Język- literatura- kultura
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 0400-DS3-3JLK |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Język- literatura- kultura |
Jednostka: | Instytut Filologii Polskiej |
Grupy: |
3L stac/niestac studia III stopnia -przedmioty obowiązkowe |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Celem wykładu jest pokazanie wzajemnych zależności między językiem, literaturą i kulturą, z uwzględnieniem aspektu historycznego i socjologicznego. |
Skrócony opis: |
- Świadomość językowa a świadomość lingwistyczna. Rozważania terminologiczne.. - Złożoność relacji: świadomość językowa a norma językowa w odniesieniu do języka artystycznego. - Konfrontatywno-kontrastywny charakter relacji między zbiorami Językoznawstwo : Literaturoznawstwo : Kultura. - Wielki twórca wobec sprzecznych tendencji kształtujących język ogólny poszczególnych epok (wyprzedzanie w rozwoju języka // posłuszeństwo zastanym formom). - Komentarze językowe do tekstu literackiego. Charakterystyka i ocena zjawiska. - „Bariera językowa” a lektura tekstu literackiego. - Słowo artysty. Typowość a indywidualizm. - Etymologia i konotacja słowa. |
Pełny opis: |
Profil studiów - ogólnoakademicki Forma studiów - stacjonarne, Filologiczne Studia Doktoranckie Rodzaj przedmiotu - obowiązkowy Dziedzina i dyscyplina nauki - nauki humanistyczne, językoznawstwo Rok studiów/semestr - III rok studiów, semestr VI Wymagania wstępne (tzw. sekwencyjny system zajęć i egzaminów) - Podstawowe wiadomości dotyczące lingwistyki kulturowej Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć - 15 godzin, wykład. Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia - Wykład z elementami konwersatorium |
Literatura: |
Anusiewicz J., 1992, Potoczność jako sposób doświadczania świata i jako postawa wobec świata, [w:] Język a Kultura, t.5, pod red. J.Anusiewicza i F.Nieckuli, Wrocław. Bachelard G., 1975, Wyobraźnia poetycka, Warszawa. Bachelard G., 1996, Płomień świecy, Gdańsk. Bajerowa I., 1994, Swoistość języka religijnego i niektóre problemy jego skuteczności, „Łódzkie Studia Teologiczne” 3. Dąbrowska-Michalczak E., 1992, Potoczność w służbie semantyki: językowy model relacji przestrzennych w pionie, [w:] Język a kultura, t.5… Dobrzyńska T., 1984, Metafora, Wrocław-Warszawa-Kraków-Łodź. Dobrzyńska T., 1994, Mówiąc przenośnie. Studia o metaforze, Warszawa. Dubisz S. (red.), 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa. Duda H., 1998, „…każdą razą Biblią odmieniać”. Modernizacja języka przedruków Nowego Testamentu ks. Jakuba Wujka, Lublin. Głowiński M., 1997, Literatura wobec nowomowy,[w:] M. Głowiński, Narracje literackie i nieliterackie, Kraków. Grzegorczykowa R., 2001, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa. Kinowska A., 2003, Konceptualizacja miłości i nienawiści w powieści „Wichrowe Wzgórza” Emily Brontë i jej dwóch polskich przekładach, Kraków. Koziara S., 1993, Pojęcia wartościujące w polskich przekładach psałterza, Kraków. Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, tłumaczenie polskie T. P. Krzeszowski, Metafory w naszym życiu, Warszawa. Masłowska E., 1992, Myślenie potoczne w semantyce, [w:] Języka a kultura, t.5... Mayenowa M.R., 1950, Język liryki pozytywistycznej. Próba pokazania problematyki, [w:] Pozytywizm, cz. I, oprac. H.Markiewicz, M.Janion, Wrocław. Mikołajczuk A., 1997, Pole semantyczne gniewu w polszczyźnie (Analiza leksemów: gniew, oburzenie, złość, irytacja), [w:] Semantyczna struktura słownictwa i wypowiedzi, pod red. R.Grzegorczykowej i Z.Zaron, Warszawa, s. 149-172. Mill J.S., 1962, System logiki dedukcyjnej, Warszawa. Mocarska-Tycowa Z., 2005, Wybory i konieczności wobec gustów estetycznych i najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń. Mosiołek-Kłosińska K., 1997, Metafora w tekście użytkowym - charakterystyka, próba oceny normatywnej, "Poradnik Językowy", z. 10. Nowakowska-Kempna I., 2000, Konceptualizacja uczuć w języku polskim, cz.II, Warszawa. Nowakowska-Kempna I., 2000, Język ciała czy ciało w umyśle, czyli o metaforyce uczuć, [w:] Języka a Kultura, t. 14, Uczucia w języku i tekście, red. I.Nowakowska-Kempna, A.Dąbrowska, J.Anusiewicz, Wrocław. Nowakowska-Kempna I.,1995, Konceptualizacja uczuć w języku polskim. Prologomena, Warszawa. Pajdzińska A., Tokarski R., 2001, Wstęp, [w:] Semantyka tekstu artystycznego, pod red. A.Pajdzińskiej, R.Tokarskiego, Lublin. Puzynina J., 1990, Słowo Norwida, Wrocław. Skubalanka T., 1984, Historyczna stylistyka. Przekroje, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź. Skubalanka T., 2001, Podstawy analizy stylistycznej. Rozważania o metodzie, Lublin. SkubalankaT., 1972, Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław. Skudrzykowa A., 1994, Język (za)pisany. O kolokwialności dialogów współczesnej prozy polskiej, Katowice. Sławek E., 2006, O emocjonalności języka poezji księdza Jana Twardowskiego, [w:] Wokół językowej funkcji emocjonalnej. Fakty dawne i współczesne, pod red. K.Wojtczuk, W.Machnickiej, Siedlce. Sokólska U., „W gorącej święconej wodzie kąpany”, czyli o frazeologii w poezji Jana Twardowskiego, „Białostockie Archiwum Językowe”, t. 4, Białystok 2004, s. 165-184; Leksyka „zwierzęca” jako składnik comparatum w porównaniach księdza Jana Twardowskiego, „Białostockie Archiwum Językowe”, t. 7, Białystok 2007, s.153-168. Tabakowska E., 2001, „Natężenie świadomości”. O związkach poezji z gramatyką, [w:] Semantyka tekstu artystycznego, pod red. A.Pajdzińskiej i R.Tokarskiego, Lublin. Wierzbicka A., 1971, Porównanie - gradacja - metafora, "Pamiętnik Literacki", z. 4, s. 137-142. Wróblewski P., 1998, Struktura, typologia i frekwencja polskich metafor, Białystok. |
Efekty uczenia się: |
Student, który zaliczył przedmiot: 1. za pomocą terminologii filologicznej na poziomie rozszerzonym potrafi opisać wzajemne zależności między językiem, literaturą i kulturą, z uwzględnieniem aspektu historycznego i socjologicznego; (odniesienie do zakładanych efektów kierunkowych: SD_W01, SD_W02, SD_W03), sposób weryfikacji: egzamin – etap ustny (odpowiedzi na pytania); 2. potrafi odtworzyć drogi kształtowania się świadomości językowej i lingwistycznej wybitnych artystów słowa oraz ich wpływu na rozwój kultury w szerokim rozumieniu (odniesienie do zakładanych efektów kierunkowych: SD_W01, SD_W06, SD_W08), sposób weryfikacji: egzamin – etap ustny (odpowiedzi na pytania); 3. potrafi wskazać przemiany, jakie nastąpiły w języku ogólnym, a w konsekwencji również w stylu artystycznym w wyniku przeobrażeń kulturowych, społecznych i politycznych, a także uwarunkowań etnicznych i religijnych (odniesienie do zakładanych efektów kierunkowych: SD_W01, SD_W04), sposób weryfikacji: egzamin – etap ustny (odpowiedzi na pytania), 4. potrafi wyszukać, analizować, selekcjonować i użytkować informacje dotyczące tematyki zajęć, wykorzystując materiał źródłowy (odniesienie do zakładanych efektów kierunkowych: SD_U01, SD_U02, SD_U03, SD_U04, SD_U05, SD_U06, SD_U07, SD_U08), sposób weryfikacji: egzamin – egzamin ustny 5. potrafi zastosować poznaną wiedzę do przygotowania ustnej wypowiedzi (odniesienie do zakładanych efektów kierunkowych: SD_U01, SD_U02, SD_U03, SD_U04, SD_U05, SD_U06, SD_U07, SD_U08), sposób weryfikacji: egzamin ustny; 6. rozumie i realizuje potrzebę ustawicznego kształcenia się, a w konsekwencji wykazuje aktywność w podejmowaniu działań profesjonalnych zmierzających do podwyższenia kwalifikacji (odniesienie do zakładanych efektów kierunkowych: SD_K01, SD_K02), sposób weryfikacji: egzamin – etap ustny (odpowiedzi na pytania); 7. ma świadomość istotnej roli dziedzictwa narodowego; uczestniczy w życiu kulturalnym, interesuje się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi, nowatorskimi formami wyrazu artystycznego, dostrzega powiązania rzeczywistości społeczno-politycznej z literaturą i językiem (odniesienie do zakładanych efektów kierunkowych: SD_K03, SD_K04), sposób weryfikacji: egzamin – etap ustny (odpowiedzi na pytania). |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykład połączony z konwersatorium. Egzamin ustny po zakończenym cyklu zajęć. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.