Kulturowo-religijne aspekty bezpieczeństwa państwa
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 0500-MS2-2KRA |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.651
|
Nazwa przedmiotu: | Kulturowo-religijne aspekty bezpieczeństwa państwa |
Jednostka: | Wydział Historyczno-Socjologiczny |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | specjalizacyjne |
Założenia (opisowo): | Bezpieczeństwo kulturowe jest kategorią wyodrębnioną i powiązaną z ogólną kategorią bezpieczeństwa. Specjaliści wyróżniają w nim zarówno aspekt obiektywny – zagrożenia realne, jak i subiektywny. Bezpieczeństwo kulturowe jest trudniejsze do doprecyzowania niż inne aspekty bezpieczeństwa państwa. Wynika to ze specyfiki kultury, jej tworzenia, a także miejsca w polityce i działalności państwa. Bezpieczeństwo kulturowe ma podstawowe znaczenie dla bezpieczeństwa państwa, tak jak kultura jest istotnym elementem tożsamości narodowej. Z tego względu podlega polityce państwa, jego kontroli, analogicznie jak bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne. Trudność w tym segmencie bezpieczeństwa polega jednak na tym, że nie jest możliwe w czasach globalizacji zamknąć granice krajów przed wpływem innych, obcych prądów, idei, wartości, mody czy kanonów kulturowych. Takie próby podejmowane w krajach totalitarnych prowadziły do patologii, napięć, a także konfliktów społecznych, a w rezultacie – do pogorszenia stanu bezpieczeństwa. Ponadto, wymiana kulturowa istniała zawsze między poszczególnymi grupami i wpisana jest – w pewnych granicach – w dynamikę i rozwój kultury. Dodatkowo sama kultura staje się upolityczniona a konflikty na jej tle zyskują przez to upolitycznienie dodatkowy wymiar ideologiczny. Bezpieczeństwo kulturowe nie jest łatwe do zmierzenia, do uchwycenia i do wskazania obiektywnych zagrożeń. Inne wymiary bezpieczeństwa pozwalają na bardziej wymierną identyfikację zagrożeń, wydzielenie obiektywnych wskaźników ryzyka, mierzalność stanu bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo kulturowe jest dużo bardziej złożonym wewnętrznie zjawiskiem, niż na przykład bezpieczeństwo militarne, jest niemierzalne i niewymierne. Jego szczególnym rodzajem jest bezpieczeństwo religijne. Student powinien posiadać wiedzę o tym czym jest bezpieczeństwo kulturowe i religijne, znać i rozumieć jego specyfikę i złożoność a także rozumieć rolę szeroko rozumianej kultury w całokształcie stosunków międzynarodowych |
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
Skrócony opis: |
Na zajęciach zaprezentowane zostaną zagrożenia kulturowe i religijne dla bezpieczeństwa państw czy narodów oraz przykłady działań podejmowanych przez państwa oraz instytucje i organizacje międzynarodowe mających na celu neutralizowanie zagrożeń bezpieczeństwa kulturowego. |
Pełny opis: |
1. Wprowadzenie. Podstawowe pojecia. Związki kultury, religii i cywilizacji z bezpieczeństwem międzynarodowym;ws 2. Bezpieczeństwo kulturowe. Kulturowe podłoże konfliktów międzynarodwych; J. Czaja, Kulturowe czynniki bezpieczeństwa, Kraków 2008, s. 31-49, 150-185; M. El Ghamari, Między kulturą a religią. Operacje wojskowe w Iraku i Afganistanie, Toruń 2015, s. 117-153; 3. Konflikt sunnicko-szyicki jako zagrożenie bezpieczeństwa państw Bliskiego Wschodu. Państwo islamskie jako zagrożenie dla NATO; J. Jarząbek, Wrogość sunnicko-szyicka jako zagrożenie dla bezpieczeństwa państw Bliskiego Wschodu, w: Konflikty etniczne i wyznaniowe a problem bezpieczeństwa we współczesnym świecie, red. J. Jarząbek, T. Szyszlak, Kraków 2014, s. 65-77; J. Dereń, Ekspansja Państwa Islamskiego (IS) jako zagrożenie dla NATO; https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/35730222/Art_Deren_AON_MBN_final.25.11.2014.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1542724363&Signature=Qh7Bu0vy7djYX%2FBJyxaaKUq1q7k%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DUpdate_on_Islamic_State.pdf 4. Fundamentalizm chrześcijański jako źródło zagrożeń bezpieczeństwa; A. Kusztal, Fundamentalizm chrześcijański jako źródło zagrożeń dla wewnętrzmego bezpieczeństwa współczesnych państw – przykład Stanów Zjednoczonych, w: Konflikty etniczne i wyznaniowe a problem bezpieczeństwa we współczesnym świecie, red. J. Jarząbek, T. Szyszlak, Kraków 2014, s. 95-111; D. Motak, Nowoczesność i fundamentalizm: ruchy antymodernistyczne w chrześcijaństwie, Kraków 2002, dowolny rozdział; 5. Konflikty etniczne i wyznaniowe na Bałkanach, cz. I; A. Jagiełlo-Szostak, Konflikty etniczne i wyznaniowe w świetle Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Republiki Serbii, w: Konflikty etniczne i wyznaniowe a funkcjonowanie systemów bezpieczeństwa narodowego, red. E. Szyszlak, T. Szyszlak, Kraków 2015, s. 41-51; 6. Konflikty etniczne i wyznaniowe na Bałkanach, cz. II; K. Krysieniel, Religia w konflikcie etnicznym w Bośni i Hercegowinie; Chorzowskie Studia Polityczne, 2015, 10. s. 275-294; D. Gibas-Krzak, Zagrożenia dla bezpieczeństwa społecznego w Bośni i Hercegowinie. Uwarunkowania – diagnoza – prognozy, „Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka”, t. 1, 2018, s. 225-239; 7. P. Terpiłowski, Ludność rosyjskojęzyczna jako instrument polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej na przykładzie konfliktu ukraińskiego, w: Konflikty etniczne i wyznaniowe a bezpieczeństwo w wymiarze lokalnym, państwowym i międzynarodowym, red. E. Szyszlak, T. Szyszlak, Kraków 2016, s. 82-92; M. Karolak-Michalska, Polityka narodowościowa jako element kształtujący bezpieczeństwo państwa – casus współczesnej Ukrainy, „Bezpieczeństwo i zarządzanie kryzysowe. Wybrane problemy, Łódź-Warszawa 2018, s. 203-214; http://piz.san.edu.pl/docs/e-XIX-1-3.pdf 8. Podsumowanie zajęć. Zaliczenie przedmiotu. |
Literatura: |
1. J. Czaja, Kulturowe czynniki bezpieczeństwa, Kraków 2008, s. 31-49, 150-185; 2.M. El Ghamari, Między kulturą a religią. Operacje wojskowe w Iraku i Afganistanie, Toruń 2015, s. 117-153; 3. J. Jarząbek, Wrogość sunnicko-szyicka jako zagrożenie dla bezpieczeństwa państw Bliskiego Wschodu, w: Konflikty etniczne i wyznaniowe a problem bezpieczeństwa we współczesnym świecie, red. J. Jarząbek, T. Szyszlak, Kraków 2014, s. 65-77; 4. J. Dereń, Ekspansja Państwa Islamskiego (IS) jako zagrożenie dla NATO; https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/35730222/Art_Deren_AON_MBN_final.25.11.2014.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1542724363&Signature=Qh7Bu0vy7djYX%2FBJyxaaKUq1q7k%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DUpdate_on_Islamic_State.pdf 5. A. Kusztal, Fundamentalizm chrześcijański jako źródło zagrożeń dla wewnętrzmego bezpieczeństwa współczesnych państw – przykład Stanów Zjednoczonych, w: Konflikty etniczne i wyznaniowe a problem bezpieczeństwa we współczesnym świecie, red. J. Jarząbek, T. Szyszlak, Kraków 2014, s. 95-111; 6. D. Motak, Nowoczesność i fundamentalizm: ruchy antymodernistyczne w chrześcijaństwie, Kraków 2002, dowolny rozdział; 7. A. Jagiełlo-Szostak, Konflikty etniczne i wyznaniowe w świetle Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Republiki Serbii, w: Konflikty etniczne i wyznaniowe a funkcjonowanie systemów bezpieczeństwa narodowego, red. E. Szyszlak, T. Szyszlak, Kraków 2015, s. 41-51; 8. K. Krysieniel, Religia w konflikcie etnicznym w Bośni i Hercegowinie; Chorzowskie Studia Polityczne, 2015, 10. s. 275-294; 9. D. Gibas-Krzak, Zagrożenia dla bezpieczeństwa społecznego w Bośni i Hercegowinie. Uwarunkowania – diagnoza – prognozy, „Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka”, t. 1, 2018, s. 225-239; 10. P. Terpiłowski, Ludność rosyjskojęzyczna jako instrument polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej na przykładzie konfliktu ukraińskiego, w: Konflikty etniczne i wyznaniowe a bezpieczeństwo w wymiarze lokalnym, państwowym i międzynarodowym, red. E. Szyszlak, T. Szyszlak, Kraków 2016, s. 82-92; 11. M. Karolak-Michalska, Polityka narodowościowa jako element kształtujący bezpieczeństwo państwa – casus współczesnej Ukrainy, „Bezpieczeństwo i zarządzanie kryzysowe. Wybrane problemy, Łódź-Warszawa 2018, s. 203-214; http://piz.san.edu.pl/docs/e-XIX-1-3.pdf. |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocenie będzie podlegać aktywność na zajęciach, uczestnictwo w dyskusji. Na zakończenie cyklu przewidziano test sprawdzający wiedzę nabytą podczas zajęć. Ostateczna ocena będzie wystawiona na podstawie obu tych elementów, jednakże wynik testu będzie stanowił nie mniej niż 65% oceny końcowej. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.