Gramatyka opisowa j.rosyjskiego - fonetyka, leksykologia

obowiązkowe

Celem studiowania gramatyki opisowej języka rosyjskiego jest czynna znajomość budowy gramatycznej tego języka, do której prowadzi poznanie elementów językowych i ich funkcji oraz ich kombinacji w jednostkach złożonych. Studenci zapoznają się z terminologią dotyczącą fonetyki i leksykologii, potrafią dokonać charakterystyki samogłosek i spółgłosek rosyjskich, odnaleźć i opisać procesy fonetyczne, scharakteryzować zasób leksykalny języka rosyjskiego z punktu widzenia pochodzenia i wykorzystania jednostek leksykalnych.

1. Fonetyka jako nauka. Rosyjska terminologia fonetyczna i fonologiczna.

2. Jednostki fonetyczne języka. Dzielenie wypowiedzi na frazy, syntagmy i wyrazy fonetyczne.

3. Sylaba. Zasady budowy sylab w języku rosyjskim. Rodzaje sylab. Dzielenie wyrazów na sylaby.

4. Charakterystyka akcentu rosyjskiego. Wyrazy nieakcentowane (proklityki, enklityki). Pojęcie akcentu frazowego i logicznego.

5. Narządy mowy i ich praca artykulacyjna. Klasyfikacja artykulacyjna głosek. Charakterystyka poszczególnych samogłosek i spółgłosek.

6. Rosyjska terminologia fonologiczna. Silne i słabe pozycje fonemów. Pojęcie alofonów.

7. Systematyczny przegląd samogłosek rosyjskich. Redukcja samogłosek w sylabach nieakcentowanych.

8. Systematyczny przegląd spółgłosek rosyjskich. Oddziaływanie sąsiedztwa fonetycznego: zmiany w wygłosie absolutnym, asymilacje wewnątrzwyrazowe i międzywyrazowe, dysymilacje, uproszczenie grup spółgłoskowych.

9. Transkrypcja fonetyczna i fonologiczna.

10. Intonacja i rytmika mowy.

11. Wyraz i znaczenie. Polisemia, homonimia, synonimia. Antonimy. Znaczenie konkretne i przenośne.

12. Wyrazy rodzime i zapożyczenia w leksyce rosyjskiej. Neologizmy leksykalne.

13. Stylistyczne wartości wyrazów.

1. А. Bielanin, M. Bobran, Современный русский язык. Фонетика, фонология, орфоэпия, лексика. Ćwiczenia z komentarzem, cz. 1, Rzeszów 1997.

2. В. Н. Суздальцева, Практикум по современному русскому языку: Лексика. Фразеология. М. 2004.

3. M. Olechnowicz, O. Spirydowicz, Ćwiczenia z gramatyki opisowej języka rosyjskiego, W-wa 1973.

4. M. Szymoniuk, A. Zych, Skrypt z fonetyki teoretycznej i fonologii języka rosyjskiego (z ćwiczeniami), Katowice 2008.

5. Ф. К. Гужва, Современный русский литературный язык, ч. 1, Киев 1978.

6. Русская грамматика, т. 1, Москва 1980.

7. Gramatyka opisowa współczesnego języka rosyjskiego, pod red. A. Bartoszewicza, J. Wawrzyńczyka, cz. 1, Warszawa 1986.

8. Л. Буланин, Фонетика современного русского языка, Москва 1970.

9. Д. Э. Розенталь, И. Б. Голуб, М. А. Теленкова, Современный русский язык, Москва 1997.

10. Е. И. Диброва, Л. Л. Касаткин, И. И. Щеболева, Современный русский язык, ч. 1, Ростов-на-Дону 1997.

11. Современный русский язык, под ред. Д. Э. Розенталя, Москва 1976.

12. Л. В. Бондаренко, Л. А. Вербицкая, М. В. Гордина, Основы общей фонетики, Москва-Санкт-Петербург 2004.

1. Zna podstawowe pojęcia z zakresu fonetyki, fonologii i leksykologii

2. Wyszukuje jednostki fonetyczne języka w wypowiedzi.

3. Charakteryzuje głoski pod względem artykulacyjno-akustycznym.

4. Wyszukuje i charakteryzuje procesy fonetyczne występujące w języku rosyjskim.

5. Zna sposoby wzbogacania zasobu leksykalnego języka rosyjskiego.

6. Charakteryzuje zróżnicowaną pod względem wykorzystania leksykę.

Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z przedmiotu. Zaliczenie student uzyskuje na podstawie ocen uzyskanych w ciągu semestru.