Metodyka wychowania i kształcenia uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną w klasach I-III 380-RS5-4JKR
Ćwiczenia (CW) Rok akademicki 2024/25

Literatura przedmiotu:

1. Chorab, G. (2017). Nauczyciel w paradygmacie konstruktywistycznym. Szkoła, Zawód, Praca, 13, s. 45-54.

2. Chrzanowska I. (2002). Uczeń z upośledzeniem umysłowym w szkole ogólnodostępnej, W: W. Dykcik, Cz. Kosakowski, J. Kuczyńska-Kwapisz (red.), Pedagogika specjalna szansą na realizację potrzeb osób niepełnosprawnych. Olsztyn-Poznań-Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PTP.

3. Czelakowska, D. (2009). Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls".

4. Fechner-Sędzicka, I., Ochmańska, B., Odrobina, W. (2012). Rozwijanie zainteresowań i zdolności matematycznych uczniów klas I-III szkoły podstawowej. Poradnik dla nauczyciela. Warszawa: ORE.

5. Gajdzica Z. (2006). O wychowaniu i kształceniu dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych w szkole ogólnodostępnej, W: J. Wyczesany, Z. Gajdzica (red.), Uwarunkowania edukacji i rehabilitacji uczniów o specjalnych potrzebach rozwoju. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

6. Głodkowska J. (2000). Pomóżmy dziecku z upośledzeniem umysłowym doświadczać przestrzeni. Orientacja przestrzenna w teorii, diagnozie i rozwoju dziecka. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

7. Kędra, M. (2019). Odkrywam - doświadczam - tworzę. Program nauczania edukacji wczesnoszkolnej w szkole podstawowej. Warszawa: ORE.

8. Kwoka, N. (2017). Metoda Ośrodków Pracy Marii Grzegorzewskiej w kształceniu uczniów z niepełnosprawnością intelektualną - od tradycji ku współczesności, W: K. Barłóg (red.), Metody i formy pracy z osobami o specjalnych potrzebach edukacyjnych i społecznych - perspektywa life-span. Przewodnik metodyczny. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

9. Lipińska-Lokś, J. (2004). Psychospołeczne funkcjonowanie uczniów niepełnosprawnych w klasach integracyjnych, W: J. Bąbka (red.), Człowiek niepełnosprawny w różnych fazach życia. Warszawa: Wydawnictwo „Żak”.

10. Michalak, R. (2020). Konstruktywistyczna perspektywa wczesnej edukacji przyrodniczej. Problemy Wczesnej Edukacji, 51(4), s. 99-113.

11. Mucha, K. (2007). Kształcenie polonistyczne w wybranych podręcznikach I etapu edukacyjnego, W: H. Synowiec (red.), Podręczniki do kształcenia polonistycznego w zreformowanej szkole – koncepcje, funkcje, język. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

12. Pryszczepko-Kosińska, A. (1999). Uczę metodą ośrodków pracy: materiały pomocnicze dla nauczycieli. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

13. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 356 ze zm.).

14. Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 22 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. 2024 poz. 438).

15. Sadowska, S. (2006). Jakość życia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

16. Szumski, G. (2010). Wokół edukacji włączającej. Efekty kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w klasach specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

17. Węglarz-Masłowska, M. (2020). Umiejętności matematyczne uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną w wieku wczesnoszkolnym. Przegląd Pedagogiczny, 1, s. 281-293.

18. Wyczesany, J., Mikruta, A. (2002). Kształcenie zintegrowane dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

19. Zabawa, K. (2012). Edukacja polonistyczna wobec integracji w klasach I-III. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce: kwartalnik dla nauczycieli, 1, s. 39-54.

20. Zamkowska, A. (2008). Psychospołeczne i edukacyjne funkcjonowanie ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim w szkole ogólnodostępnej, W: Z. Gajdzica (red.), Wspólne i swoiste zagadnienia edukacji i rehabilitacji osób z upośledzeniem umysłowym. Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.

KA7_WG5 Student zna i rozumie koncepcje rehabilitacji, edukacji, resocjalizacji i terapii uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz różnorodne uwarunkowania tych procesów (sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, zadanie projektowe);

KA7_WK4 Absolwent zna i rozumie merytoryczne i metodyczne podstawy prowadzenia zajęć – zgodnie z wybranym zakresem pedagogiki specjalnej (sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, zadanie projektowe);

KA7_UW4 Student potrafi diagnozować złożone sytuacje rehabilitacyjne, edukacyjne, terapeutyczne i resocjalizacyjne, projektować i prowadzić zajęcia z uwzględnieniem specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów (sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, zadanie projektowe);

KA7_UK2 Student potrafi prowadzić zajęcia w grupie zróżnicowanej, indywidualizować zadania, dostosowywać metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, oraz wykorzystywać zasady i metody indywidualnego projektowania zajęć (sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, zadanie projektowe);

KA7_UO2 Student potrafi projektować i prowadzić zajęcia oraz dokonywać ich ewaluacji – zgodnie z wybranym zakresem pedagogiki specjalnej (sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, zadanie projektowe);

KA7_KO1 Student jest gotów do budowania relacji opartej na wzajemnym zaufaniu między wszystkimi podmiotami procesu wychowania i kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami uczniów, oraz włączania ich w działania sprzyjające efektywności edukacyjnej (sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, zadanie projektowe).

Warunki zaliczenia ćwiczeń:

• obecność na zajęciach (dopuszczalna nieusprawiedliwiona nieobecność na jednych zajęciach – 2 godz., przy czym nie więcej niż 50% liczby godz. przewidzianych na realizację ćwiczeń);

• przygotowanie zadań praktycznych;

• aktywność na zajęciach.

Student podpisuje się w protokole potwierdzając znajomość uzyskanej oceny z ćwiczeń.

1. Zapoznanie z podstawą programową kształcenia ogólnego w szkole podstawowej na I etapie edukacji (klasy I-III).

2. Metody i formy pracy z uczniem z lekką niepełnosprawnością intelektualną w edukacji wczesnoszkolnej.

3. Adaptacja treści, metod i form nauczania dziecka z lekką niepełnosprawnością intelektualną w obszarze edukacji polonistycznej, matematycznej, społecznej i przyrodniczej.

4. Nauczyciel w perspektywie paradygmatu konstruktywistycznego - pobudzanie do twórczego i samodzielnego myślenia.

5. Edukacja polonistyczna uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną: słuchanie, mówienie, czytanie, pisanie, kształcenie językowe oraz samokształcenie.

6. Edukacja matematyczna uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną: rozumienie stosunków przestrzennych i cech wielkościowych, rozumienie oraz posługiwanie się liczbami oraz ich własnościami, czytanie tekstów matematycznych, rozumienie pojęć geometrycznych, umiejętność stosowania matematyki w sytuacjach życiowych.

7. Edukacja społeczna i przyrodnicza uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną: rozumienie środowiska społecznego, orientacja w czasie historycznym; rozumienie środowiska przyrodniczego, umiejętności w zakresie ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku, rozumienie przestrzeni geograficznej.

8. Specjalistyczne i alternatywne rozwiązania w zakresie rozwijania i doskonalenia technik szkolnych: metoda krakowska, symultaniczno-sekwencyjna metoda nauki czytania J.Cieszyńskiej, metoda fonetyczno-literowo-barwna B. Rocławskiego, metoda Glenna Domana, metoda Montessori i inne.

9. Metoda Ośrodków Pracy jako propozycja pracy z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim na I etapie kształcenia.

10. Dokumentacja na I etapie edukacji wczesnoszkolnej (klas I-III) uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Metody dydaktyczne:

• dyskusja,

• prezentacja multimedialna,

• praca z tekstem,

• metody praktyczne.