Globalne zagrożenia i zmiany środowiska 320-BS2-2GZS
Wykład (WYK) Rok akademicki 2024/25

Literatura podstawowa:

Archer D. 2011. Globalne ocieplenie, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 199 ss.

Cowie J. 2009. Zmiany klimatyczne. Przyczyny przebieg i skutki dla człowieka, Wyd. UW, Warszawa, 435 ss.

Górniak A. 2021, Klimat województwa podlaskiego w czasie globalnego ocieplenia, Wyd. UwB, 221 ss.

Kundzewicz Z., Kowalczak P. 2008. Zmiany klimatu i ich skutki, Wyd. Krupisz, Poznań , 214 ss.

Maslin M. 2018, Zmiany klimatu - krótkie wprowadzenie. Wyd. UŁ, Oxford Univ. Press, 219 ss.

Popkiewicz M. 2019. Rewolucja energetyczna. Ale po co? Wyd. Sonia Draga, 423 ss.

Strategiczny Plan Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (tzw. SPA2020), https://bip.mos.gov.pl/strategie-plany-programy/strategiczny-plan-adaptacji-2020/

Literatura uzupełniająca:

Trepińska J., Olecki Z. (red.) 2006. Klimatyczne aspekty środowiska przyrodniczego. Wyd. IG UJ, Kraków, 374 ss.

Kożuchowski K. 2011. Klimat Polski – nowe spojrzenie. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 292 ss.

Alley, R.B. et al. 2003. Abrupt climate change, Science, 299: 2005-2010, https://www.science.org/doi/10.1126/science.1081056

El Albani A. et al. 2010. Large colonial organisms with coordinated growth in oxygenated environments 2.1 Gyrago, Nature, 466: 100-104.

Ries J.B. et al. 2009. Marine calcifiers exhibit mixed responses to CO2 -induced ocean - acidification, Geology, 37: 1057-1152.

Sabine, C.L., et al. 2004. The oceanic sink for anthropogenic CO2, Science, 305: 367-371, https://www.science.org/doi/10.1126/science.aau5153

Courtney T.A. et al. 2017, Environmental controls on modern scleractinian coral and reef-scale calcification, Science Advances, 3, 11, https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.1701356

Vahrenholt F., Lüning S. 2014. Zimne Słońce: dlaczego katastrofa klimatyczna nie nadchodzi, Wyd. Aletheia, Warszawa, 388 ss.

Wiedza:

Student rozumie wpływ globalnych zmian środowiska na jedność i różnorodność organizmów; na procesy kształtujące populacje, biocenozy i ekosystemy; (KP7_WG1)

Ponadto student rozumie złożoność procesów zachodzących na różnych poziomach biosfery ale i na poziomie globalnym; (KP7_WG3).

Umiejętności:

Student potrafi korzystając z różnych baz danych, właściwie dobierać literaturę naukową polsko- i obcojęzyczną do postawionych zadań, uzyskane informacje syntetyzować i poddawać krytycznej analizie; (KP7_UW5)

posługiwać się zaawansowanymi technikami informacyjno-komunikacyjnymi w celu prezentacji, w formie ustnej i pisemnej, wyników badań własnych, analizy danych i opisu zjawisk; (KP7_UW6)

Kompetencje społeczne:

Student jest gotów do systematycznej aktualizacji i weryfikacji posiadanej wiedzy oraz racjonalnego i krytycznego podejścia do informacji uzyskanych z różnych źródeł; (KP7_KK1)

Ocena końcowa na podstawie zaliczenia na ocenę w formie pisemnej. Pytania testowe wraz z pytaniami otwartymi.

Kryteria oceny pisemnych prac zaliczeniowych zgodne z ogólnymi wymaganiami określonymi w § 23 ust. 6 Regulaminu Studiów Uniwersytetu w Białymstoku przyjętego Uchwałą nr 2527 Senatu Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 26 czerwca 2019 roku.

1. Badania klimatu i jego zmiany notowane w historii.

Gazy cieplarniane: proces powstawania, źródła, zmiany ich stężenia w atmosferze. Wpływ wielkości populacji ludzkiej na stężenie atmosferycznego  CO2. Zaburzenia w obiegu węgla w przyrodzie. Zapis zmian klimatycznych w paleoekologii.

2. Ekstremalne zjawiska pogodowe jako skutek zmian klimatycznych. Wpływ rolnictwa na zmiany klimatu.

3. Zmiany klimatyczne a odpowiedź biogeochemiczna oraz fizjologiczna. Zmiany tolerancja organizmów na stres wywołany globalnymi zmianami środowiska (migracja, aklimatyzacja, adaptacja). Możliwości adaptacyjne organizmów. Fizjologiczna odpowiedź roślin na zmiany klimatyczne.

4. Zależności międzygatunkowe i między zbiorowiskami, a globalne zmiany klimatyczne. Przełowienie – zagrożone gatunki ryb. Zanieczyszczenie i zaśmiecenie Pacyfiku; problem „garbage island”.

5. Odpowiedź na poziomie biomów. Zakwaszenie środowiska morskiego oraz wzrost średniej temperatury wody, przyczyny i skutki. Problem zanikania i degradacji raf koralowych. Zmiany środowisk polarnych, podnoszenie się poziomu morza. Globalne zmiany środowiska a funkcjonowanie ekosystemów słodkowodnych.

6. Przeciwdziałanie globalnym zmianom środowiska. Porozumienia międzynarodowe m.in. IPCC (International Panel for Climate Changes). Limity emisji CO2.

7. Systemy monitoringowe oraz modele przewidywanych zmian klimatycznych.

8. Różne metody obniżania CO2 w atmosferze. Zwiększanie albedo. CCS- carbon capture & sequestration. Metody obniżania ilości CO2 w atmosferze.

Wykład - realizowany w formie stacjonarnej, dyskusja, konsultacje.