Wykład monograficzny - Zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce

monograficzne

1. Zapoznanie studenta z teorią dotyczącą badań metodami izotopowymi

2. Zapoznanie studenta z metodami izotopowymi stosowanymi w kryminalistyce

3. Praktyczne przykłady zastosowania metod izotopowych w różnych dziedzinach kryminalistyki:

- w badaniach narkotyków

- w ochronie środowiska

- w archeologii

- w badaniach materiałów wybuchowych i sfałszowanych leków

- w badaniach żywności

- w badaniach związanych z człowiekiem

w sali

Wykład składa się z następujących części:

1. Teoria metod izotopowych

2. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - narkotyki

3. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - ochrona środowiska

4. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - archeologia

5. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - materiały wybuchowe i sfałszowane leki

6. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - żywność

7. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - człowiek

8. Podsumowanie całości

Omówienie poszczególnych założeń wykładu:

1. Teoria metod izotopowych.

Przestawione zostaną podstawowe definicje związane z izotopami pierwiastków; omówione zostaną typy przemian promieniotwórczych; podany zostanie podział izotopów (trwałe, promieniotwórcze, radiogeniczne); omówiony zostanie współczynnik δ; omówione zostaną wzorce używane w metodach izotopowych oraz sprzęt do pomiarów metodami izotopowymi.

2. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - narkotyki.

Omówione ogólnie zostaną najbardziej popularne narkotyki; pokazane będą przykłady zastosowania metod izotopowych do charakterystyki najbardziej popularnych narkotyków (marihuana, amfetamina, metamfetamina, kokaina, MDMA, heroina); omówione zostanie zagadnienie profilowania amfetaminy - co to jest i jaki jest jego cel.

3. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - ochrona środowiska.

Podane zostaną przykłady zastosowania metod izotopowych do monitorowania stanu środowiska naturalnego, głównie przy użyciu izotopów ołowiu. Omówione będą głównie zanieczyszczenia gleb i powietrza ze wskazaniem źródeł zanieczyszczeń.

4. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - archeologia.

Na początek zostanie omówiona teoria dotycząca datowania metodą radiowęglową (C14). Następnie omówiony zostanie przykład z wykorzystaniem datowania C14 - datowanie Całunu Turyńskiego wraz z komentarzem związanym z uzyskanym wynikiem. Kolejno zostanie omówiona metoda datowania U-Th oraz jej zastosowanie i przykład związany z archeologią dotyczący datowania fresków jaskiniowych. Następnie zostaną omówione przykłady zastosowana metod izotopowych (szczególnie izotopów ołowiu) do charakterystyki elementów artefaktów oraz do wykrywania ich faktycznego pochodzenia i ewentualnych fałszerstw.

5. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - materiały wybuchowe i sfałszowane leki.

Omówiona zostanie krótko teoria związana z podziałem materiałów wybuchowych. Następnie zostaną podane przykłady zastosowania metod izotopowych do charakterystyki grup materiałów wybuchowych i możliwości ich odróżniania po takich analizach - jest to przydatne podczas tworzenia opinii kryminalistycznych związanych ze zdarzeniami z użyciem materiałów wybuchowych.

Ponadto zostanie omówiony problem sfałszowanych leków - co to za zjawisko, jego skala i niebezpieczeństwo jakie niesie za sobą używanie takich preparatów. Na przykładach zostaną omówione możliwości zastosowania metod izotopowych do odróżniania leków oryginalnych od sfałszowanych.

6. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - żywność.

Omówione zostaną przykłady zastosowanie metod izotopowych do charakterystyki wybranych produktów spożywczych - wina, serów, soku pomarańczowego, masła, miodu. Pokazane będzie w jaki sposób fałszowanie wymienionych produktów jest możliwe do wykrycia metodami izotopowymi.

7. Praktyczne zastosowanie metod izotopowych w kryminalistyce - człowiek.

Omówiona zostanie problematyka związana z zastosowaniem izotopów przy badaniach: włosów, zębów i kości człowieka. Na przykładach omówione będą zmiany składu izotopowego włosów człowieka przy zmianie miejsca pobytu i zmianie nawyków żywnościowych. Ponadto podane zostaną przykłady związane z zastosowaniem izotopów przy badaniach ludzkich i zwierzęcych kości oraz zębów.

8. Podsumowanie całości.

Zostaną krótko omówione poszczególne zagadnienia poruszane na wykładach związane z tematem izotopów w kryminalistyce.

1. W. Meier-Augenstein - "Stable Isotope Forensic" - Wiley-Blackwell, 2010.

2. J. Burchart, J. Kral - "Izotopowy zapis przeszłości ziemi" - Wydawnictwo UMCS, 2015.

3. P.V.Mayara et. al - "Isotope ratio mass spectrometry in forensic science applicantions" - For. Chem. 2019, 13.

4. w. Krawczyk - "Profilowanie narkotyków" - Wydawnictwo CLKP, 1998.

5. A. Stefańska - "Warsaw ING PAN Isotope Laboratory research reports. 5. Lead isotopic composition in natural environment" - Bull. Pol. Ac Sci.Earth Sci. 2000, 48 (2).

6. P.E. Damon et al - "Radiocarbon dating of the Shroud of Turin" - Nature 1989, 337.

7. D.L. Hoffamann et al. - "U-Th dating of carbonate crust reveals Neandertal origin of Iberian cave art" - Science2018, 359.

8. C. Renfrew, P. Bahn - "Archeologia, teorie, metody, praktyka". Wyd. Prószyński i S-ka. 2005.

9. D. Widory et al. -"Sourcing explosives: A multi-isotope approach" - Sc. and Just. 2009, 49.

10. Z. Fijałek, K. Sarna - "Wybrane aspekty produktów leczniczych i suplementów diety - produkty substandardowe, nielegalne i sfałszowane" - Rynek Farmaceutyczny, 2009, 65 (7).

11. N. Christoph et al. - "25 Years authentication of wine with stable isotope analysis in the European Union - Review and Outlook". BIO Web of Conferences 2015, 5.

12. F. Camin et al. - "H, C, N and S stable isotopes and mineral profiles to objectively guarantee the authenticity of grated hard cheeses". An. Chim Acta, 2012, 711.

13. M. Tosun - "Detection of adulteration in honey samples added various sugar syrups with 13C/12C isotope ratio analysis method" - Food Chem. 2013, 138.

14. J.R. Ehleringer at al. - "Hydrogen and oxygen isotope ratios in human hair are related to geography" - PNAS, 2008, 105 (8).

15. Dostępne strony www na temad zastosowania metod izotopowych w kryminalistyce.

Umiejętności jakie powinien posiąść student po przyswojeniu sobie informacji podanych na wykładach:

1. Znajomość teorii metod izotopowych i ich zastosowania w kryminalistyce.

2. Umiejętność dopasowania danej metody do badanych przedmiotów i rzeczy.

3. Umiejętność odczytywania diagramów charakteryzujących badane przedmioty i rzeczy.

4. Umiejętność wyciągania wniosków na podstawie wyników analiz metodami izotopowymi.

5. Umiejętność znalezienia odpowiedniej literatury do badanego zagadnienia.

Egzamin: test 25 pytań zamkniętych, jednokrotnego wyboru (każda prawidłowa odpowiedź - 1 pkt) - maksymalna suma punktów z egzaminu - 25.

Kryteria oceny:

< 13 pkt - niedostateczny (niezaliczone)

13-15 pkt - dostateczny (3)

16-17 pkt - dostateczny plus (3,5)

18-20 pkt - dobry (4)

21-23 pkt - dobry plus (4,5)

24-25 pkt - bardzo dobry (5)