Chemia nieorganiczna 310-CS1-2CHN
Laboratorium (LAB) Rok akademicki 2023/24

Literatura podstawowa:

1. Puzanowska-Tarasiewicz H., Kuźmicka L., Tarasiewicz M. Wstęp do chemii nieorganicznej, Wyd. UwB, Białystok 2001.

2. Kolditz L. Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1994.

3. Kettle S.F.A. Fizyczna chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1999.

4. Cotton F. A., Wilkinson C., Gaus P. L. Chemia nieorganiczna. Podstawy, PWN, Warszawa 1998.

5. Lee J.D. Zwięzła chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1997.

6. Bielański A. Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa 2002.

7. Inczedy J. Równowagi kompleksowania w chemii analitycznej, PWN, Warszawa 1979.

8. Cygański A. Chemiczne metody analizy ilościowej, WNT, Warszawa, 1994.

Literatura uzupełniająca:

1. Błaszak M., Przybylski Ł. Rzeczy są dla ludzi, niepełnosprawność i idea projektowania uniwersalnego, Warszawa 2010.

2. Cox A. P. Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 2003.

3. Lippard S. J., Berg J. M. Podstawy chemii bionieorganicznej, PWN, Warszawa 1998.

4. Puzanowska-Tarasiewicz H., Tarasiewicz M., Chemia związków koordynacyjnych, Wyd. Filii UW w Białymstoku, Białystok 1993.

5. Puzanowska-Tarasiewicz H., Tarasiewicz M. Przewodnik do proseminarium z chemii nieorganicznej. Wyd. FUW w Białymstoku, Białystok 1994.

6. Górski A. Klasyfikacja pierwiastków chemicznych i związków nieorganicznych, WNT, Warszawa 2003.

6. Bartecki A., Chemia pierwiastków przejściowych, Wyd. WNT, Warszawa 1997.

7. Pruchnik F., Preparatyka związków metaloorganicznych, PWN, Warszawa 1993.

1. Student określa podstawowe właściwości pierwiastków (żelazo, mangan, chrom) i związków chemicznych (związki kompleksowe, asocjaty jonowe, chelaty) oraz stanów materii.

2. Syntezuje, oczyszcza, analizuje skład związków chemicznych (np. sól Mohra, ałun glinowo-potasowy, ałun chromowo-potasowy, związki kompleksowe) z zastosowaniem metod klasycznych (np. miareczkowanie strąceniowe) i instrumentalnych (miareczkowanie konduktometryczne, miareczkowanie potencjometryczne).

3. Posługuje się aparaturą naukową (np. spektrofotometr, pH-metr) i sprzętem laboratoryjnym (np. rozdzielacze, biurety, pipety, waga analityczna) podczas wykonywania eksperymentów chemicznych.

4. Przeprowadza pomiary i niezbędne obliczenia matematyczne, ocenia wiarygodność otrzymywanych wyników, sporządza sprawozdania z przeprowadzonych eksperymentów.

5. Bezpiecznie postępuje z chemikaliami (chloroform, stężone kwasy, zasady, etylenodiamina), selekcjonuje je oraz odpowiada za bezpieczeństwo pracy własnej i w grupie.

Sposób weryfikacji: kolokwium, aktywność na zajęciach, pisanie sprawozdań.

Warunkiem zaliczenia laboratorium i dopuszczenia do egzaminu jest obecność na każdych zajęciach, wykonanie doświadczenia oraz złożenie pisemnego sprawozdania z wykonanego eksperymentu w terminie 1 tygodnia od dnia zajęć laboratoryjnych. Ponadto w semestrze przewidziane są dwa pisemne kolokwia z zagadnień laboratoryjnych (w celu zaliczenia kolokwium należy uzyskać minimum 50% punktów).

W przypadku nieobecności należy zgłosić się do prowadzącego zajęcia laboratoryjne i ustalić termin odpracowania pracowni.

W przypadku nieobecności na kolokwium student zobowiązany jest je napisać w terminie kolokwium poprawkowego.

Nieusprawiedliwiona nieobecność studenta na więcej niż dwóch zajęciach laboratoryjnych kwalifikuje do niezaliczenia przedmiotu.

Zgodnie z koncepcją projektowania uniwersalnego dla osób ze szczególnymi potrzebami istnieje możliwość wprowadzenia elastycznych form zaliczenia w porozumieniu wykładowca-student.

1. Zajęcia organizacyjne z uwzględnieniem zasad projektowania uniwersalnego i przepisów BHP, regulamin pracowni.

2. Wyznaczanie iloczynu rozpuszczalności PbCl2 metodą miareczkowania strąceniowego oraz metodą konduktometryczną.

3. Ekstrakcyjno – spektrofotometryczne badanie układu: chromazurol S (CAS) – chloropromazyna (CPM).

4. Wyznaczanie średniej liczby koordynacyjnej i stałej tworzenia kompleksu srebra z amoniakiem.

5. Wyznaczanie stałej dysocjacji Ka błękitu tymolowego.

6. Stała trwałości kompleksu [Ni(NH3)4]2+ i [Cu(NH3)4]2+ wyznaczana metodą potencjometryczną.

7. Preparatyka chemiczna:

– otrzymywanie 12·hydratu siarczanu (VI) chromu (III) i potasu CrK(SO4)2·12H2O

– otrzymywanie ałunu glinowo – potasowego

– otrzymywanie siarczanu (VI) żelazowo-amonowego (soli Mohra)

8. Badanie czystości otrzymanych ałunów i wyznaczanie wydajności reakcji.

9. Związki kompleksowe – otrzymywanie aminakompleksów, hydroksokompleksów, halogenokompleksów, związków chelatowych oraz preparatyka związku kompleksowego trans – [Co(en)2(NO2)2]NO3.

10. Wybrane właściwości niektórych pierwiastków grupy d: żelaza, chromu, manganu.

11. Badania układów wiążących tlen oraz nietypowe reakcje chemiczne:

– reakcja zegarowa Landolta;

– reakcja Harcourta;

– reakcja oscylacyjna z użyciem soli Mn(II).

– reakcja zegarowa Landolta;

12. Wybrane zagadnienia z chemii bionieorganicznej:

– wyizolowanie chlorofilu z wybranych roślin warzywnych;

– procesy protonowania: miareczkowanie kwasem i zasadą porfiryny naturalnej i syntetycznej.

13. Wpływ pH na sposób wiązania Cu(II) przez glicyloglicynę w roztworze wodnym.

Eksperymenty chemiczne, sprawozdania.