Kierunki wychowania w pedagogice XX wieku 380-OS2-1KWP
Wykład (WYK) Rok akademicki 2023/24

Literatura podstawowa:

- L. Chmaj, Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, Warszawa 1963.

- G. Gutek, Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji, Gdańsk 2003.

- E. Key, Stulecie dziecka, Warszawa 1928 (wznowienie 2005).

- B. Matyjas, Z. Ratajek, E. Trafiałek, Orientacje i kierunki w pedagogice współczesnej. Zarys problematyki, Kielce 1997.

- Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, Warszawa 1996, t. 1; red. Cz. Kupisiewicz, Warszawa 2000, t. 2.

- B. Nawroczyński, Współczesne prądy pedagogiczne, Warszawa 1947.

- W. Okoń, Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

- Perspektywy i kierunki rozwoju pedagogiki, red. J. Gnitecki, S. Pałka, Kraków 1999.

- B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2005.

- S. Wołoszyn, Nauki o wychowaniu w Polsce XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym, Kielce 1998.

- Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, oprac. S. Wołoszyn, Kielce 1998, t. III, księga 1-2.

Literatura uzupełniająca:

- R. Baden-Powell, Skauting dla chłopców. Wychowanie dobrego obywatela metodą puszczańską, Warszawa 1938.

- J. Draus, R. Terlecki, Historia wychowania, Wiek XIX i XX, Kraków 2005, t. 2.

- Eksperymenty pedagogiczne w Polsce w latach 1900-1939, oprac. W. Dzierzbicka, St. Dobrowolski, Wrocław 1963.

- Filozofia wychowania w praktyce pedagogicznej, red. A. Szudra-Barszcz, S. Sztobryn, Lublin 2012.

- S. Hessen, O sprzecznościach i jedności wychowania, Lwów 1939.

- Historia wychowania, red. Ł. Kurdybacha, Warszawa 1968, t. 2.

- E. J. Kryńska, S. W. Mauersberg, Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945-1956, Białystok 2003.

- K. Lutosławski, Skauting jako system wychowania moralnego, Warszawa 1913.

- St. Łempicki, Polskie tradycje wychowawcze, Warszawa 1936.

- Nauczyciel wobec problemów globalnego nastolatka, red. K. Stępień, B. Kiereś, Lublin 2012.

- G. Orwell, Rok 1984, Warszawa 1988.

- Pedagogika i edukacja wobec nadziei i zagrożeń współczesności, Materiały z III Ogólnopolskiego Zjazdu Oświatowego, red. J. Gnitecki, J. Rutkowiak, Warszawa 1999.

- S. Perel, Europa, Europa, Warszawa 1992.

- J. Sobczak, „Nowe wychowanie” w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939), Bydgoszcz 1998.

- J. Sobczak, Recepcja idei „nowego wychowania” w polskiej pedagogice okresu między wojnami, Bydgoszcz 1978, cz. 1.

- K. Sośnicki, Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1967.

- B. Suchodolski, Wychowanie mimo wszystko, Warszawa 1990.

- W. A. Suchomliński, Oddaję serce dzieciom, Warszawa 1978.

- J. Tarnowski, Jak wychowywać?, Warszawa 1993.

- ks. E. Walewander, O duszy nauczycielstwa – przed stu laty i dziś, Toruń 2012.

- L. Witkowski, Edukacja wobec sporów o (po)nowoczesność, Warszawa 1997.

- Wychowanie a polityka. Mity i stereotypy w polskiej myśli społecznej XX wieku, red. W. Wojdyła, Toruń 1999.

KA7_WG2, KA7_WK6, KA7_UK2, KA7_KO2

WIEDZA, absolwent zna i rozumie:

- klasyczne i współczesne teorie rozwoju człowieka, wychowania, uczenia się i nauczania / kształcenia oraz ich wartości aplikacyjne, a także potrafi je krytycznie oceniać i twórczo z nich korzystać,

- główne środowiska wychowawcze, ich specyfiki i procesy w nich zachodzące;

UMIEJĘTNOŚCI, absolwent potrafi:

- poprawnie posługiwać się językiem polskim i obcym oraz wykazywać troskę o kulturę i etykę wypowiedzi własnej, dzieci lub uczniów;

KOMPETENCJE SPOŁECZNE, absolwent jest gotów do:

- porozumiewania się z osobami pochodzącymi z różnych środowisk i o różnej kondycji emocjonalnej, dialogowego rozwiązywania konfliktów oraz tworzenia dobrej atmosfery dla komunikacji w grupie przedszkolnej i klasie szkolnej oraz poza nimi.

Wykłady finalizują się oceną końcową, w której skład wchodzą:

- obecność na zajęciach,

- aktywność merytoryczna na zajęciach (w oparciu o literaturę i przedstawiane treści),

- pozytywna ocena z egzaminu.

Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny jest zdobycie 50% + 1pkt. z przewidywanej punktacji.

1. Kierunki wychowania w pedagogice XX wieku – zakres, cele i zadania przedmiotu. Czynniki determinujące rozwój kierunków wychowania, klasyfikacja kierunków w pedagogice XX wieku.

2. Od pedagogiki filozoficznej do pedagogiki empirycznej

a) tradycje pedagogiki filozoficznej – europejskie i polskie

b) narodziny i rozwój empirycznej pedagogiki naukowej

3. Pedagogiczny przełom – ruch Nowego Wychowania i jego przedstawiciele.

4. Stalinizm, totalitaryzm a inne systemy ideologiczne.

5. Nurty teoretyczne w polskiej pedagogice XX wieku

a) pedagogika psychologiczna

b) pedagogika socjologiczna

c) pedagogika kultury

6. Nowe nurty ostatnich dziesięcioleci

a) edukacja globalna

b) problemy pedagogiczne ery komputeryzacji i elektroniki

c) nurt radykalnej krytyki szkoły

d) egzystencjalizm

7. Procesy dyferencjacji i integracji w naukach o wychowaniu.

Wykłady aktywne z elementami multimedialnymi (prezentacje, filmy), dyskusja, debata.