Mniejszości narodowe i etniczne w Europie 400-US1-1MNE
Ćwiczenia (CW) Rok akademicki 2022/23

Literatura podstawowa:

1. Michalik E., Chałupczak H., Mniejszości narodowe i etniczne w procesach transformacji oraz integracji, Lublin 2006;

2. Hroch M., Małe narody Europy Perspektywa historyczna, Wrocław 2008.

Literaura dodatkowa

1. Wojciechowski S., Nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej, Wrocław 2000.

2. Problemy narodowościowe w Europie i ich wpływ na stosunki międzynarodowe na przełomie XX i XXI wieku, pod redakcją Szczerbińskiego H., Warszawa 2009.

3. Wołkonowski J., Stosunki polsko-żydowskie w Wilnie i na Wileńszczyźnie 1919-1939, Białystok 2004;

4. Integration and Exclusion Linguistic Right of National Minorities in Europe, Conference book edited by E. Kuzborska, Vilnius 2015.

5. Kuzborska E., Legal situation of national minorities in Lithuania in the Context of Internatiponal and Supranotional Protection Standards, Vilnius 2015

6. Wołkonowski J., Relacje większości i mniejszości w państwie narodowym w XX stuleciu na przykładzie krajów bałtyckich. Zarys problematyki, (w:) Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy, Tom 4, Wilno 2005, s. 6-15.

Źródła elektroniczne:

Dane urzędów statystycznych państw europejskich - http://www.stat.gov.pl dalej: linki instytucje statystyczne; dalej: urzędy statystyczne państw Europy;

Organisation for the European Minorities - http://www.eurominority.org

Umiejętności - absolwent potrafi:

- w oparciu o zdobytą wiedzę identyfikować potencjalne możliwości rozwiązywania problemów mniejszości narodowych i proponować sposoby ich rozwiązania w obszarze relacji mniejszość narodowa i etniczna a państwo i tytularna grupa narodowa (KP6_UW5)

Efekt uczenia się KP6_UW5 jest weryfikowany podczas dyskusji, komentarzy i odpowiedzi w trakcie ćwiczeń z danego przedmiotu;

- samodzielnie formułować oceny i wnioski odnośnie wybranych zjawisk kulturowych dotyczących mniejszości narodowych, potrafi je właściwie interpretować oraz dostrzega ich powiązania ze sferą prawa, polityki i gospodarki w ramach relacji i rozwiązań pomiędzy mniejszością narodową i etniczną a państwem i większością narodową (KP6_UW7);

Efekt uczenia się KP6_UW7 jest weryfikowany podczas dyskusji, komentarzy, debat i odpowiedzi w trakcie ćwiczeń z danego przedmiotu;

Kompetencje społeczne:

- absolwent potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując różne role w ramach relacji i rozwiązań pomiędzy mniejszością narodową i etniczną a państwem i większością narodową (KP6_UO1);

Efekt uczenia się KP6_UO1 jest weryfikowany podczas dyskusji, komentarzy, debat i odpowiedzi w trakcie ćwiczeń z danego przedmiotu;

- absolwent potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności w ramach współczesnych modeli relacji mniejszości narodowych i etnicznych a państwo i narodowa grupa większościowa (KP6_KK1)

Efekt uczenia się KP6_KK1 jest weryfikowany podczas dyskusji, komentarzy, debat i odpowiedzi w trakcie ćwiczeń z danego przedmiotu.

Oceniana jest aktywność Studentów podczas ćwiczeń według omawianych zagadnień i odpowiedzi na stawiane pytania. Każdy Student przygotuje referat i przedstawi sytuację mniejszości narodowych w jednym z krajów Rady Europy w postaci referatu i prezentacji. Wymagana jest obecność Studenta na ćwiczeniach. Każda nieobecność powyżej 2 powinna być zaliczona na konsultacjach.

1. Dyskusja na temat mniejszości narodowych i mniejszości etnicznych w państwach Europy według danych z krajowych urzędów statystycznych za ostatnie 30 lat oraz ich analiza i trendy - 2 h.

2. Debata na temat modeli relacji większości państwowej i mniejszości oraz o procesach asymilacyjnych i integracyjnych. Spojrzenie w przeszłość - mniejszości narodowe w polskiej myśli politycznej pierwszej połowy, XX wieku, polityka II RP, Litwy, Łotwy, Estonii i Finlandii wobec mniejszości w okresie międzywojennym – 2 h.

3. Studium przypadku I - Wileński model polsko-żydowskiego współistnienia w okresie międzywojennym oraz przykłady bikulturalizmu. Studium przypadku II - mniejszości i ich postawy w latach II wojny światowej na Wileńszczyźnie oraz stosunek Polskiego Państwa Podziemnego do mniejszości narodowych – 2 h.

4. Omówienie przesiedleń ludności po II wojnie światowej, Akcji Wisła i problematyki mniejszości narodowych w krajach postsocjalistycznych w okresie 1945-1990 - zmiany modelu podczas transformacji lat 90-ych; Bałkany a problem mniejszości narodowych i wojna w Bośni i Hercegowinie – 2 h.

5. Debata na temat nacjonalizmu w Europie oraz metod zwalczania poprzez modele ochrony międzynarodowej mniejszości narodowych i etnicznych Rady Europy pod koniec XX i na początku XXI wieku - 2 h.

6. Panel dyskusyjny - współczesna polityka państw europejskich wobec tradycyjnych i nowych mniejszości narodowych; mniejszość polska i mniejszość żydowska w Europie XXI wieku – 2 h.

7. Analiza współczesnej sytuacji mniejszości rosyjskiej, białoruskiej i ukraińskiej na kontynencie europejskim a także liczbowo małych narodowych i etnicznych mniejszości - 2 h.

8. Debata o wspólczesnych trendach problematyki nowych i tradycyjnych mniejszości narodowych i etnicznych w Europie a globalna społeczność obywatelska – 1 h.

Ćwiczenia są przygotowane jako prezentacje w Ms PowerPoint. Materiał do p. 9 uzupełniony jest 10 krótkimi filmami o współczesnych przejawach nietolerancji i rasizmu (skinhead) w Polsce (Białystok) i na Litwie (Wilno).