Rok obrzędowy na Podlasiu 520-KS1-3KON39
Konwersatorium (KON) Rok akademicki 2024/25

Ciesielski Zygmunt, Plastyka ludowa roku obrzędowego w województwie podlaskim, Białystok 2008.

Dworakowski Stanisław, Kultura społeczna ludu wiejskiego na Mazowszu nad Narwią, część 1, Zwyczaje doroczne i gospodarskie, Białystok 1964.

Gaweł Artur, Rok obrzędowy na Podlasiu, Białystok 2013.

Gaweł Artur, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia agrarne na Białostocczyźnie od połowy XIX do początku XXI wieku, Kraków 2009.

Gloger Zygmunt, Rok polski w życiu, tradycyi i pieśni, Warszawa 1900.

Matus Irena, Lud nadnarwiański, Białystok 2000.

Ogrodowska Barbara, Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne, Warszawa 2006.

Ogrodowska Barbara, Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. Mały słownik, Warszawa 2000.

Szymańska Janina, Podlasie, część 1. Pieśni i obrzędy doroczne, seria: Polska pieśń i muzyka ludowa, t. 5 Podlasie, Warszawa 2016.

Syczewski Tadeusz ks., Zwyczaje, obrzędy i wierzenia okresu Adwentu i Bożego Narodzenia w regionie nadbużańskim, Drohiczyn 2002.

Zadrożyńska Anna, Światy, zaświaty. O tradycji świętowań w Polsce, Warszawa 2000.

1. Wiedza

Absolwent zna i rozumie:

KA6_WG3 - podstawową terminologię kulturoznawczą i antropologiczną ze szczególnym uwzględnieniem słownictwa związanego z zróżnicowaniem etnicznym i obrzędowością.

KA6_WK2 - kierunki i tendencje przeobrażeń we współczesnej kulturze, ma wiedzę o zależnościach między nimi.

KA6_WK3 - historyczny charakter procesów przemian kultury ludowej, a w szczególności przemian ludowej obrzędowości.

2. Umiejętności

Absolwent potrafi:

KA6_UW1 - wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje związane z ludową obrzędowością z wykorzystaniem różnych sposobów i źródeł

KA6_UK1 - potrafi komunikować się używając poznaną terminologię kulturoznawczą i antropologiczną związaną z ludową obrzędowością

KA6_UO2 - posiada umiejętność prowadzenia dyskusji używając terminologię etnologiczną.

3. Kompetencje społeczne

Absolwent jest gotów do:

KA6_KK1 – wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności do dalszego samokształcenia, poszerzania wiedzy z zakresu kultury ludowej regionu.

KA6_KO3 - podjęcia odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego Podlasia.

Sposoby weryfikacji efektów kształcenia:

- ocena aktywności w trakcie zajęć w oparciu o lektury

- prezentacja

- konsultacje

Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę

Kryteria oceniania: aktywność poparta znajomością lektur w trakcie zajęć, przygotowanie prezentacji. W ciągu semestru dopuszcza się dwie nieusprawiedliwione nieobecności, zaliczenia materiału odbywa się podczas dyżuru.

1. Zajęcia wprowadzające – zakres tematyki, omówienie literatury, formy zaliczenia

2. Wpływ zróżnicowania kulturowego Podlasia na ludowy kalendarz obrzędowy

3. Geneza i podstawy ludowego kalendarza, terminologia związana z obrzędowością

4. Obrzędowość zimowa od Adwentu do Wigilii Bożego Narodzenia

5. Obrzędowość od Bożego Narodzenia do święta Trzech Króli/Jordanu (6-19 stycznia)

6. Zwyczaje i obrzędy związane z okresem karnawału

7. Wielki Post, Niedziela Palmowa i Wielki Tydzień

8. Obrzędy i zwyczaje związane z Wielkanocą i Przewodnią Niedzielą

9. Obrzędowość od dnia św. Jerzego (23 kwietnia/6 maja) do Zielonych Świątek

10. Obrzędowość Bożego Ciała i jego oktawy, obchody pól

11. Obrzędy i zwyczaje związane z dniem św. Jana/Kupały (24 czerwca/7 lipca)

12. Obrzędowość letnia od św. Piotra i Pawła (29/12 lipca) do św. Rocha (16 sierpnia)

13. Obrzędowość żniwna i dożynkowa

14. Obrzędowość jesienna (od św. Matki Boskiej Siewnej do katarzynek i andrzejek (24 i 29 listopada)

15. Prezentacje zaliczeniowe

- wykład konwersatoryjny

- dyskusja

- prezentacja