Antropologia wizualna - wybrane zagadnienia

fakultatywne

Współcześnie dominującym środkiem przekazu staje się obraz. W trakcie zajęć studenci zdobędą podstawowe umiejętności niezbędne do jego opisu i analizy. Tematyka konwersatorium obejmie wybrane zagadnienia z zakresu antropologii wizualnej. W ramach zajęć, wychodząc od tekstów teoretycznych, będziemy dyskutować i podejmować interpretację materiału badawczego, który stanowić będą między innymi: filmy, fotografie, dzieła sztuki czy reklamy. Interesować nas będzie zarówno sfera przedstawień wizualnych, czyli celowo tworzonych obrazów, na przykład w obszarze reklamy czy mass mediów, jak i wszelkie naocznie postrzegalne przejawy życia społecznego – chociażby ubiór przechodniów na ulicy.

Przeprowadzać będziemy tak zwany „trening wyobraźni wizualnej” polegający na interpretacji zdjęć zastanych, by w dalszej kolejności tworzyć własne indywidualne projekty fotograficzne w postaci fotoeseju. Przedmiotem naszych zainteresowań będzie fotografia jako obiekt poznania i jako środek poznania.

Profil studiów: Ogólnoakademicki

Forma studiów: Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu: Fakultatywny. Moduł 5 Przedmioty do wyboru z obszaru nauk humanistycznych

Dziedzina i dyscyplina nauki: dziedzina nauk humanistycznych, dyscyplina – kulturoznawstwo

Rok studiów/semestr: I rok/semestr I (studia pierwszego stopnia)

Wymagania wstępne (tzw. sekwencyjny system zajęć i egzaminów: brak.

Liczba godzin dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć: 30 godzin ćwiczeń.

Metody dydaktyczne: Dyskusja z wykorzystaniem różnych źródeł wiedzy (teksty źródłowe, wizualne materiały etnograficzne), warsztaty interpretacyjne (analiza wybranych fragmentów rzeczywistości społeczno-kulturowej ujętych w postaci danych wizualnych), aktywne fotografowanie, prezentacje studentek i studentów, konsultacje.

Punkty ECTS: 3

Bilans nakładu pracy studenta

Rodzaje aktywności:

– udział w ćwiczeniach – 30 godzin;

– przygotowanie do ćwiczeń – 15 godzin;

– przygotowanie do zaliczenia – 15 godzin;

– konsultacje – 15 godzin;

Razem 75 godzin, co odpowiada 3 punktom ECTS

Wskaźniki ilościowe

Nakład pracy studentki/studenta związany z zajęciami:

– wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela – 45 godzin, co odpowiada 1,8 punktu ECTS

– o charakterze praktycznym – 45 godzin, co odpowiada 1,8 punktu ECTS

• Barthes Roland, 2008, Światło obrazu. Uwagi o fotografii, przeł Jacek Trznadel, Warszawa: Fundacja Aletheia, s. 21-108.

• Berger John, 1997, Sposoby widzenia, tłum. Mariusz Bryl, Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, część 3: s. 45-64.

• Berger John, 1999, Garnitur i fotografia [w:] tegoż, O patrzeniu, tłum. Sławomir Sikora, Warszawa: Fundacja Aletheia, s. 43-53.

• Bohdziewicz Anna Beata, 1997, Zostały zdjęcia, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, t. 51, z. 3-4, s. 189-191.

• Dmochowska Małgorzata, 2003, Pije Kuba do Jakuba… Analiza etykiet tanich win, [w:] Krzysztof Olechnicki (red.) Obrazy w działaniu. Studia z socjologii i antropologii obrazu, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, s. 181-196.

• Flaherty Robert J., 1922, Nanook of the North.

• Kulikowska Katarzyna, 2003, Misterium Męki Pańskiej. W poszukiwaniu religijności ludowej, [w:] Krzysztof Olechnicki (red.) Obrazy w działaniu. Studia z socjologii i antropologii obrazu, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, s. 79-96.

• Maliszewska Marta, 2017, Język obrazów Zofii Rydet – „Zapis socjologiczny” jako atlas, „Amor Fati. Antropologiczne Czasopismo Filozoficzne”, nr 1, s. 78-93, http://www.amorfati-journal.com/wp-content/uploads/2017/11/7.5.-Maliszewska.pdf, [dostęp: 12.09.2018].

• Olechnicki Krzysztof, 2003, Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych, Warszawa: Oficyna Naukowa; część: Długa historia antropologii obrazu, s. 30-49.

• Olechnicki Krzysztof, 2013, Uwagi o kulturze wizualnej w ujęciu socjologiczno-antropologicznym, „Dyskurs. Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu” nr 16, s. 7-16.

• Panofsky Erwin, 1971, Ikonografia i ikonologia, [w:] Studia z historii sztuki, Wybór i oprac. Jan Białostocki, Warszawa: PIW.

• Piejko Magdalena, 2008, Skarby pamięci: socjologiczna analiza fotografii rodzinnej, „Przegląd Socjologii Jakościowej” t. 4, Nr 3, s. 4-49.

• Sztompka Piotr, 2006, Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; Rozdział 1. Wizualność świata i wyobraźnia wizualna, s. 11-23.

1. Wiedza studentek i studentów (K_W02, K_W15):

a) znają podstawy dotyczące wykorzystywania materiałów i metod wizualnych w badaniach kulturoznawczych;

b) znają przykłady zastosowania metod wizualnych w badaniach kulturoznawczych.

2. Umiejętności studentek i studentów (K_U03, K_U06, K_U07):

a) poprawnie stosują poznaną terminologię i pojęcia;

b) potrafią podejmować interpretację materiałów wizualnych;

c) potrafią twórczo formułować własne pomysły badawcze dotyczące możliwości wykorzystania badań wizualnych w praktyce.

3. Kompetencje społeczne studentek i studentów (K_K06):

a) posiadają wrażliwość interpretacyjną zjawisk codziennych.

Konwersatorium kończy się zaliczeniem na ocenę.

● Oceniana jest aktywność w trakcie zajęć, prezentacje studentów oraz znajomość obowiązującej literatury.

● Dopuszczalne są dwie nieobecności na zajęciach. W przypadku większej liczby nieobecności należy przedłożyć usprawiedliwienie i niezwłocznie zaliczyć zajęcia w trakcie konsultacji. Nieusprawiedliwiona nieobecność na ponad 50 % spotkań uniemożliwia zaliczenie przedmiotu.