Teoria prawa i demokracji

obowiązkowe

Prawo konstytucyjne 0700-PS5-2PKO
Prawoznawstwo 0700-PS5-1PWO

w sali

Celem zajęć jest:

Ukazanie złożoności problematyki demokracji jako systemu politycznego i społecznego oraz podstawowych problemów współczesnej teorii prawa.

Refleksja nad ideami, zasadami i instytucjami demokracji liberalnej. Analiza paradoksów demokracji liberalnej i przyczyn jej kryzysu. Charakterystyka pojęcia, koncepcji i modeli państwa prawnego, rządów prawa, znaczenia konstytucji, roli sądownictwa konstytucyjnego i sądów powszechnych w realizacji rządów prawa (bezpośrednie stosowanie konstytucji, zmiana modelu stosowania prawa, hard cases).

Omówienie zagadnień: władzy politycznej, legitymizacji władzy, kryzysu legitymizacji władzy, suwerenności ludu/narodu, sposobów wykonywania władzy przez suwerena.

Profil studiów - ogólnoakademicki.

Forma studiów - stacjonarne.

Rodzaj przedmiotu - obowiązkowy.

Dziedzina nauk społecznych, dyscyplina nauki prawne.

Rok studiów/sem. - rok V/sem. IX.

Wymagania wstępne – osiągnięte efekty uczenia się z zakresu przedmiotów: Prawoznawstwo, Prawo konstytucyjne.

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć: konwersatorium: 40 godz.

Metody dydaktyczne –metoda konwersatoryjna, dyskusja moderowana, metoda problemowa), prezentacje, konsultacje.

Punkty ECTS - 3

Bilans nakładu pracy studenta - udział w zajęciach 40 godz., przygotowanie do zajęć i egzaminu 48 godz., egzamin 2 godz. Razem: 90 godzin, co odpowiada 3 pkt ECTS. Dodatkowo proponuje się 15 godz. konsultacji.

Wskaźniki ilościowe - nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 42 godzin, co odpowiada 1,5 pkt ECTS oraz nakład pracy studenta, który nie wymaga bezpośredniego udziału nauczyciela 48 godz., co odpowiada 1,5 pkt ECTS.

Literatura podstawowa:

1. M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Komentarz, Tom I, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2016 (wybrane artykuły).

2. A. Chmielarz, Funkcja prawna konstytucji na przykładzie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2011

3. L. Morawski, Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Wyd. 4, Warszawa 2005 (rozdział trzeci; część czwarta).

4. R. Wonicki, Spór o demokratyczne państwo prawa. Teoria Jürgena Habermasa wobec liberalnej, republikańskiej i socjalnej wizji państwa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007 (część II).

5. A. Antoszewski, Demokracja nieliberalna jako projekt polityczny, „Przegląd Europejski” 2018, nr 2

6. A. Krzynówek-Arndt, Państwo prawa w klasycznej tradycji zachodniej i późnej nowoczesności w kontekście sporów wokół klauzuli demokratycznego państwa prawnego, „Przegląd Sejmowy” nr 3(146)/2018

7.. W. Ciszewski, Czy demokracja to rządy większości wyłonionej w wyborach? ”AVANT” vol. IX, nr 1/2018

8. M. Florczak-Wątor, Ważenie zasad konstytucyjnych jako podstawa sądowej wykładni prawa, [w:] A. Kotowski (red.), E. Maniewska (red.), Studia i Analizy Sądu Najwyższego. Materiały Naukowe TOM IV. Argumentacja konstytucyjna w orzecznictwie sądowym, Biuro Studiów i Analiz Sądu Najwyższego, Warszawa 2017

9. M. Granat, Od klasycznego przedstawicielstwa do demokracji konstytucyjnej (ewolucja prawa i doktryny we Francji), Lublin 1994 (punkty: 1.1; 1.2.; 3.1.)

10.M. Gutowski, Bezpośrednie stosowanie konstytucji w orzecznictwie sądowym, „RPEiS” 2018, z. 1

10. S. Łojek, Kłopoty pojęciowe z demokracją. Ujęcie opisowe, semantyczne i normatywne, „Politeja” 1(23)/2013, s. 275-288.

11. M. Zmierczak, Demokracja a liberalizm – uwagi z perspektywy XXI w., „ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE – SKŁODOWSKA” Sectio G, vol. LXVI, 1 2019, s. 465-474.

12. S. Oliwniak, Jürgen Habermas o kryzysie uprawomocnienia we współczesnych społeczeństwach demokratycznych, [w:] A. Jamróz, S. Bożyk (red. nauk.), Z zagadnień współczesnych społeczeństw demokratycznych, Białystok 2006.

Literatura dodatkowa:

1. M. Granat, Legitymizacja sądu konstytucyjnego na gruncie czystej teorii prawa Hansa Kelsena, Przegląd Sejmowy 1999, nr 4.

2. K. Gregorczuk, Biopolityczne horyzonty - między biopolityką tradycyjną a biopolityką nowoczesną, „Przegląd Prawa i Administracji” CXXII Wrocław 2020

3. M. Hotel, A. Rychlewska, Jurydyzacja życia a skuteczność prawa, „Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia” 1/2015

4. Z. Kmieciak, O pojęciu rządów prawa, „Państwo i Prawo” 9/2016.

5. A. Kotowski, Zjawisko multicentryczności systemu prawa z perspektywy koncepcji integracyjnej, „Studia Prawnicze” 2/2015

6. A. Kotowski, Operatywna wykładnia prawa w warunkach multicentryzmu, „Przegląd Prawa i Administracji” CIV, 2016

7. A. Lewandowski, Endogenne źródła kryzysu demokracji liberalnej jako przedmiot badań, „Horyzonty Polityki” 2022, Vol. 13, N° 44

8. B. Liżewski, Cecha jednolitości systemu prawa w warunkach multicentryzmu, „ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE – SKŁODOWSKA” Lublin, Sectio G VOL. LXVI, 1 2019

9. J. Scott, Władza, Warszawa 2006 (rozdział 1)

10. J. Stelmach, Przypadek trudny w prawie [w:] A. Choduń (red.), S. Czepita (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2010

11. M. Augustyniak, Prawa jednostki a dobro wspólne – powracający dylemat, „Studia Prawnoustrojowe” 9/2009

12. G. Sartori, Teoria demokracji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 37-57, 449-488.

13. M. Potz, Fikcje polityczne i legitymizacja władzy w demokracji, „Wrocławskie Studia Politologiczne” Tom 17 (2014)

Wiedza:

KA7_WG2: ma pogłębioną wiedzę z zakresu prawniczych dyscyplin ogólnych (prawoznawstwo, logika prawnicza, teoria i filozofia prawa, doktryny polityczno-prawne, teoria prawa i demokracji), prawniczych dyscyplin historycznych (historia prawa polskiego, powszechna historia prawa, prawo rzymskie)

KA7_WG5: ma pogłębioną wiedzę z zakresu innych dziedzin prawa i wybranych zagadnień z innych nauk społecznych

Umiejętności:

KA7_UW3: umie wykorzystać wiedzę teoretyczną z poszczególnych dziedzin prawa

KA7_UW4: wykorzystuje zdobytą wiedzę do rozstrzygania dylematów prawnych, spraw niejednoznacznych interpretacyjnie; potrafi wskazać możliwe rozwiązania, z zachowaniem norm etycznych

Kompetencje społeczne:

KA7_KO2: umie uczestniczyć w przygotowaniu projektów społecznych i potrafi przewidywać wielokierunkowe skutki społeczne swej działalności

KA7_KK2: potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny

Egzamin pisemny; czas trwania 90 minut.

3 pytania otwarte z listy zagadnień podanych studentom odpowiednio wcześniej. Każde pytanie za max. 5 pkt.

Oceny:

0-7 pkt ocena 2

8-9 pkt ocena 3

10 pkt ocena 3+

11-12 pkt ocena 4

13 pkt ocena 4+

14-15 pkt ocena 5