Diagnostyka pedagogiczna 380-DS5-4DPD
Wykład (WYK) Rok akademicki 2023/24

Literatura podstawowa:

Ewa Wysocka, Diagnostyka pedagogiczna. Nowe obszary i rozwiązania, Impuls, Kraków 2013.

Ewa Wysocka, Diagnoza w resocjalizacji, PWN, Warszawa 2008.

Ewa Wysocka, Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny, Wyd. UŚ, Katowice 2015

Ewa Wysocka, Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka, Wyd. UŚ, Katowice 2019.

Maria Deptuła (red.) Diagnostyka pedagogiczna i profilaktyka w szkole i środowisku lokalnym, Bydgoszcz 2006.

Jarosz E., Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego.; 2006

Kawula S. , Człowiek w relacjach socjopedagogicznych; Toruń 1999

Kmiecik-Baran K., Młodzież i przemoc. Mechanizmy socjologiczno-psychologiczne. Warszawa 1999

Lepalczyk I., (red) Elementy diagnostyki pedagogicznej. Warszawa 1987

Łobocki M., Metody badań pedagogicznych. Kraków 2000

Nalaskowski S., Metody badań i diagnozowania w edukacji; Toruń 2000

Palka S., Diagnozowanie w działalności dydaktyczno-wychowawczej nauczycieli., W: Edukacja jutra. XI Tatrzańskie seminarium naukowe.

(red) F. Berezyński, K. Denek Szczecin 2005

Marta Guziuk-Tkacz, Badania diagnostyczne w pedagogice i psychopedagogice, Zak, Warszawa 2011.

Pospiszyl K., Resocjalizacja nieletnich. Doświadczenia i koncepcje. Warszawa 1990

Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne. Warszawa 2000

Tomczak J., Kwestionariusz diagnozy i narzędzia badawcze w terapii pedagogicznej. 2005

Sujak-Lesz K., (red) Edukacja elementarna a diagnoza pedagogiczna. 2002

Spionek H., Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa 1973

Wigocka-Okoń B., Gotowość szkolna dzieci 6 letnich. Warszawa 2003

J. Nikitorowicz ,K. Sawicki, T. Bajkowski (red.):Współczesne dylematy diagnostyczne i metodyczne w opiece i wychowaniu. Olecko 2003

S. Ziemski: Problemy dobrej diagnozy. Warszawa

S. Kawula ,Z .Dąbrowski ,M. Gałaś: Diagnozowanie potrzeb opiekuńczych i kulturalnych środowiska. Toruń 1980

Literatura uzupełniająca

G. Krasowicz-Kupis: Psychologia dysleksji. Warszawa 2008

E. Górniewicz: Trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci. Olsztyn 2000

H. Sęk: Metody projekcyjne. Tradycja i współczesność. Poznań 1984.

S. Palka: Orientacje w metodologii badań pedagogicznych. Kraków 1998

J. Mickiewicz: Jedynka z ortografii- rozpoznawanie dysleksji, dysortografii i dysgrafii starszym wieku szkolnym. Toruń 1998.

M. Stierlin,I.Rucker- Embden,N.Wetzel,M.Wirsching: Pierwszy wywiad z rodziną. Gdańsk 1999M. Łopatkowa: Jak pracować z dzieckiem i

rodziną zagrożoną. Warszawa 1983

A. Frydrychowicz: Rysunek rodziny. Projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych. Warszawa 1996.

W .Socha: Wybrane problemy z diagnostyki i organizacji środowiska wychowawczego. Lublin 1984

T .Pilch, I .Lepalczyk (red.):Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie. Warszawa 1995

G .Gajewska: Problemy- dylematy wynikające z teorii potrzeb dla teorii i praktyki opieki nad dzieckiem. Zielona Góra 1997

B .Kaja: Zarys terapii dziecka. Metody psychologicznej i pedagogicznej pomocy wspomagającej rozwój dziecka. Bydgoszcz 2001.

A .Kozłowska: Znaczenie relacji rodzinnych dla pozytywnego rozwoju dziecka. Diagnoza i terapia. Warszawa 2000.

Z zakresu projektowania uniwersalnego:

• Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. 2019 poz. 1696)

• Norma ISO 21542:2011 Building construction – Accessibility and usability of the built environment

• „Standardy dostępności dla polityki spójności 2014 – 2020”. Załącznik nr 2 Standardy dostępności dla polityki spójności 2014-2020

dotyczące takich obszarów jak: cyfryzacja, transport, architektura, edukacja, szkolenia, informacja i promocja wydany przez Ministerstwo

Inwestycji i Rozwoju. Warszawa, 11.04.2018. Dostęp online:

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/55001/Zalacznik_nr_2_do_Wytycznych_w_zakresie_rownosci_zatwiedzone_050418.pdf

• „Włącznik projektowanie bez barier”. Kamil Kowalski, Fundacja Integracja. Warszawa, wydanie 11.2017. Dostęp online:

http://www.integracja.org/wp-content/uploads/2017/12/W%C5%82%C4%85cznik-projketowanie-bez-barier.pdf

Efekty kształcenia/Efekty uczenia się: Należy wskazać kierunkowe efekty kształcenia/efekty uczenia się zakładane do realizacji w

ramach danego przedmiotu.

K_W10

ma elementarną wiedzę o projektowaniu i prowadzeniu badań w pedagogice, a w szczególności o problemach badawczych, metodach,

technikach i narzędziach badawczych; zna podstawowe tradycje paradygamatyczne badań społecznych, z których wywodzą się

poszczególne metody K_W10

UMIEJĘTNOŚCI

potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności pedagogicznej

potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, diagnozowania i

prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności pedagogicznej

K_U01

K_U03

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej

K_K04

Wykład problemowy

Wykład z prezentacją multimedialną

Ćwiczenia audytoryjne: projekt praktyczny; praca w grupach ; analiza przypadków ; dyskusja ; rozwiązywanie zadań ; aktywność

Forma zaliczenia: egzamin pisemny, zaliczenie na ocenę

Metody i kryteria oceniania: Zgodnie z koncepcją projektowania uniwersalnego dopuszcza się zmiany formy zaliczenia przedmiotu dla osób ze szczególnymi potrzebami w porozumieniu z wykładowcą.

- Interpretacja podstawowych pojeć (diagnoza; diagnozowanie; diagnostyka pedagogiczna; etiologia, symptomatologia; klasyfikacja; typologia; prakseologia; geneza diagnozy w naukach społecznych i pedagogice; tok postępowania diagnostycznego wg S. Ziemskiego i A. Podgóreckiego; diagnoza a metodyczne postępowanie; istota działań profilaktycznych, naprawczych, projektujących; metody, techniki i narzędzia diagnostyczne; błędy diagnostyczne; kompetencje dobrego diagnosty; diagnoza wybranych zjawisk społeczno-wychowawczych).

- Diagnozowanie potrzeb; potrzeba opiekuńcza; czynniki potrzeb opiekuńczych; uwarunkowania potrzeb opiekuńczych; klasyfikacje potrzeb opiekuńczych; potrzeby dziecka z uwzględnieniem potrzeb dominujących w danym okresie życia; konsekwencje niezaspokojonych potrzeb dziecka;

- Przykłady diagnoz indywidualnych przypadków w kontekście postępowania prakseologicznego (diagnoza przyporządkowująca, genetyczna, celowościowa, fazy, prognostyczna). Diagnozowanie dzieci ze specyficznymi trudnościami szkolnymi; konsekwencje, profilaktyka i terapia specyficznych trudności szkolnych. Diagnoza funkcjonowania rodziny problemowej, alkoholowej. Diagnoza dziecka w rodzinach problemowych.

- Diagnoza wybranych problemów społeczno-wychowawczych, grup społecznych . Postępowanie diagnostyczne w socjotechnice, psychologii w kontekście sytuacji dzieci z innych kultur w szkole, w rodzinie, w społeczności lokalnej.

- Przedstawienie wybranych indywidualnych przypadków na bazie literatury, filmów dydaktycznych. Diagnoza, terapia, profilaktyka, projektowanie.

- Przykłady diagnoz indywidualnych przypadków w kontekście postępowania prakseologicznego ( diagnoza przyporządkowująca, genetyczna, celowościowa, fazy, prognostyczna). Diagnozowanie dzieci ze specyficznymi trudnościami szkolnymi oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi uwzględniając zasady projektowania uniwersalnego; konsekwencje, profilaktyka i terapia specyficznych trudności szkolnych. Diagnoza funkcjonowania rodziny problemowej, alkoholowej. Diagnoza dziecka w rodzinach problemowych.

-Diagnoza wybranych problemów społeczno-wychowawczych, grup społecznych z uwzględnieniem osób z niepełnosprawnościami w kontekście projektowania uniwersalnego. Postępowanie diagnostyczne w socjotechnice, psychologii w kontekście sytuacji dzieci z innych kultur w szkole, w rodzinie, w społeczności lokalnej.

Metody dydaktyczne wykorzystujące zasady projektowania uniwersalnego w edukacji: wykład, dyskusja, burza mózgów, prezentacja multimedialna, film, eksperyment, sekcje, tworzenie grup problemowych.