DIAGNOZA WYBRANYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNO-WYCHOWAWCZYCH

1. Diagnoza dysleksji rozwojowej jako podstawa prognozy trudności w uczeniu się

2. Sytuacja ucznia zdolnego

3. Lęki i fobie szkolne

4. Sytuacja dziecka przewlekle chorego

5. Sytuacja dziecka cudzoziemskiego, dziecka uchodźców

6. Zachowania ryzykowne młodzieży

7. Sytuacja dziecka w rodzinie niepełnej

8. Problem nierównego traktowania dzieci w rodzinie

9. Sytuacja dziecka agresywnego

V EWALUACJA I PODSUMOWANIE ZAJĘĆ

Tematy - grupy dr Joanny Sacharczuk

Konwersatorium 1

Temat: Wprowadzenie w wybrane obszary badań diagnostycznych

Plan:

• Zapoznanie z programem oraz literaturą przedmiotu,

• Zaakcentowanie podstawowych kwestii związanych z procesem diagnostycznym,

• Wskazane istotnych, z punktu widzenia diagnostyki pedagogicznej, problemów społecznych.

Konwersatorium 2

Temat: Podstawy poznania diagnostycznego

Plan:

• Wyjaśnienie pojęć: diagnoza, diagnostyka, diagnozowanie

(definicje za: Nikitorowicz, Ziemski, Kamiński);

• Omówienie schematu diagnozy rozwiniętej wg Stefana Ziemskiego (diagnoza: klasyfikacyjna, genetyczna, znaczenia, fazy, prognostyczna)

• Diagnoza w pedagogice: diagnoza indywidualna- Muszyński; S. Szuman – fazy rozwoju rysunkowego; T. Pilch - sondaż diagnostyczny; M. Łobocki- badanie diagnostyczne; W. Okoń- 3 funkcje badań diagnostycznych; J. Gnitecki- procedura diagnostyczna;

• Diagnostyka edukacyjna w ujęciu Bolesława Niemierki; istota i zakres diagnostyki pedagogicznej środowiska w ujęciu Stanisława Kawuli; diagnoza w pedagogice specjalnej; diagnoza resocjalizacyjna w ujęciu Lesława Pytki; diagnoza kliniczno- wychowawcza Janusza Korczaka, diagnoza środowiskowa Haliny Radlińskiej; diagnoza społeczna wg Aleksandra Kamińskiego;

• Prakseologiczne walory dobrej diagnozy;

• Najczęstsze błędy diagnostyczne ( w ujęciu Paycha);

• Diagnoza rozumiejąca/ diagnoza etykietyzująca ( w ujęciu Elżbiety Małkiewicz);

• Klasyfikacja i typologia w diagnozowaniu. Struktury umysłów nauczycieli w ujęciu St. Dobrowolskiego;

• Nabywanie umiejętności sporządzania diagnozy.

Konwersatorium 3

Temat: Potrzeby ludzkie, potrzeby opiekuńcze

Plan:

• Wyjaśnienie pojęć: potrzeba, potrzeba opiekuńcza, opieka;

• Klasyfikacja potrzeb opiekuńczych;

• Potrzeby dziecka według A. Małkiewicz

( potrzeba więzi- symbioza; potrzeba własnej tożsamości- separacja; potrzeba samorealizacji- indywiduacji);

• Wybrane klasyfikacje potrzeb (teoria hierarchii potrzeb Abrahama Maslowa, potrzeby wg Kazimierza Obuchowskiego, wg. Włodzimierza Szewczuka, wg. Michaela Argyle)

• Podstawowe czynniki i uwarunkowania potrzeb opiekuńczych;

• Diagnozowanie potrzeb opiekuńczych- etapy zabiegów diagnostycznych;

• Mindfulness - trening uważności. Rozpoznawanie własnych potrzeb.

Konwersatorium 4

Temat: Emocje jako wyzwanie w procesie diagnostycznym

Plan:

• Źródła emocji

• Komponenty emocji

• Emocje podstawowe i pochodne

• Formy regulacji emocji

• Nabywanie umiejętności diagnozowania wybranych własnych emocji oraz emocji innych osób

Konwersatorium 5

Temat: Sposoby poznania diagnostycznego

Plan:

1. Wyjaśnienie pojęć:

• metoda diagnostyczna,

• technika diagnostyczna,

• narzędzie diagnostyczne,

2. Podstawowe metody i techniki diagnostyczne w pedagogice:

• Obserwacja;

• Wywiad;

• Ankieta, kwestionariusz ankiety;

• Analiza wytworów działania;

• Techniki socjometryczne;

• Techniki projekcyjne.

Konwersatorium 6

Temat: Diagnoza i terapia specyficznych trudności szkolnych

Plan:

• Wyjaśnienie pojęć: dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia, lateralizacja;

• Etiologia specyficznych trudności szkolnych;

• Symptomatologia specyficznych trudności szkolnych;

• Konsekwencje dysleksji;

• Praca nauczycieli a specyficzne trudności szkolne uczniów (dydaktyka);

WYBRANE ZJAWISKA SPOŁECZNE – KONTEKSTY DIAGNOSTYCZNE

Proponowane tematy:

Konwersatorium 7

Temat: Zjawisko przemocy wobec dziecka

Konwersatorium 8

Temat: Dziecko w rodzinie alkoholowej

Konwersatorium 9

Temat: Lęk i strach w doświadczeniach dzieci

Konwersatorium 10

Temat: Zjawisko mobbingu i agresji wśród młodzieży

Konwersatorium 11

Temat: Powtórzenie omawianych zagadnień z zakresu diagnostyki pedagogicznej.

Problem sieroctwa społecznego.

Konwersatorium 12

Temat: Analiza i ocena wiedzy studentów z zakresu diagnostyki pedagogicznej

Metody dydaktyczne:

- dyskusja

- burza mózgów

- metoda projektów

- praca z tekstem

- prezentacja

- metoda indywidualnego przypadku

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy czwartek, 10:15 - 11:45, sala A112 (war)
Joanna Sacharczuk 20/ szczegóły
2 każdy czwartek, 12:00 - 13:30, sala B124 (cwi)
Joanna Sacharczuk 20/ szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Budynek Wydziału Nauk o Edukacji
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)