Cywilizacje i religie w regionie MENA

specjalizacyjne

Poznanie szeregu cywilizacji obszaru MENA (Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki) - zarówno tych które przetrwały, jak i tych które upadły na przestrzeni dziejów - pozwoli lepiej poznać specyfikę tego obszaru, który nie tylko jest obiektem nieustannego zainteresowania mocarstw, ale również obszarem na którym wciąż powstają nowe wyzwania i zagrożenie, szczególnie w dziedzinie bezpieczeństwa i ładu międzynarodowego.

We współczesnym świecie regionem, który w szczególny sposób koncentruje na sobie uwagę polityków, analityków i naukowców, jest Bliski Wschód i Północna Afryka (Middle East and North Africa – MENA). Wydarzenia aktualne i te które miały miejsce stosunkowo niedawno (Arabska Wiosna) ponownie rodzą pytania o stabilność państw tego obszaru, ich stan bezpieczeństwa, a także charakter zagrożeń i wyzwań, które rozwój sytuacji społecznej i politycznej w regionie generuje dla niego samego oraz państw i regionów przyległych. Z uwagi na bliskość geograficzną oraz zakres powiązań historycznych, politycznych czy gospodarczych bezpieczeństwo tego regionu jest obiektem szczególnego zainteresowania państw Unii Europejskiej. W regionie tym koncentrują się również interesy i wpływy istotnych graczy międzynarodowych, takich jak Stany Zjednoczone, Rosja i Chiny. Poznanie cywilizacji które rozwijały się i upadały na przestrzeni dziejów w tym regionie świata pozwala na lepsze zrozumienie procesów zachodzących tam współcześnie.

B. Prochwicz-Studnicka, M. Teperska-Klasińska, Cywilizacja Islamu. Wybrane struktury, „The Polish Journal of the Arts and Culture”, 2012, 3, s. 153-202.

R. Aslan, Nie ma Boga oprócz Allaha. Powstanie, ewolucja i przyszłość islamu, Warszawa 2014, s. 41-67.

H. A. Jamsheer, Historia powstania islamu jako doktryny społeczno-politycznej, Warszawa 2009, s. 41-51; s. 77-84.

K. Kościelniak, XX wieków chrześcijaństwa w kulturze arabskiej, t. 1: Arabia starożytna Chrześcijaństwo w Arabii do Mahometa († 632), Kraków 2000, s. 75-145.

B. Składanek, Historia Persji, t. 1, Warszawa 2008, s. 60-84.

G. Roux, Mezopotamia, Warszawa 1998, s. 66-109; 304-340.

L. Trepp, Żydzi. Naród, historia, religia, Warszawa 2009, s. 29-86, 169-188, 410-414.

W. Bator, Religia starożytnego Egiptu. Perspektywa religioznawcza, Kraków 2012, s. 221-261, 389-426;

KP7_WG2 - absolwent zna i rozumie specyfikę stosunków międzynarodowych polegającą na ich interdyscyplinarnym charakterze;

KP7_WG4 - absolwent zna i rozumie kluczowe uwarunkowania historyczne i społeczne stosunków międzynarodowych;

KP7_WK1 - absolwent zna i rozumie dogłębnie uwarunkowania historyczne mechanizmów kulturowych, politycznych, ekonomicznych i prawnych wpływających na stosunki międzynarodowe;

KP7_WK2 - absolwent zna i rozumie dogłębnie uwarunkowania historyczne fundamentalnych dylematów cywilizacyjnych wybranych obszarów świata;

KP7_WK3 - absolwent zna i rozumie dogłębnie uwarunkowania historyczne konfliktów międzynarodowych w XIX-XXI wieku;

KP7_UW1 - absolwent potrafi samodzielnie wyjaśniać i interpretować kontekst historyczny wydarzeń oraz procesów politycznych, społecznych i gospodarczych;

KP7_UW2 - absolwent potrafi krytycznie analizować różnorodne zjawiska na płaszczyźnie międzynarodowej, stawiać hipotezy badawcze i je weryfikować w oparciu o źródła pozyskane m.in. w oparciu o IT;

KP7_UW3 - absolwent potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną i wyselekcjonowane informacje szczegółowe do przedstawienia własnych opinii na temat kontekstu historycznego aktualnych problemów międzynarodowych;

KP7_UK2 - absolwent potrafi prowadzić debatę oraz skutecznie argumentować poprawnie posługując się terminologią związaną z kierunkiem studiów;

KP7_UO1 - absolwent potrafi współdziałać i pracować w grupie przyjmując w niej różne role;

KP7_UO2 - absolwent potrafi organizować prace zespołu polegające na wyszukiwaniu, selekcjonowaniu i integrowaniu informacji z różnych źródeł;

KP7_KK1 - absolwent jest gotów do krytycznego i otwartego stosunku do nowych idei i koncepcji w badaniach nad stosunkami międzynarodowymi;

KP7_KK2 - absolwent jest gotów do zmiany własnych przekonań w świetle nowej wiedzy i argumentów;

KP7_KR1 - absolwent jest gotów do ostrzegania problemów i dylematów etycznych związanych z wykonywaniem wybranego zawodu;

KP7_KR2 - absolwent jest gotów do ponoszenia odpowiedzialności za własne słowa i działania oraz rzetelności i uczciwości w sytuacji sporu ideowego;

Test pisemny zaliczeniowy. Na ogólną ocenę końcową składa się ocena z testu i ocena aktywności studenta na zajęciach. Przystąpienie do testu jest uwarunkowane obecnością na przynajmniej 80% odbytych zajęć. Forma zaliczenia nieobecności jest uzgadniana indywidualnie.

mieszany: w sali i zdalnie

Cywilizacje i religie w regionie MENA

ćwiczenia

II rok; II st. stosunki międzynarodowe

1. Zajęcia wstępne. Czym jest obszar MENA. Charakterystyka, cechy szczególne.

2. Koncepcja badań cywilizacji. Perspektywa historyczna.

Arnold J. Toynbee, Studium historii, Warszawa 2000, s. 59-85, 222-247.

3. Cywilizacja arabska i islam. cz. 1

B. Prochwicz-Studnicka, M. Teperska-Klasińska, Cywilizacja Islamu. Wybrane struktury, „The Polish Journal of the Arts and Culture”, 2012, 3, s. 153-202; ta lektura obowiązuje na wszystkich zajęciach dotyczących cywilizacji arabskiej i islamu.

4. Cywilizacja arabska i islam. cz 2.

R. Aslan, Nie ma Boga oprócz Allaha. Powstanie, ewolucja i przyszłość islamu, Warszawa 2014, s. 41-67.

5. Cywilizacja arabska i islam cz. 3

H. A. Jamsheer, Historia powstania islamu jako doktryny społeczno-politycznej, Warszawa 2009, s. 41-51; s. 77-84.

H. A. Jamsheer, Reforma władzy i społeczeństwa w myśli społeczno-politycznej odrodzenia arabsko-muzułmańskiego, w: Wybrane idee, partie i organizacje polityczne Bliskiego Wschodu, red. F. Ilkowski, S. Sulowski, Warszawa 2014, s. 13-27.

6. Cywilizacja arabska i islam cz. 4.

Y. Courbage, E. Todd, Spotkanie cywilizacji, Kraków 2009, s. 7-49, 59-84.

7. Chrześcijaństwo na Bliskim Wschodzie cz. 1.

M. Rucki, M. Abdalla, Zarys historii Kościołów Wschodu, „Perspectiva, Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne”, 2017, 1 (30), s. 182-194.

M. Woźniak, Współcześni Asyryjczycy i Aramejczycy. Bliskowschodni chrześcijanie w poszukiwaniu tożsamości narodowej, Łódź 2014, s. 84-129.

8. Chrześcijaństwo na Bliskim Wschodzie cz. 2.

K. Kościelniak, XX wieków chrześcijaństwa w kulturze arabskiej, t. 1: Arabia starożytna Chrześcijaństwo w Arabii do Mahometa († 632), Kraków 2000, s. 75-145.

M. Abdalla, M. Rucki, Zagrożona egzystencja. Społeczno-polityczna sytuacja Asyryjczyków na pograniczu Syrii, Turcji, Iranu i Iraku w: Analiza wybranych problemów z zakresu nauk społecznych, t. 1, Lublin 2019, s. 92-104.

9. Cywilizacja Persji i Iranu

B. Składanek, Historia Persji, t. 1, Warszawa 2008, s. 60-84.

W. Waszczykowski, Historyczne determinanty irańskiej transformacji. Bóstwa, monarchowie, mistycy i mułłowie, file:///C:/Users/Dell/AppData/Local/Temp/dr_W__Waszczykowski_-_Historyczne_determinanty_iranskiej_transformacji.pdf

P. Niechciał, Współczesny Iran: refleksja nad własną kulturą w obliczu zetknięcia ze światem Zachodu, w: Kultury Wschodu w świecie procesów globalizacyjnych, red. P. Mróz, M. Ruchel, A. Wójcik, Kraków 2015, s. 61-84.

10. Cywilizacja i religia Mezopotamii;

G. Roux, Mezopotamia, Warszawa 1998, s. 66-109; 304-340.

E. Sienkiewicz, Religijne czy świeckie (polityczne) pochodzenie prawa w Mezopotamii (?), „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie”, 2019, 26, s. 346-363.

11. Judaizm i stosunki izraelsko-palestyńskie na przestrzeni dziejów. cz. 1

L. Trepp, Żydzi. Naród, historia, religia, Warszawa 2009, s. 29-53, 410-414.

M. Szydzisz, Demograficzny wymiar konfliktu izraelsko-palestyńskiego, „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, 2014, 3, s. 183-196.

12. Judaizm i stosunki izraelsko-palestyńskie na przestrzeni dziejów. cz. 2.

L. Trepp, Żydzi. Naród, historia, religia, Warszawa 2009, s. 54-86, 169-188.

R. Bania, Status Jerozolimy a konflikt bliskowschodni, w: Międzynarodowe studia polityczne i kulturowe wobec wyzwań współczesności, red. T. Domański, Łódź 2016, s. 309-323.

13. Cywilizacja i religia starożytnego Egiptu. cz. 1

W. Bator, Religia starożytnego Egiptu. Perspektywa religioznawcza, Kraków 2012, s. 221-261;

B. J. Kemp, Starożytny Egipt, anatomia cywilizacji, Warszawa 2009, s. 27-73; 133-191.

14. Cywilizacja i religia Egiptu cz. 2.

W. Bator, Religia starożytnego Egiptu. Perspektywa religioznawcza, Kraków 2012, s. 389-428;

P. Chudzik, M. Żmudziński, Rola Nilu w kształtowaniu kultury starożytnego Egiptu, „Prace kulturoznawcze”, 2017, 3, s. 13-25.

15. Podsumowanie zajęć. Zaliczenie.

A. J. Toynbee, Studium historii, Warszawa 2000, s. 59-85, 222-247.

B. Prochwicz-Studnicka, M. Teperska-Klasińska, Cywilizacja Islamu. Wybrane struktury, „The Polish Journal of the Arts and Culture”, 2012, 3, s. 153-202.

R. Aslan, Nie ma Boga oprócz Allaha. Powstanie, ewolucja i przyszłość islamu, Warszawa 2014, s. 41-67.

H. A. Jamsheer, Historia powstania islamu jako doktryny społeczno-politycznej, Warszawa 2009, s. 41-51; s. 77-84.

H. A. Jamsheer, Reforma władzy i społeczeństwa w myśli społeczno-politycznej odrodzenia arabsko-muzułmańskiego, w: Wybrane idee, partie i organizacje polityczne Bliskiego Wschodu, red. F. Ilkowski, S. Sulowski, Warszawa 2014, s. 13-27.

Y. Courbage, E. Todd, Spotkanie cywilizacji, Kraków 2009, s. 7-49, 59-84.

M. Rucki, M. Abdalla, Zarys historii Kościołów Wschodu, „Perspectiva, Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne”, 2017, 1 (30), s. 182-194.

M. Woźniak, Współcześni Asyryjczycy i Aramejczycy. Bliskowschodni chrześcijanie w poszukiwaniu tożsamości narodowej, Łódź 2014, s. 84-129.

K. Kościelniak, XX wieków chrześcijaństwa w kulturze arabskiej, t. 1: Arabia starożytna Chrześcijaństwo w Arabii do Mahometa († 632), Kraków 2000, s. 75-145.

M. Abdalla, M. Rucki, Zagrożona egzystencja. Społeczno-polityczna sytuacja Asyryjczyków na pograniczu Syrii, Turcji, Iranu i Iraku w: Analiza wybranych problemów z zakresu nauk społecznych, t. 1, Lublin 2019, s. 92-104.

B. Składanek, Historia Persji, t. 1, Warszawa 2008, s. 60-84.

W. Waszczykowski, Historyczne determinanty irańskiej transformacji. Bóstwa, monarchowie, mistycy i mułłowie, file:///C:/Users/Dell/AppData/Local/Temp/dr_W__Waszczykowski_-_Historyczne_determinanty_iranskiej_transformacji.pdf

P. Niechciał, Współczesny Iran: refleksja nad własną kulturą w obliczu zetknięcia ze światem Zachodu, w: Kultury Wschodu w świecie procesów globalizacyjnych, red. P. Mróz, M. Ruchel, A. Wójcik, Kraków 2015, s. 61-84.

G. Roux, Mezopotamia, Warszawa 1998, s. 66-109; 304-340.

E. Sienkiewicz, Religijne czy świeckie (polityczne) pochodzenie prawa w Mezopotamii (?), „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie”, 2019, 26, s. 346-363.

L. Trepp, Żydzi. Naród, historia, religia, Warszawa 2009, s. 29-86, 169-188, 410-414.

M. Szydzisz, Demograficzny wymiar konfliktu izraelsko-palestyńskiego, „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, 2014, 3, s. 183-196

R. Bania, Status Jerozolimy a konflikt bliskowschodni, w: Międzynarodowe studia polityczne i kulturowe wobec wyzwań współczesności, red. T. Domański, Łódź 2016, s. 309-323.

W. Bator, Religia starożytnego Egiptu. Perspektywa religioznawcza, Kraków 2012, s. 221-261, 389-426;

B. J. Kemp, Starożytny Egipt, anatomia cywilizacji, Warszawa 2009, s. 27-73; 133-191.

P. Chudzik, M. Żmudziński, Rola Nilu w kształtowaniu kultury starożytnego Egiptu, „Prace kulturoznawcze”, 2017, 3, s. 13-25.