Nowa humanistyka: posthumanizm, transhumanizm, humanistyka afirmatywna
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 430-KS1-3KON16 |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Nowa humanistyka: posthumanizm, transhumanizm, humanistyka afirmatywna |
Jednostka: | Instytut Studiów Kulturowych |
Grupy: |
3L stac. studia I stopnia kulturoznawstwo - przedm. fakultatywne Kulturoznawstwo 3 rok sem. letni 1 stopień |
Punkty ECTS i inne: |
3.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Zapoznanie z najnowszymi prądami myślowymi w nauce, a szczególnie w humanistyce w celu poszerzenia perspektywy refleksji kulturoznawczej. |
Tryb prowadzenia przedmiotu: | lektura monograficzna |
Skrócony opis: |
Kryzys nauki w połowie wieku XX w obszarze Zachodu, a przede wszystkim wyczerpanie się energii kulturotwórczej zachodniej humanistyki, doprowadziły do powstania nowego sposobu myślenia o pojęciach kluczowych dla nauki, takich jak: człowiek, świat, natura, życie. Redefinicja zakresu zainteresowań humanistyki doprowadziła do zmiany pojmowania dotychczasowych osiągnięć nauki pod koniec wieku XX i do powstania nowego nurtu w nauce, który nazywany bywa „nową humanistyką”. |
Pełny opis: |
W ramach konwersatorium będziemy dyskutowali nad przyczynami kryzysu kultury w wieku XX i XXI, jak i nad pomysłami przezwyciężenia impasu twórczego naukowców i artystów w obszarze kultur Zachodu. Przyjrzymy się nurtom myślowym na Zachodzie w ramach antyhumanizmu, posthumanizmu, transhumanizmu, postsekularyzmu i nowego materializmu. Owe tendencje myślowe w nauce wspólnie mogą być nazwane właśnie „nową humanistyką”. W celu zapoznania się z czynnikami współtworzącymi nową humanistykę będziemy dyskutowali o twórczości literackiej i filmowej fantastyki naukowej, fantasy i postapokaliptyki i katastrofizmu. W dyskusji sięgniemy również do zjawiska przenikania ekologii, ekonomii, technologii i psychologii do dyskursów prowadzonych w obrębie myśli humanistycznej. |
Literatura: |
Nietzsche, Fryderyk, Poza dobrem i złem, tu: Przedmowa, r. II (35, 38), r. III (49, 62). http://nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_pdz.pdf • Nietzsche, Fryderyk, Ecce homo, tu: Przedmowa http://nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_eh.pdf • Ralph Konsermann, Krytyka kultury, Warszawa 2013, tu: Doświadczenie Zachodu, Źródło cierpień i resentyment, Moralność krytyki kultury. • Kuhn, Thomas, Struktura rewolucji naukowej, tu: r. 6 Anomalie a pojawienie się odkryć naukowych, r. 8 Odpowiedź na kryzys. • Arendt, Hanna, Kondycja ludzka, tu: r. VI Vita activa i epoka nowożytna • Goody, Jack, Kradzież historii, tu:r. 9 Przywłaszczenie wartości: humanizm, demokracja, indywidualizm • Heidegger, Martin, List o „humanizmie”, w: tenże, Znaki drogi, Warszawa 1995. ew. w: tenże, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, Warszawa 1977. • Sloterdijk, P., Reguły dla ludzkiego zwierzyńca. Odpowiedź na Heideggera list o humanizmie, przeł. Arkadiusz Żychliński, „Przegląd Kulturoznawczy”, 2008, nr 1(4). • Derrida, Jacques, Kres człowieka, w: tenże, Pismo filozofii, Kraków 1992 • Foucault, M. Słowa i rzeczy, fragmenty • Deleuze, G., O śmierci człowieka i nadczłowieku, w: tenże, Foucault Wrocław 2004. • Olsen, Bjornar, Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, pod. red. E. Domańskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 561-592 • Latour, Bruno, Przedmioty także posiadają sprawczość, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, pod.red. E. Domańskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 525-650. • Domańska, Ewa, Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami, „Kultura Współczesna” 3/2008 [pdf] • Barański Janusz, Świat rzeczy. Zarys antropologiczny, tu: r.3 Mowa rzeczy, ew. r. 6 Konsumpcja rzeczy • Kowalski, Andrzej P., Kulturoznawcza genealogia kategorii materialności rzeczy [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, s. 15-26. • U. Eco- Embriony, których nie ma w raju, w: tenże, Wymyślanie wrogów i inne teksty okolicznościowe, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012. • Levis-Strauss, Dawca nasienia, wypożeczenie macicy i filiacja społeczna. Sztuczna prokreacja, w: tenże, s. 51-62. • M. Zaremba-Blelawski, Higieniści. Z dziejów eugeniki, Wołowiec 2011, tu:r, IV, 15. • Mumford, Levis, Mit maszyny, t. 1, Wydawnictwo Naukowe, PWN, s. 116-149 • Wojciechowski, Piotr, Jak człowiek stworzył człowieka. Geneza zjawiska sztucznych ludzi w kulturze, „Kultura popularna” 2013, nr 2 (36). • Deklaracja transhumanistyczna: http://www.transhumanism.org/index.php/WTA/languages/C50/ • E. Bendyk, Człowiek-Tytan, „Krytyka Polityczna” 1 lato (15) 2008, s. 139-147. Dostępny również: http://www.krytykapolityczna.pl/Nr-15-2008-nieludzka-polityka/Czlowiek-tytan/menu-id-27.html (12.04.14). • M. Moore, List do Matki Natury, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,4003 (02.03.2014). • Agamben, Giorgio, Otwarte, (frag.), w: „Krytyka Polityczna”1, lato 2008, s 124-138. • Oramus, Dominika, Cyborgi i Symulakry – od Philipoa K. Dicka i Williama Gibsona do Donny Haraway i Jeana Baudrilliarda, „Literaria Copernicana”, 2011, nr 2(8) • Donna Haraway, Manifest cyborga • Liszewski, Dariusz, Ekologiczna wizja świata, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, 2015, tom XI, s. 33-48. https://www.researchgate.net/publication/280553261_Ekologiczne_postrzeganie_swiata • Domańska, Ewa, Humanistyka ekologiczna, w: „Teskty Drugie” 2013, nr 1/2 s.13-32. • Wolfe, Cary, Co to jest posthumanizm? w: „Teksty Drugie”, ½ 2013 • Gajewska, Grażyna, Arcy nie-ludzkie. Przez science-fiction do antropologii cyborgów, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2010, tu: Era cyborgów, Posthumanistyka, Antropologia cyborgów, s. 36-68. • Bakke, Monika, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Poznań 2010, tu: s. 32-57. • G. Bhöme, Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego • Delpech, Thérèse, Powrót barbarzyństwa w XXI wieku, tu: r Rok 1905, 109-145. Trzy tezy o przyszłości, s. 159-175. Filmy: Namibia. Pierwsze ludobójstwo XX wieku Igrzyska śmierci cz. I-III. Robin, Marie-Monoque, Świat według Monsanto. Od dioksyn do GMO, Mechaniczna pomarańcza, trylogii Matrix Nie patrz w górę reż. Adama Mackey serial "Łakomczuch" |
Efekty uczenia się: |
Absolwent zapozna się z : KA6_WG1 miejscem i znaczeniem nauk o kulturze i religii w relacji do nauk humanistycznych oraz społecznych, ich specyfiką przedmiotową i metodologiczną KA6_WK2 głównymi kierunkami i tendencjami przeobrażeń we współczesnej kulturze Absolwent potrafi: KA6_UW3 formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia, opracowywać i prezentować wyniki pracy KA6_UW5 stworzyć i zaprezentować proste opracowania krytyczne oraz wytwory własnej pracy (artystycznej, naukowej) z zastosowaniem właściwych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych (ICT) KA6_UU1 samodzielnie zdobywać wiedzę i umiejętności badawcze na poziomie podstawowym Absolwent jest gotów do: KA6_KO1 przyjmowania nowych idei i poglądów w celu inicjowania działań na rzecz interesu publicznego KA6_KK1 wykorzystywania posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ustawicznego dokształcania się i rozwoju zawodowego |
Metody i kryteria oceniania: |
dyskusja, prezentacja i autoprezentacja, argumentacja; praca z materiałami wizualnymi, korzystanie z dwutorowych metod przekazu zgodnie z wytycznymi stosowanymi w projektowaniu uniwersalnym. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ KON
PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin, 18 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Karolina Wierel | |
Prowadzący grup: | Karolina Wierel | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę | |
Rodzaj przedmiotu: | humanizujące |
|
Skrócony opis: |
Kryzys nauki w połowie wieku XX w obszarze Zachodu, a przede wszystkim wyczerpanie się energii kulturotwórczej zachodniej humanistyki, doprowadziły do powstania nowego sposobu myślenia o pojęciach kluczowych dla nauki, takich jak: człowiek, świat, natura, życie. Redefinicja zakresu zainteresowań humanistyki doprowadziła do zmiany pojmowania dotychczasowych osiągnięć nauki pod koniec wieku XX i do powstania nowego nurtu w nauce, który nazywany bywa „nową humanistyką”. |
|
Pełny opis: |
W celu przybliżenia przyczyn zmian w ramach „tradycyjnie” pojmowanej humanistyki podejmiemy próby analizy między innymi Frankensteina albo Nowego Prometeusza M.Shelley i filmowej adaptacji Igrzysk Śmierci, jak i filmu Nie patrz w górę Adama McKay. |
|
Literatura: |
Nietzsche, Fryderyk, Poza dobrem i złem, tu: Przedmowa, r. II (35, 38), r. III (49, 62). http://nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_pdz.pdf • Nietzsche, Fryderyk, Ecce homo, tu: Przedmowa http://nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_eh.pdf • Ralph Konsermann, Krytyka kultury, Warszawa 2013, tu: Doświadczenie Zachodu, Źródło cierpień i resentyment, Moralność krytyki kultury. • Kuhn, Thomas, Struktura rewolucji naukowej, tu: r. 6 Anomalie a pojawienie się odkryć naukowych, r. 8 Odpowiedź na kryzys. • Arendt, Hanna, Kondycja ludzka, tu: r. VI Vita activa i epoka nowożytna • Goody, Jack, Kradzież historii, tu:r. 9 Przywłaszczenie wartości: humanizm, demokracja, indywidualizm • Heidegger, Martin, List o „humanizmie”, w: tenże, Znaki drogi, Warszawa 1995. ew. w: tenże, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, Warszawa 1977. • Sloterdijk, P., Reguły dla ludzkiego zwierzyńca. Odpowiedź na Heideggera list o humanizmie, przeł. Arkadiusz Żychliński, „Przegląd Kulturoznawczy”, 2008, nr 1(4). • Derrida, Jacques, Kres człowieka, w: tenże, Pismo filozofii, Kraków 1992 • Foucault, M. Słowa i rzeczy, fragmenty • Deleuze, G., O śmierci człowieka i nadczłowieku, w: tenże, Foucault Wrocław 2004. • Olsen, Bjornar, Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, pod. red. E. Domańskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 561-592 • Latour, Bruno, Przedmioty także posiadają sprawczość, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, pod.red. E. Domańskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 525-650. • Domańska, Ewa, Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami, „Kultura Współczesna” 3/2008 [pdf] • Barański Janusz, Świat rzeczy. Zarys antropologiczny, tu: r.3 Mowa rzeczy, ew. r. 6 Konsumpcja rzeczy • Kowalski, Andrzej P., Kulturoznawcza genealogia kategorii materialności rzeczy [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, s. 15-26. • U. Eco- Embriony, których nie ma w raju, w: tenże, Wymyślanie wrogów i inne teksty okolicznościowe, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012. • Levis-Strauss, Dawca nasienia, wypożeczenie macicy i filiacja społeczna. Sztuczna prokreacja, w: tenże, s. 51-62. • M. Zaremba-Blelawski, Higieniści. Z dziejów eugeniki, Wołowiec 2011, tu:r, IV, 15. • Mumford, Levis, Mit maszyny, t. 1, Wydawnictwo Naukowe, PWN, s. 116-149 • Wojciechowski, Piotr, Jak człowiek stworzył człowieka. Geneza zjawiska sztucznych ludzi w kulturze, „Kultura popularna” 2013, nr 2 (36). • Deklaracja transhumanistyczna: http://www.transhumanism.org/index.php/WTA/languages/C50/ • E. Bendyk, Człowiek-Tytan, „Krytyka Polityczna” 1 lato (15) 2008, s. 139-147. Dostępny również: http://www.krytykapolityczna.pl/Nr-15-2008-nieludzka-polityka/Czlowiek-tytan/menu-id-27.html (12.04.14). • M. Moore, List do Matki Natury, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,4003 (02.03.2014). • Agamben, Giorgio, Otwarte, (frag.), w: „Krytyka Polityczna”1, lato 2008, s 124-138. • Oramus, Dominika, Cyborgi i Symulakry – od Philipoa K. Dicka i Williama Gibsona do Donny Haraway i Jeana Baudrilliarda, „Literaria Copernicana”, 2011, nr 2(8) • Donna Haraway, Manifest cyborga • Liszewski, Dariusz, Ekologiczna wizja świata, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, 2015, tom XI, s. 33-48. https://www.researchgate.net/publication/280553261_Ekologiczne_postrzeganie_swiata • Domańska, Ewa, Humanistyka ekologiczna, w: „Teskty Drugie” 2013, nr 1/2 s.13-32. • Wolfe, Cary, Co to jest posthumanizm? w: „Teksty Drugie”, ½ 2013 • Gajewska, Grażyna, Arcy nie-ludzkie. Przez science-fiction do antropologii cyborgów, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2010, tu: Era cyborgów, Posthumanistyka, Antropologia cyborgów, s. 36-68. • Bakke, Monika, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Poznań 2010, tu: s. 32-57. • G. Bhöme, Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego • Delpech, Thérèse, Powrót barbarzyństwa w XXI wieku, tu: r Rok 1905, 109-145. Trzy tezy o przyszłości, s. 159-175. Filmy: Namibia. Pierwsze ludobójstwo XX wieku Igrzyska śmierci cz. I-III. Robin, Marie-Monoque, Świat według Monsanto. Od dioksyn do GMO, Mechaniczna pomarańcza, trylogii Matrix Nie patrz w górę reż. Adama Mackey serial "Łakomczuch" |
|
Uwagi: |
W porozumieniu z prowadzącą możliwe jest wprowadzenie "zasady elastyczności" dla osób ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.