Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Biografia i biografistyka w perspektywie socjologii życia publicznego, XIX - XX wiek

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 0400-DS3-3BBP
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Biografia i biografistyka w perspektywie socjologii życia publicznego, XIX - XX wiek
Jednostka: Wydział Filologiczny. (do 30.09.2019)
Grupy: 3L stac/niestac studia III stopnia -przedmioty obowiązkowe
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Celem zajęć jest zapoznanie doktorantów z pisarstwem biograficznym jako dziedziną o długiej tradycji, zróżnicowaną gatunkowo oraz z biografizmem jako nurtem w badaniach naukowych oraz nowymi tendencjami w podejściu do biografii i biografistyki.

Tryb prowadzenia przedmiotu:

w sali

Skrócony opis:

Biografistyka jest dziedziną piśmiennictwa o długiej, sięgającej antyku tradycji i wielu odmianach. Podczas zajęć zostaną omówione najważniejsze postacie gatunkowe biografistyki oraz punkty zwrotne w jej dziejach. Poruszona też zostanie kwestia źródeł do biografii, warsztatu biografa, jego relacji z obiektem.

Pełny opis:

Tematyka zajęć:

1.Biografistyka: początki i stan dzisiejszy (biografistyka na rynku książki, źródła popularności, najnowsze trendy, „gorące” nazwiska polskiej i obcej biografistyki).

Bios/ zoe; prywatne/ publiczne, prawo (przywilej biografii)

2. Między wymową a historiografią. Pochwały, życiopisma. Biografistyka/ rytuały pośmiertne. Hagiografia

3. Biografia prasowa.

4. Biografia naukowa.

5. Biografia/ tożsamość. Biografia transgraniczna

6. Źródła do biografii. Biografia publiczna (posągowa, panegiryczna, brązownictwo). Biografistyka i rytuały pośmiertne. Cenzurowanie.

7. Biografia: publiczne/ prywatne. Biografistyka i listy. Źródła do biografii. Kłopoty z prywatnością. Biografistyka i skandal. Anegdota i plotka. Procesy o zniesławienie. Biografia kobiety

8. Biografistyka: typy – schematy narracyjne - przykłady.

9. Biograf jako pisarz. Przypadek Agaty Tuszyńskiej.

Literatura:

Literatura obowiązkowa:

J. C. Johnston, Biography: The Literature of Personality, NY - London 1927

Biografia powszechna, wyd. E. Januszkiewicz i E. K. Wodziński, z. 1, Paryż 1934

W. Konopczyński, O polską biografię narodową, „Przegląd Warszawski” 1922, t. 1, nr 5

S. Kot, O biografię polską, „Pamiętnik Warszawski” 1929, z. 2

K. Tyszkowski, Biografia i słowniki biograficzne, „Kwartalnik Historyczny” 1929, t. 2, z. 1, Lwów

T. Łepkowski, Kilka uwag o historycznej biografistyce, „Kwartalnik Historyczny” 1964, z. 3

H. Dziechcińska, Żywot Jana Tarnowskiego, pióra Stanisława Orzechowskiego, staropolska biografia pochwalna, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1970, t. 15, s. 70-72

M. Jasińska, Zagadnienia biografii literackiej, Warszawa 1970

H. Dziechcińska, Biografistyka staropolska w latach 1476-1627, Wrocław 1971

T. Łepkowski, Biografistyka: żywotność, tradycjonalizm, nowoczesność, „Kwartalnik Historyczny” 1973/ 1

E. Rostworowski, Biografia, biogram, historia grup i pokoleń, „Kwartalnik Historyczny” 1973/ 2

E. Balcerzan, Biografia jako język, w: Biografia — geografia — kultura literacka,

red. J. Ziomek i J. Sławiński, Wrocław 1975, Z Dziejów Form Artystycznych

w Literaturze Polskiej, t. 40

J. Sławiński, Myśli na temat: biografia pisarza jako jednostka procesu historycznoliterackiego, w: Biografia — geografia — kultura literacka, red. J. Ziomek

i J. Sławiński, Wrocław 1975, Z Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej, t. 40

S. Symotiuk, Biografia jako źródło i przedmiot wiedzy. Wprowadzenie do problematyki, w: Zagadnienia historiozoficzne, red. J. Litwin, Wrocław 1977, s. 205-223

J.M. Clifford, Od kamyków do mozaiki: Zagadnienia biografii literackiej, przekł. A. Mysłowska, Warszawa 1978

M. Łojek, Biografie pisarzy w nauczaniu szkolnym, Warszawa 1985

D. Novarr, The Lines of Life: Theories of Biography, 1880-1970, Purdue University Press 1986

C. G. Heilbrun, Writing a Woman’s Life, W.W. Norton 1988

G. Zalejko, Biografistyka historyczna – zarys ewolucji gatunku, „Historyka: Studia metodologiczne” 1988, t. 18

Autor i jego wcielenia, red. E. Kuźma i M. Lalak, Szczecin 1991

W. Runyan McKinley, Historie życia a psychobiografia: badania teorii i metody, przeł. J. Kasprzewski, Warszawa 1992

P. A. Stadter, Plutarch and the Historical Tradition, Routledge 1992

O biografii i metodzie biograficznej, red. T. Rzepa, J. Leoński, Poznań 1993

P. Juszkiewicz, Dzieło i biografia, w: Przemyśleć historię sztuki, red. M. Poprzęcka, Warszawa 1994

H. Markiewicz, Między plotką a mitem. Życie i osoba pisarza w polskich badaniach literackich, w: Prace wybrane, t. VI, Kraków 1998

R. Barthes, Śmierć autora, „Teksty Derugie” 1999, nr 1/2

W. Zajewski, Biografistyka jako gatunek twórczości historiograficznej, „Czasy Nowożytne” 2000, t. 8

Biography and Social Exlusion in Europe: Experiences and Life Journeys, ed. by Prue Chamberlayne, Michael Rustin, Tom Wengraf, Bristol 2002

H. Kirkley, A Biographer at Work: Samuel Johnson Notes for the „Life of Pope”, Bucknel University Press 2002

Z. Łapiński, Biografia pisarza w dziełach i poza dziełami, w: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2002

B. Roberts, Biographical Research, Open University Press 2002

Biografia a tożsamość, red. Irena Szlachcicowa, Wrocław 2003

J. Kaczmarek, Geobiografie – historie życia a studia nad migracjami, Acta Universitatis Lodziensis 2004, t. 5

R. Jochymek, W zwierciadle biografii. Współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz, Warszawa 2004

J. Madejski, Deformacje biografii, Szczecin 2004

Biografia, historiografia dawniej i dziś: biografia nowoczesna, nowoczesność biografii, red. R. Kasperowicz, E. Wolicka, Lublin 2005

D. Sosnowska, Biografia jako podręcznik życia, „Znak” 2006, nr 4

S. Rzepczyński, Projekt „innego” biografizmu, „Słupskie Prace Filologiczne”, 2007/ 5

M. Benton, Biografia teraz i kiedyś, „Dekada Literacka” 2010/ 4-5

E. Dąbrowicz, Biografia transgraniczna. Migracje jako problem tożsamości w polskim wieku XIX, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2010, nr 1

A. Nasiłowska, Herezje wokół biografizmu i autobiografizmu, „Teksty Drugie” 2010, nr 1-2

S. Sztobryn, Biodoksografia pedagogiczna, w: Uczenie się z biografii innych, red. E. Dubas, W. Świtalski, Łódź 2011, s. 39-51

A. Całek, Adam Mickiewicz – Juliusz Słowacki. Psychobiografia naukowa, Kraków 2012

Metoda biograficzna w socjologii, red. Kaja Kaźmierska, Kraków 2012

A. Całek, Biografia naukowa; od koncepcji do narracji: interdyscyplinarność, teorie, metody badawcze, Kraków 2013

M. Popiel, Portret jako jednostka kulturowej historii literatury, „Ruch Literacki” 2013, z. 1

K. Polasik-Wrzosek, Biografia jako gatunek w domenie historii historiografii, Sensus Historiae 2013/ 3

Biografia w edukacji etnoregionalnej, red. R. Skrzyniarz, E. Kuryluk, B. Drozd, Lublin 2014

Biografia w literaturze i sztuce, red. R. Skrzyniarz, E. Krzewska, E. Kuryluk, Lublin 2014

L. Hull, Zamiast i w imieniu… Na pograniczach współczesnej biografistyki,

„Polisemia” 2014/ 2

K. Kaźmierska, Biografia opowiadana, doświadczana i rekonstruowana w perspektywie narracji o wojnie: analiza przypadku, „Kultura i Społeczeństwo” 2014, t. 58, nr 3

M. Romanowski, Biografia kobieca: przypadek Marii Konopnickiej, w: Kobiety i historia: od niewidzialności do sprawczości, Gdańsk 2015

Literatura uzupełniająca:

V. De Sola Pinto, English Biography in the Seventeenth Century: Selected Short Lives, G.G. Harrap 1969

R. Wendorf, The Elements of Life: Biography and Portrait-Painting in Stuart and Georgian England, Oxford University Press1990

Życie artysty. Problemy biografii artystycznej, red. M. Poprzęcka, Warszawa 1995

Osoba w literaturze i komunikacji literackiej, red. E. Balcerzan, W. Bolecki, Warszawa 2000

A. Koterwas, Biografia edukacyjna w badaniach nad dydaktyką, w: Biografie i uczenie się, Gdańsk 2015

Z. Leader, On Life-Writing, Oxford University Press 2015

Efekty uczenia się:

Wiedza: doktorant uzyskuje wiedzę na temat najważniejszych zjawisk pisarstwa biograficznego w przeszłości oraz aktualnych.

Umiejętności: doktorant potrafi analizować, interpretować i problematyzować tekst biograficzny.

Kompetencje społeczne: doktorant potrafi wchodzić w interakcję z prowadzącym i z innymi uczestnikami zajęć.

Metody i kryteria oceniania:

Wykład z elementami dyskusji. Podstawą do zaliczenia przedmiotu będzie pozytywny wynik egzaminu ustnego, sprawdzającego stan wiedzy studenta nabytej podczas wykładu tudzież poprzez samodzielne przemyślenie pozycji z zestawu lektur i zastosowania ich w opracowaniu wybranego tematu (w miarę możliwości związanego z przygotowywaną rozprawą doktorską). Przedstawienie przygotowanych tematów odbędzie się w ramach sympozjum z udziałem wszystkich uczestników zajęć. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest obecność na zajęciach (1 nieobecność dozwolona, pozostałe należy zaliczyć podczas dyżuru). 3 nieobecności dają podstawę do niedopuszczenia do egzaminu.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)