Rachunek niepewności pomiarowych
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 390-FS1-1RNP |
Kod Erasmus / ISCED: |
13.201
|
Nazwa przedmiotu: | Rachunek niepewności pomiarowych |
Jednostka: | Wydział Fizyki |
Grupy: |
Fizyka - I stopień stacjonarne - obow 2018/2019 fizyka ogólna 1 rok I stopień sem. zimowy 2024/2025 |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Wymagania (lista przedmiotów): | Wstęp do fizyki 0900-FS1-1WDF |
Założenia (opisowo): | Umiejętność posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym. |
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
Skrócony opis: |
Cel zajęć: • wprowadzenie do współczesnych metod opracowywania wyników pomiarów i oszacowania niepewności wyników z uwzględnieniem elementów statystycznej analizy danych, • zapoznanie z metodami przedstawiania wyników pomiarów, • wprowadzenie do metod testowania hipotez statystycznych. Wykład w formie prezentacji multimedialnej z wieloma przykładami do rozszerzonej analizy i symulacji w arkuszu kalkulacyjnym na zajęciach laboratoryjnych. |
Pełny opis: |
Profil studiów: ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy, moduł "Podstawy fizyki" Dziedzina i dyscyplina nauki: Nauki fizyczne, fizyka Rok studiów/semestr: 1 rok/2 semestr, studia I stopnia (fizyka ogólna) Wymagania wstępne: Zaliczenie wstępu do fizyki, umiejętność posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym, Liczba godzin zajęć dydaktycznych: Wykład 15 godz., laboratorium 15 godz. Metody dydaktyczne: Wykład w formie prezentacji multimedialnej (notatki z wykładu dostępne są na stronie e-learningowej); laboratorium: samodzielne rozwiązywanie zagadnień związanych z rachunkiem niepewności pomiarowych. Punkty ECTS: 2 Bilans nakładu pracy studenta: Udział w wykładach (15 godz.), udział w zajęciach laboratoryjnych (15 godz.), udział w konsultacjach (3 godz.), szkolenie BHP - 1 godz., przygotowanie się do zajęć laboratoryjnych 15 godz., przygotowywanie się do zaliczenia pisemnego i udział w zaliczeniu na ocenę - 6 godz. W sumie - 55 godz. Wskaźniki ilościowe: Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela - 34 godz. - 1,8 punktów ECTS, nakład pracy związany z zajęciami praktycznymi (laboratorium) - 15 godz. (można przyjąć proporcjonalny udział tych zajęć w sumarycznych punktach ECTS, czyli 15/55*2= 0,6 ECTS) Tematy podejmowane na Wykładzie: 1. Wstęp, układy jednostek fizycznych, metody przedstawiania danych eksperymentalnych. 2. Podstawowe definicje związane z pomiarami, wielkości proste i złożone. 3. Zaokrąglanie i porównywanie wyników, miejsca i cyfry znaczące. 4. Podstawy statystycznej analizy wyników pomiarów. 5. Przykłady rozkładów zmiennej losowej. 6. Statystyczna ocena niepewności pomiarów bezpośrednich i pośrednich (metoda typu A). 7. Ocena niepewności metodami typu B. 8. Opracowanie wyników pomiarów wielkości zależnych liniowo. 9. Przykłady wyznaczania parametrów nieliniowych funkcji dopasowujących rozkłady niektórych wyników pomiarów. 10. Testowanie hipotez statystycznych na przykładzie testu χ^2 i testu Studenta. Planowanie pomiarów. Tematy podejmowane w Laboratorium: 1. Metody przedstawiania danych eksperymentalnych. 2. Zaokrąglanie i porównywanie wyników pomiarów, miejsca i cyfry znaczące. 3. Obliczanie parametrów wybranych rozkładów zmiennej losowej. 4. Statystyczna analiza przypadkowych niepewności pomiarów bezpośrednich i pośrednich (metoda typu A), prawo przenoszenia niepewności. 5. Ocena niepewności metodami typu B. 6. Opracowanie wyników pomiarów wielkości zależnych liniowo. 7. Przykłady dopasowania wyników pomiarów funkcjami nieliniowymi. 8. Testowanie hipotez statystycznych na przykładzie testu χ^2 i testu Studenta. |
Literatura: |
1. E.Żukowski - Notatki (miniskrypt) do wykładu zamieszczane na stronie e-learningowej. 2. H.Szydłowski, Pracownia Fizyczna, PWN, Warszawa 1999. 3. J.R.Taylor, Wstęp do analizy błędu pomiarowego”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995. 4. S. Brandt, Analiza danych, PWN, Warszawa 1998. 5. A.Zięba, Natura rachunku niepewności pomiaru a jego nowa kodyfikacja, Postępy Fizyki 52, zeszyt 5 (2001) 238 – 247. 6. A.Strzałkowski, A.Śliżyński, Matematyczne metody opracowywania wyników pomiarów, PWN, Warszawa 1978. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza, absolwent zna i rozumie: KP6_WG1 - w zaawansowanym stopniu, koncepcje, zasady i teorie właściwe dla fizyki i astronomii w zakresie przewidzianym programem kształcenia; KP6_WG2 - techniki matematyki wyższej w zakresie niezbędnym dla ilościowego opisu, zrozumienia oraz modelowania problemów fizycznych o średnim poziomie złożoności; Umiejętności, absolwent potrafi: KP6_UW1 - analizować problemy z zakresu nauk fizycznych i astronomii oraz znajdować ich rozwiązania w oparciu o poznane twierdzenia i metody; KP6_UW2 - wykonywać analizy ilościowe oraz formułować na tej podstawie wnioski jakościowe; KP6_UK5 - dokonać krytycznej analizy wyników pomiarów, obserwacji lub obliczeń teoretycznych wraz z ilościową oceną dokładności wyników; Kompetencje społeczne, absolwent jest gotów do: KP6_KK1 krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści; KP6_KK4 podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych; |
Metody i kryteria oceniania: |
Zaliczenie wykładu na ocenę na podstawie wyników pisemnego sprawdzianu wiedzy w zakresie tematów podejmowanych na wykładzie. Zaliczenie laboratorium na ocenę na podstawie wyników sprawdzianu umiejętności praktycznych w laboratorium komputerowym. |
Praktyki zawodowe: |
Nie dotyczy |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Laboratorium, 15 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Marian Uba | |
Prowadzący grup: | Adam Bonda, Marian Uba | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
|
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Wymagania (lista przedmiotów): | Wstęp do fizyki 390-FM1-1WDF |
|
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
|
Skrócony opis: |
Cel zajęć: • wprowadzenie do współczesnych metod opracowywania wyników pomiarów i oszacowania niepewności wyników z uwzględnieniem elementów statystycznej analizy danych, • zapoznanie z metodami przedstawiania wyników pomiarów, • wprowadzenie do metod testowania hipotez statystycznych. Wykład w formie prezentacji multimedialnej z wieloma przykładami i symulacjami w arkuszu kalkulacyjnym (do rozszerzonej analizy na zajęciach laboratoryjnych. |
|
Pełny opis: |
Profil studiów: ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy, moduł "Podstawy fizyki" Dziedzina i dyscyplina nauki: Nauki fizyczne, fizyka Rok studiów/semestr: 1 rok/2 semestr, studia I stopnia (fizyka ogólna) Wymagania wstępne: Zaliczenie wstępu do fizyki, umiejętność posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym, Liczba godzin zajęć dydaktycznych: Wykład 15 godz., laboratorium 15 godz. Metody dydaktyczne: Wykład w formie prezentacji multimedialnej (notatki z wykładu dostępne są na stronie e-learningowej); laboratorium: samodzielne rozwiązywanie zagadnień związanych z rachunkiem niepewności pomiarowych. Punkty ECTS: 2 Bilans nakładu pracy studenta: Udział w wykładach (15 godz.), udział w zajęciach laboratoryjnych (15 godz.), udział w konsultacjach (3 godz.), szkolenie BHP - 1 godz., przygotowanie się do zajęć laboratoryjnych 15 godz., przygotowywanie się do zaliczenia pisemnego i udział w zaliczeniu na ocenę - 6 godz. W sumie - 55 godz. Wskaźniki ilościowe: Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela - 34 godz. - 2 punktów ECTS, nakład pracy związany z zajęciami praktycznymi (laboratorium) - 15 godz. (można przyjąć proporcjonalny udział tych zajęć w sumarycznych punktach ECTS, czyli 15/55*2=ok. 1 ECTS) Tematy podejmowane na Wykładzie: 1. Wstęp, układy jednostek fizycznych, metody przedstawiania danych eksperymentalnych (graficzna, histogram, tabelaryczna, za pomocą równania). 2. Podstawowe definicje związane z pomiarami, wielkości proste i złożone, źródła i podział błędów i niepewności pomiarowych. 3. Zaokrąglanie i porównywanie wyników, miejsca i cyfry znaczące. 4. Podstawy statystycznej analizy wyników pomiarów, wynik pomiaru jako zmienna losowa, parametry rozkładu zmiennej losowej (wartość oczekiwana, wariancja, odchylenie standardowe, momenty rozkładu), dystrybuanta. 5. Przykłady rozkładów zmiennej losowej (rozkład zero-jedynkowy, rozkład dwumianowy, rozkład jednostajny, rozkład Poissona, rozkład Gaussa, rozkład χ^2, rozkład t Studenta). 6. Statystyczna ocena niepewności pomiarów bezpośrednich i pośrednich (metoda typu A), ważniejsze estymatory parametrów próby z rozkładu normalnego, prawo propagacji niepewności. 7. Ocena niepewności metodami typu B. 8. Opracowanie wyników pomiarów wielkości zależnych liniowo, metoda najmniejszych kwadratów, regresja liniowa, współczynnik korelacji. 9. Przykłady wyznaczania parametrów nieliniowych funkcji dopasowujących rozkłady niektórych wyników pomiarów. 10. Testowanie hipotez statystycznych na przykładzie testu χ^2 i testu Studenta. Planowanie pomiarów. Tematy podejmowane w Laboratorium: 1. Metody przedstawiania danych eksperymentalnych (graficzna, histogram, tabelaryczna, za pomocą równania). 2. Zaokrąglanie i porównywanie wyników pomiarów, miejsca i cyfry znaczące. 3. Obliczanie parametrów wybranych rozkładów zmiennej losowej. 4. Statystyczna analiza przypadkowych niepewności pomiarów bezpośrednich i pośrednich (metoda typu A), prawo przenoszenia niepewności. 5. Ocena niepewności metodami typu B. 6. Opracowanie wyników pomiarów wielkości zależnych liniowo, metoda najmniejszych kwadratów, regresja liniowa, współczynnik korelacji. 7. Przykłady dopasowania wyników pomiarów funkcjami nieliniowymi. 8. Testowanie hipotez statystycznych na przykładzie testu χ^2 i testu Studenta. |
|
Literatura: |
1. E.Żukowski - Notatki (miniskrypt) do wykładu. 2. A.Zięba, Analiza danych w naukach ścisłych i technice, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013. 3. GUM: Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement (2008), dokument w pliku PDF. 4. H.Szydłowski, Pracownia Fizyczna, PWN, Warszawa 1999. 5. S. Brandt, Analiza danych, PWN, Warszawa 1998. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (w trakcie)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Laboratorium, 15 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Marian Uba | |
Prowadzący grup: | Adam Bonda, Marian Uba | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
|
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Wymagania (lista przedmiotów): | Wstęp do fizyki 390-FM1-1WDF |
|
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
|
Skrócony opis: |
Cel zajęć: • wprowadzenie do współczesnych metod opracowywania wyników pomiarów i oszacowania niepewności wyników z uwzględnieniem elementów statystycznej analizy danych, • zapoznanie z metodami przedstawiania wyników pomiarów, • wprowadzenie do metod testowania hipotez statystycznych. Wykład w formie prezentacji multimedialnej z wieloma przykładami i symulacjami w arkuszu kalkulacyjnym (do rozszerzonej analizy na zajęciach laboratoryjnych. |
|
Pełny opis: |
Profil studiów: ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy, moduł "Podstawy fizyki" Dziedzina i dyscyplina nauki: Nauki fizyczne, fizyka Rok studiów/semestr: 1 rok/2 semestr, studia I stopnia (fizyka ogólna) Wymagania wstępne: Zaliczenie wstępu do fizyki, umiejętność posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym, Liczba godzin zajęć dydaktycznych: Wykład 15 godz., laboratorium 15 godz. Metody dydaktyczne: Wykład w formie prezentacji multimedialnej (notatki z wykładu dostępne są na stronie e-learningowej); laboratorium: samodzielne rozwiązywanie zagadnień związanych z rachunkiem niepewności pomiarowych. Punkty ECTS: 2 Bilans nakładu pracy studenta: Udział w wykładach (15 godz.), udział w zajęciach laboratoryjnych (15 godz.), udział w konsultacjach (3 godz.), szkolenie BHP - 1 godz., przygotowanie się do zajęć laboratoryjnych 15 godz., przygotowywanie się do zaliczenia pisemnego i udział w zaliczeniu na ocenę - 6 godz. W sumie - 55 godz. Wskaźniki ilościowe: Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela - 34 godz. - 2 punktów ECTS, nakład pracy związany z zajęciami praktycznymi (laboratorium) - 15 godz. (można przyjąć proporcjonalny udział tych zajęć w sumarycznych punktach ECTS, czyli 15/55*2=ok. 1 ECTS) Tematy podejmowane na Wykładzie: 1. Wstęp, układy jednostek fizycznych, metody przedstawiania danych eksperymentalnych (graficzna, histogram, tabelaryczna, za pomocą równania). 2. Podstawowe definicje związane z pomiarami, wielkości proste i złożone, źródła i podział błędów i niepewności pomiarowych. 3. Zaokrąglanie i porównywanie wyników, miejsca i cyfry znaczące. 4. Podstawy statystycznej analizy wyników pomiarów, wynik pomiaru jako zmienna losowa, parametry rozkładu zmiennej losowej (wartość oczekiwana, wariancja, odchylenie standardowe, momenty rozkładu), dystrybuanta. 5. Przykłady rozkładów zmiennej losowej (rozkład zero-jedynkowy, rozkład dwumianowy, rozkład jednostajny, rozkład Poissona, rozkład Gaussa, rozkład χ^2, rozkład t Studenta). 6. Statystyczna ocena niepewności pomiarów bezpośrednich i pośrednich (metoda typu A), ważniejsze estymatory parametrów próby z rozkładu normalnego, prawo propagacji niepewności. 7. Ocena niepewności metodami typu B. 8. Opracowanie wyników pomiarów wielkości zależnych liniowo, metoda najmniejszych kwadratów, regresja liniowa, współczynnik korelacji. 9. Przykłady wyznaczania parametrów nieliniowych funkcji dopasowujących rozkłady niektórych wyników pomiarów. 10. Testowanie hipotez statystycznych na przykładzie testu χ^2 i testu Studenta. Planowanie pomiarów. Tematy podejmowane w Laboratorium: 1. Metody przedstawiania danych eksperymentalnych (graficzna, histogram, tabelaryczna, za pomocą równania). 2. Zaokrąglanie i porównywanie wyników pomiarów, miejsca i cyfry znaczące. 3. Obliczanie parametrów wybranych rozkładów zmiennej losowej. 4. Statystyczna analiza przypadkowych niepewności pomiarów bezpośrednich i pośrednich (metoda typu A), prawo przenoszenia niepewności. 5. Ocena niepewności metodami typu B. 6. Opracowanie wyników pomiarów wielkości zależnych liniowo, metoda najmniejszych kwadratów, regresja liniowa, współczynnik korelacji. 7. Przykłady dopasowania wyników pomiarów funkcjami nieliniowymi. 8. Testowanie hipotez statystycznych na przykładzie testu χ^2 i testu Studenta. |
|
Literatura: |
1. E.Żukowski - Notatki (miniskrypt) do wykładu. 2. A.Zięba, Analiza danych w naukach ścisłych i technice, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013. 3. GUM: Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement (2008), dokument w pliku PDF. 4. H.Szydłowski, Pracownia Fizyczna, PWN, Warszawa 1999. 5. S. Brandt, Analiza danych, PWN, Warszawa 1998. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.