Chemia ogólna I 310-CS1-1CHO
Wykład (WYK) Rok akademicki 2023/24

Literatura podstawowa:

1. Jones L., Atkins P. Chemia ogólna, WN PWN, Warszawa 2004.

2. Bielański A. Podstawy chemii nieorganicznej, WN PWN, Warszawa 2010.

3. Pajdowski L. Chemia ogólna, PWN, Warszawa 1985.

Literatura uzupelniająca:

1. Puzanowska-Tarasiewicz H., Tarasiewicz M. Chemia związków koordynacyjnych, wyd. II, Wyd. FUW, Białystok 1993.

2. Tarasiewicz M. (red.). Podstawy chemii, Wyd. UwB, Białystok 1998.

3. Cieślak-Golonka M., Starosta J., Wasielewski M. Wstęp do chemii koordynacyjnej, WN PWN Warszawa 2010.

4. 5. https://www.integracja.org/wlacznik

1. Student posługuje się terminologią i nomenklaturą chemiczną (K_W02).

2. Student potrafi opisać budowę atomu i cząsteczek, Potrafi sklasyfikować wiązania chemiczne oraz powiązać elektronową budowę molekuł z właściwościami makroskopowymi otaczającej materii (K_W03, K_W05).

4. Potrafi sklasyfikować reakcje chemiczne, scharakteryzować kinetykę danej reakcji oraz opisać stan równowagi chemicznej i przeanalizować zmiany poszczególnych parametrów na stan równowagi (K_W03, K_W06 i K_W08).

5. Potrafi opisać właściwości pierwiastków oraz powiązać ich właściwości ze strukturą atomów (K_W030).

Uzyskanie pozytywnej oceny z konwersatorium i laboratorium jest warunkiem dopuszczenia studenta do egzaminu pisemnego z przedmiotu.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu pisemnego. Obecność i aktywność na wykładach jest brana pod uwagę przy wystawianiu końcowej oceny z egzaminu.

Forma zaliczenia: egzamin pisemny na ocenę

Ocena końcowa zostanie wystawiona zgodnie z poniższym kryterium.*

bardzo dobry 5.0 (91-100%)

dobry plus 4.5 (81-90%)

dobry 4.0 (71-80%)

dostateczny plus 3.5 (61-70%)

dostateczny 3.0 (51-60%)

niedostateczny 2.0 (51% i poniżej)

*na podstawie zasad zapisanych w Regulaminie Studiów Uniwersytetu w Białymstoku przyjętego Uchwałą nr 2527 Senatu Uniwersytetu

w Białymstoku z dnia 26 czerwca 2019 roku.

1. Materia, pierwiastki, związki, definicja, podział, cechy, przemiany materii,

2. Związki chemiczne, wzory sumaryczne, strukturalne, elektronowe, rezonansowe; podział i nomenklatura związków; podstawowe prawa

chemiczne, pojecie mola, masy i objętości molowej, unit, masa atomowa; jednostki układu SI;

3. Reakcje chemiczne; klasyfikacja reakcji nieorganicznych: reakcje jonowe, redoks, rodnikowe, fotochemiczne, samorzutne i wymuszone,

itp.;

4. Kinetyka reakcji chemicznych; równania kinetyczne 1 i 2 rzędu: podstawowe teorie kinetyczne: teoria zderzeń, teoria kompleksu aktywnego; energia aktywacji; równanie Arrheniusa, działanie katalizatorów, enzymy;

5. Równowagi chemiczne trwałe i metatrwałe. Stała równowagi chemicznej, stała równowagi chemicznej w układach homo- i heterogenicznych; reguła przekory.

6. Budowa atomu:

a) Budowa jądrowa atomu; cząstki elementarne, jądro atomowe - energia wiązania nukleonów w jądrze, defekt masy, modele jądra atomowego, trwałość jądra, izotopy, izobary, izotony; promieniotwórczość naturalna i sztuczna, kinetyka rozpadu promieniotwórczego, szeregi promieniotwórcze, sztuczne przemiany promieniotwórcze, reakcje rozszczepienia:

b) strefa pozajądrowa atomu: rozwój poglądów na budowę atomu, model atomu Bohra (promień toru elektronu w atomie wodoru, energia elektronu, serie widmowe atomu wodoru), równanie de Broglie'a i zasada nieoznaczoności Heisenberga; falowe równanie Schrödingera; orbitale atomowe i liczby kwantowe; zakaz Pauliego i reguła Hunda; struktura elektronowa atomu

wieloelektronowego; termy atomowe.

7. Układ okresowy pierwiastków: rozwój układu okresowego; synteza nowych pierwiastków; podział pierwiastków na tle struktury elektronowej; konfiguracja elektronowa pierwiastków (do Z=92); okresowość niektórych właściwości pierwiastków (energii jonizacji, powinowactwa elektronowego, elektroujemności, wymiarów atomów i jonów, stopni utlenienia, właściwości kwasowo-zasadowych pierwiastków).

8. Ogólna charakterystyka pierwiastków bloku s, p, d i f; skład izotopowy pierwiastków, pierwiastki metaliczne, niemetaliczne, promieniotwórcze, toksyczne, itp.

9. Klasyfikacja i charakterystyka wiązań chemicznych; wiązania: jonowe, atomowe, atomowe spolaryzowane i metaliczne; orbitale molekularne i ich powstawanie, wiązania typu sigma i pi, wiązania zlokalizowane i zdelokalizowane, hybrydyzacja orbitali atomowych, diagramy prostych cząsteczek homo- i heterojądrowych; podstawowe teorie budowy cząsteczek: metoda wiązań walencyjnych i metoda orbitali molekularnych;

10. energia cząsteczek; oddziaływanie pola elektrycznego i magnetycznego z cząsteczkami, polaryzacja cząsteczek, dipolowy moment elektryczny i magnetyczny cząsteczek.

10. Chemia koordynacyjna: liczby koordynacyjne, typy ligandów, nomenklatura kompleksów,

Wykład w trybie stacjonarnym metodą podąjąco - aktywującą z prezentacją multimedialną oraz inne zróżnicowane formy zajęć zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego w edukacji.