Zarządzanie zadłużeniem publicznym
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 0300-PS1-3UZZP |
Kod Erasmus / ISCED: |
04.303
|
Nazwa przedmiotu: | Zarządzanie zadłużeniem publicznym |
Jednostka: | Wydział Ekonomii i Zarządzania |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | specjalnościowe |
Założenia (opisowo): | Głównym celem zajęć jest gruntowne zapoznanie studentów z szeroko pojętą problematyką zarządzania długiem publicznym. Ze względu na jej złożoność podczas początkowych wykładów przedmiotu przeanalizowane zostaną zagadnienia podstawowe, głównie o charakterze definicyjnym. Posłużą one jako wprowadzenie do kolejnych zagadnień szczegółowych. Ze względu na złożoną - wieloaspektową problematykę jaką jest dług publiczny, podczas zajęć podjęte zostaną jego aspekty ekonomiczne, prawne, społeczne i polityczne. Ponadto uwzględniony zostanie problem ograniczania oraz zarządzania zadłużeniem publicznym w prawie UE. |
Pełny opis: |
1. Istota długu publicznego (zagadnienia definicyjne): pojęcie zarządzania zadłużeniem publicznym; definicja długu publicznego w teorii finansów publicznych; równowaga budżetowa a dług publiczny, rodzaje długu publicznego; pojęcie państwowego długu publicznego i długu Skarbu Państwa; pojęcie długu publicznego w prawie Unii Europejskiej (UE) 2. Przyczyny (źródła) długu publicznego: klasyfikacja (kategoryzacja) przyczyn powstawania długu publicznego; dług publiczny a deficyt budżetowy (deficyt budżetowy jako główna przyczyna długu publicznego), przyczyny ekonomiczne, społeczne, polityczne i prawne długu publicznego; wybrane teorie dotyczące deficytu budżetowego i długu publicznego doktrynie finansów publicznych 3. Skutki długu publicznego: klasyfikacja skutków długu publicznego; skutki ekonomiczne, społeczne, prawne i polityczne 4. Zakres i struktura państwowego długu publicznego: podmiotowa i przedmiotowa struktura państwowego długu publicznego; tytuły dłużne; potrzeby pożyczkowe; konsolidacja długu; kapitalizacja i indeksacja długu; dług a poręczenia i gwarancje; metodologia ustalania państwowego długu publicznego; dług publiczny wg metodologii UE (dług sektora general government); struktura oraz wielkość długu publicznego w Polsce i w wybranych krajach członkowskich UE 5. Regulacje prawne ograniczające wysokość długu publicznego i skutki ich naruszenia: regulacje w prawie UE; ograniczenia państwowego długu publicznego w Konstytucji RP; ustawowe regulacje ograniczające państwowy dług publiczny, regulacje ustawowe ograniczające dług publiczny w samorządzie terytorialnym; skutki naruszeń przepisów ograniczających dług publiczny 6. Plany (strategie) zarządzania długiem publicznym: strategie zarządzania długiem sektora finansów publicznych; programy konwergencji; Wieloletni Plan Finansowy Państwa; wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego (JST) 7. Kontrola i nadzór nad wielkością długu publicznego: rola ministra finansów i formy kontroli wielkości państwowego długu publicznego; procedury ostrożnościowe i sanacyjne; reguły wydatkowe ograniczające wzrost wydatków budżetu państwa; rola skarbnika i organów wykonawczych JST; rola regionalnych izb obrachunkowych w kontroli i nadzorze nad wielkością długu w samorządzie terytorialnym, indywidualny wskaźnik spłaty zobowiązań oraz program postępowania naprawczego JST; kontrola i nadzór nad wielkością długu publicznego w prawie UE – nadzór budżetowy, procedura nadmiernego deficytu oraz Pakt Stabilności i Wzrostu 8. Cele i sposoby (instrumenty) zarządzania długiem publicznym: cele zarządzania długiem publicznym; sposoby finansowania potrzeb pożyczkowych w państwie oraz w JST; zaciąganie kredytów i pożyczek; emisja papierów wartościowych; zmiana oprocentowania instrumentów dłużnych; operacje wymiany; operacje zabezpieczające; refinansowanie długu; przedterminowy wykup długu; konwersja długu; ograniczanie kosztów emisji długu; zarządzanie płynnością długu; operacje na instrumentach pochodnych |
Literatura: |
Wykaz literatury podstawowej: 1) Marchewka-Bartkowiak K., Zarządzanie długiem publicznym. Teoria i praktyka państw Unii Europejskiej, Warszawa 2008 2) Lotko E., Zawadzka-Pąk U.K., Prawnofinansowe instrumenty ograniczania deficytu i długu publicznego w Polsce na tle doświadczeń europejskich, Białystok 2018 3) Ruśkowski E., Finanse publiczne i prawo finansowe. Instrumenty prawnofinansowe i warunki ich stosowania, Białystok 2018 4) Mastalski R., Fojcik-Mastalska E. (red.), Prawo finansowe, Warszawa 2011 5) Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Warszawa 2006 6) Panfil P., Prawne i finansowe uwarunkowania długu Skarbu Państwa, Warszawa 2011 7) Poniatowicz M., Salachna J. M., Efektywne zarządzanie długiem w jednostce samorządu terytorialnego, Warszawa 2010 8) Ruśkowski E., Salachna J. M. (red.), Finanse publiczne. Komentarz praktyczny, Gdańsk 2014 Wykaz literatury uzupełniającej: 1) Gaudemet P. M., Molinier J., Finanse publiczne, Warszawa 2000 2) Kosikowski C., Prawo finansowe Unii Europejskiej w systemie polskiego prawa finansowego, Białystok 2010 3) Kosikowski C., Prawo finansowe w Unii Europejskiej, Bydgoszcz-Warszawa 2008 4) Malinowska-Misiąg E., Misiąg W., Finanse publiczne w Polsce, Warszawa 2007 5) Owsiak S., Kosek-Wojnar M., Surówka K., Równowaga budżetowa. Deficyt budżetowy, dług publiczny, Warszawa 1993 |
Efekty uczenia się: |
Studenci powinni posiąść gruntowną wiedzę dotyczącą istoty, przyczyn i skutków wywoływanych przez zjawisko długu publicznego. W konsekwencji wiedza ta umożliwi zrozumienie skomplikowanych operacji zarządzania zadłużeniem publicznym, także od strony praktycznej. |
Metody i kryteria oceniania: |
Podczas wykładów wiedza będzie przekazywana nie tylko w sposób „tradycyjny”. Wykorzystane bowiem zostaną następujące materiały źródłowe: literatura, akty prawne, orzecznictwo, dane statystyczne, publikacje eksperckie (strategie, plany etc.); przy czym będą się one odnosiły nie tylko do Polski, ale również do UE oraz wybranych krajów członkowskich. Taki sposób prowadzenia wykładów może zachęcić studentów aktywnego uczestnictwa poprzez zadawanie pytań lub wyrażanie własnych opinii. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.