Historia literatury rosyjskiej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 0400-RS1-2HLR2 |
Kod Erasmus / ISCED: |
09.032
|
Nazwa przedmiotu: | Historia literatury rosyjskiej |
Jednostka: | Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | rosyjski |
Rodzaj przedmiotu: | kierunkowe |
Założenia (opisowo): | Celem jest zapoznanie studentów z historią literatury rosyjskiej (od lat 40-tych XIX w. do końca XiX w.); z głównymi problemami poszczególnych etapów jej rozwoju, z uwarunkowaniami kulturowymi, politycznymi i społecznymi oraz z literaturą i piśmiennictwem tego okresu historycznego. |
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
Skrócony opis: |
Formą zajęć jest wykład, 30 godz. w semestrze (2 semestry) prowadzony na II roku I stopnia. |
Pełny opis: |
Treści merytoryczne I. Zajęcia organizacyjne. Zapoznanie studentów z kanonem lektur i tematyką wykładu. II. PERIODYZACJA LITERATURY XIX w. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA EPOKI Zmiana pokoleń tzw. pauza twórcza. Opozycja antyromantyczna. Szkoła naturalna i jej granice chronologiczne, wątki tematyczne, poetyka. Słowianofile i okcydentaliści – istota sporu ideowego. III. W. BIELIŃSKI I ROZWÓJ KRYTYKI 4 godz. Okres romantyczny - kółko Stankiewicza. W kręgu filozofii Schellinga i Hegla. Pojednanie z rzeczywistością, „Litieraturnyje miecztanija”. Okres społecznikowski (1841-1848). Krytyka romantyzmu, szkoła naturalna i koncepcja realizmu, artykuły o Puszkinie, ostatnie „Przeglądy...”, „Pis'mo k Gogolu” i jego zawartość ideowa. Rola Bielinskiego w literaturze rosyjskiej. Krytyka rosyjska w latach 40-tych - działalność W. Majkowa, Drużynina, A. Grigoriewa i jego koncepcja „krytyki organicznej. IV. A. HERCEN I JEGO ROLA W SPORACH IDEOWYCH 2 godz. Lata 30-te. Diletantizm w naukie. Lata 40-te. Spory ideowe. Charakterystyka twórczości. Emigracja polityczna. Działalność wydawnicza. V. I. TURGIENIEW. ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ 4 godz. Wczesna liryka romantyczna. Opowieści lat 50-tych. Tragiczna koncepcja losu ludzkiego. Stosunek pisarza do ruchu narodnickiego. VI. N. CZERNYSZEWSKI l ROZWÓJ KRYTYKI LITERACKIEJ 2 godz. Program społeczno-polityczny Czernyszewskiego. Praca „Estieticzeskoje otnoszenije isskustwa k diejstwitielnosti”i jego rola w ruchu literackim. Krytyka literacka – „Oczerki gogolewskogo pierioda russkoj litieratury”. Utwory artystyczne. „Czto diełat?” VII. N. DOBROLUBOW I D. PISARIEW. ICH ARTYKUŁY KRYTYCZNE O ROSYJSKICH PISARZACH 4 godz. D. I. Pisariew. Koncepcja „trzeźwego realizmu”.Praca „Rozruszenije estetiki”. Apoteoza Bazarowa. Pojecie „pisariewszczyzny”. N. K. Michajłowski. Koncepcja subiektywnej socjologii. Działalność krytyczna - artykuły o Tołstoju i Dostojewskim. Rola w ruchu umysłowym i literackim. VIII. LITERATURA ROSYJSKA LAT 1856-1881. LATA 60-TE 4 godz. Ogólna charakterystyka epoki lat 60-tych (1856-1869). Skutki społeczne klęski w wojnie krymskiej. Reforma rolna 1861. Walka rewolucyjnych demokratów i liberałów jako wyraz dwóch tendencji w rozwoju rosyjskiej myśli społecznej. Spory literackie - kierunek „Gogolewski” i „Puszkinowski”. Krytyka „zbęd¬nego człowieka" i zaostrzenie polemik w latach 1858-1861. IX. ROZWÓJ CZASOPISM I ROLA „SOWRIEMIENNIKA” 2 godz. Czasopisma jako rodzaj trybuny do sporów ideowych. Rola I. Panajewa i N. Niekrasowa. Słowianofile. X. F. DOSTOJEWSKI. ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ 4 godz. Dzieciństwo. Nauka. Lata dojrzałe. Pierwsze utwory. Zesłanie. Wielkie powieści i ich rola i znaczenie w literaturze rosyjskiej. Teoria „poczwienniczestwa”. Ostatnie lata twórczości. XI. A. OSTROWSKI I ROZWÓJ DRAMATURGII 2 godz. Teatr rosyjski w latach 40-tych i 60-tych. Rola I. Turgieniewa. Debiut literacki Swoi ludi socztiomsia. Okres słowianofilski. Nurt oskarżycielski i Dochodnoje mesto. Radykalizacja stanowiska pisarza - dramat Groza. Cykl sztuk histo¬rycznych. Ostatni okres twórczości - Snieguroczka, Les, Bez winy winowatyje. Poetyka dramatów Ostrowskiego i ich rola w rozwoju narodowego teatru ro¬syjskiego. XII. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA EPOKI LAT 70-tych 2 godz. Reakcja lat 1862-1863 i powieść antynihilistyczna. Formowanie się ruchu narodnickiego; jego ideologia oraz stosunek do tradycji rosyjskich demokratów rewolucyjnych „Istoriczeskije Pisma” P. Lawrowa. Narodnictwo w literaturze i jego program estetyczny. „Otieczestwiennyje Zapiski”. Proza Gleba Uspienskiego. XIII. POEZJĄ ROSYJSKA LAT 60-70-tych. N. NIEKRASOW 4 godz. Nurt obywatelski. Zarys programu. Poezja Niekrasowa i jego plejady. Poematy historyczne „Komu na Rusi dobrze się dzieje”. Poetyka Niekrasowa i jego związek z twórczością ludową. XIV. F. TIUTCZEW I NURT ESTETYCZNY 4 godz. Nurt estetyczny. Liryka A. Feta. Twórczość poetycka A. Majkowa, J. Polańskiego, A. K. Tołstoja, F. Tiutczewa. Tradycje literackie. Wątki filozoficzne w liryce - filozofia przyrody, panteizm, chaos istnienia i koncepcja losu ludzkiego. Poetyka liryki Tiutczewa - paralelizm arty¬styczny, obrazowanie. Słowo a świat duszy, czynnik improwizacji. Rola w po¬ezji rosyjskiej. XV. N. LESKOW I ROLA ARTYZMU JEGO PROZY 2 godz. Ogólna charakterystyka wczesnej twórczości. Wpływ narodnictwa na biografię. Twórczość. Powieści i nowele. Wpływ na dalszy rozwój literatury rosyjskiej. XVI. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA EPOKI LAT 1881-1895 2 godz. Zmierzch rewolucyjnego narodnictwa i ofensywa reakcji. Drogi i bezdroża inteligencji rosyjskiej. „Teoria małych czynów”. Wpływy tołstoizmu. Likwi¬dacja czasopisma „Otieczestwiennyje zapiski”. Rola miesięczników „Russkoje bogactwo” i „Russkaja myśl”. XVII. TWÓRCZOŚĆ M. SAŁTYKOWA-SZCZEDRINA NA TLE LITERATURY OSKARŻYCIELSKIEJ 2 godz. Twórczość. Tendencje oskarżycielskie. Praca redaktora. Miejsce groteski i satyry w jego utworach. XVIII. HUMANISTYCZNE WARTOŚCI NOWEL W. GARSZYNA 2 godz. Biografia pisarza. Opowiadania wojenne. Proza symboliczno-alegoryczna. Utwory. Nowe propozycje estetyczne. XIX. ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ W. KOROLENKI 2 godz. Opowiadania syberyjskie. Postacie włóczęgów i ludzi ”złego towarzystwa”. Działalność społeczna. Późne utwory i ich funkcja ideowa. XX. KRYZYS POEZJI. 2 godz. Życie i twórczość. S. Nadson i K. Fofanow. Wpływ ich twórczości na losy pokolenia. XXI. TWÓRCZOŚĆ A. CZECHOWA 4 godz. Biografia pisarza. Twórczość satyryczna. Pobyt na Sachalinie i lata przełomu. Realizm spraw najprostszych. Problematyka opowiadań. Dramaturgia i jej znaczenie dla rozwoju teatru rosyjskiego. XXII. ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ L. TOŁSTOJA 4 godz. Wczesna twórczość. Powrót do natury. Koncepcja historii. Myśl ludowa. Dramaturgia.Cechy |
Literatura: |
PODRĘCZNIKI - Literatura rosyjska. Pod red. M. Jakóbca, t. 2, Warszawa 1970 - Literatura rosyjska w zarysie. Pod red. Z. Barańskiego i A. Semczuka, Warszawa 1975 - Sokołov A. N., Istoria russkoj literatury XIX vieka, Moskva 1970. - Istoria russkoj literatury XIX vieka. Pod red. S. M. Pertrova, t. 2, Mo¬skva 1970. - Pospełov G. N., Istoria russkoj literatury XIX vieka, Moskwa 1972. - Walicki A., Rosyjska filozofia i myśl społeczna od oświecenia do mark¬sizmu, Warszawa 1982. - Kuleśov V. J., Istoria russkoj kritiki XVIII-nać. XX v., Moskva 1984. - Благой Д., Мир как красота, Москва 1975. - Маймин Е., Философская лирика Тютчева (в:) О русском романтизме, Москва 1975. - Озеров Л., Мастерство и волшебство, Москва 1972. - Литературный энциклопедический словарь, Москва1987. - Словарь литературных терминов, под ред. Л. Тимофеева, Москва 1974. - Słownik terminów literackich, S. Sierotwiński, Warszawa 1986. - Русские писатели. Библиографичеслий словарь, Москва 1990, т. 1-2 - Кулешов Ф., Лекции по истории русской литературы конца 19 в – нач.20 в. под ред. Г. Нивата, Москва 1994. - Долгополов Л., На рубеже веков, Ленинград 1977. - Słownik terminów literackich, pod red. M. Głowińskiego Warszawa 1988. LITERATURA 1. В. Белинский — Статьи о Пушкине. 2. И. Гончаров — Обломов. 3. А. Герцен — Былое и думы. 4. Н. Чернышевский — Что делать? 5. Н. Чернышевский — Гоголевский период русской литературы. 6. Г. Добролюбов — Что такое обломовщина. 7. Д. Писарев — Разрушение эстетики. 8. И. Тургенев — Записки охотника. 9. И. Тургенев — Рудин, Отцы и дети, Накануне, Ася, Стихотворения в прозе. 10. А. Островский — Гроза. Лес. 11. Н. Некрасов — Стихотворения. Мороз Красный нос. Кому на Руси жить хорошо. 12. А. Фет — Стихотворения. 13. Я. Полонский — Стихотворения. 14. В. Майков — Стихотворения. 15. А. Григорьев — Стихотворения. 16. А. Дружинин — Критика „Гоголевского периода ...”. 17. В. Боткин — Стихотворения Фета. 18. М. Салтыков-Щедрин — Господа Головлёвы, Сказки (5). 19. М. Михайловский — Жестокий талант. 20. Г. Успенский — Нравы Растеряевой улицы, Четверть лошади. 21. М. Лесков — Леди Макбет мценского уезда, Левша. 22. Ф. Достоевский — Бедные люди. Двойник. Преступление и наказание, Записки из подполья, Идиот, Братья Карамазовы, Бесы. 23. Л. Толстой — Детство, Война и мир, Севастопольские рассказы, Три смерти, Анна Каренина, Смерть Ивана Ильича, Воскресение, Живой труп, Исповедь. 24. В. Гаршин — Четыре дня, Красный цветок. 25. Короленко — Река играет, Слепой музыкант. 26. А. Чехов — Смерть чиновника, Хамелеон, Тоска, Степь, Палата нр. 6, Ионыч, В овраге, Дама с собачкой, Человек в футляре, Крыжовник, Учитель словесности, Три сестры, Вишнёвый сад. 27. Ф. Тютчев — Стихотворения. |
Efekty uczenia się: |
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji: w zakresie wiedzy: * ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o miejscu literatury wśród nauk humanistycznych; K_W01; H2A_W02; wypowiedzi ustne; * wykazuje wiedzę przedmiotową w wybranym zakresie literatury; K_W04; H2A_W03; konwersacja; * ma pogłębioną wiedzę na temat przebiegu procesu historyczno-literackiego właściwego dla danego obszaru; K_W10; H2A_W09; wykład. w zakresie umiejętności: * potrafi łączyć wiedzę z różnych dyscyplin humanistycznych w celu rozwiązywania zadań; K_U06; H2A_U04; wykład; * potrafi dokonać wnikliwej analizy i interpretacji różnych rodzajów tekstów w celu oddziaływania społecznego; K_U07; H2A_U05; wykład * potrafi argumentować merytorycznie, wykorzystując poglądy innych autorów oraz formułować na tej podstawie wnioski; K_U07; H1A_U04; wykład. w zakresie kompetencji społecznych: * rozumie i realizuje potrzebę ustawicznego uczenia się; K_K01; H1A_K01; konwersacja; * potrafi podjąć partnerski dialog z przedstawicielami odmiennych poglądów i postaw; K_K03; H1A_K02; dialog; * ma świadomość potrzeby tworzenia płaszczyzn tolerancji i współpracy w warunkach wielokulturowego i zróżnicowanego religijnie Podlasia; K_K08; H1A_K05; konwersacja. |
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin po uprzednim zaliczeniu ćwiczeń na ocenę pozytywną |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.