Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Edukacja międzykulturowa

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 0800-S2-1YEMK
Kod Erasmus / ISCED: 05.002 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Edukacja międzykulturowa
Jednostka: Wydział Pedagogiki i Psychologii
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Przedmiot Edukacja międzykulturowa ma za cel Kształtowanie kompetencji do międzykulturowego komunikowania się. Problematyka dotyczy różnicy kulturowej jej rozpoznawania i opracowywania w procesie edukacyjnym. W związku z tym, budowanie tej kompetencji wymaga refleksji nad znaczeniem kultury dla tożsamości człowieka i uświadomienia jakie procesy społecznego komunikowania się budują tożsamość kulturową grupy.

Skrócony opis:

Cel przedmiotu realizowany jest poprzez analizy kanonu kultur narodowych, sens zwyczajów i obyczajów grupowych – dla przestrzeni kultur etnicznych. Efektem analiz jest uwrażliwienie na odmienność kulturową oraz uświadomienie znaczenia i wpływu kultury na konstruowanie tożsamości kulturowej grupy. Miiędzykulturowość traktowana jest jako postawa wobec kulturowej różnorodności, kiedy jednostka w swojej społecznej aktywności potrafi świadomie odwołać się do innych niż kulturowo własna interpretacja zachowań, rozumie je oraz poszukuje nowych jakościowo odzwierciedleń społecznych w zakresie społecznegK_U10 potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności pedagogicznej sposób postępowania, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się zadań zawodowycho i moralnego standardu stosunków społecznych. Celem praktycznym jest także umiejętności konstruowania programów edukacji międzykulturowej

Pełny opis:

• Edukacja wielokulturowa a edukacja międzykulturowa –definiowanie pojęć, cele, obszary realizacji.

• Kulturowe konteksty społecznego funkcjonowania zbiorowości, grup czy jednostek: kultura jako komunikacja – koncepcja symbolu kulturowego i artefaktu kultury;; tradycja i ideologia; kulturalizacja: asymilacja, adaptacja, enkulturacja; kompetencje kulturowe jednostki.

• Tożsamość kulturowa: zbiorowości; grupowa i indywidualna. Metodologia analizy tożsamości kulturowej: identyfikacja i walencja kulturowa,profile tożsamości diagnoza potrzeb kulturowych. Jednostki: kompetencje w zakresie symboliki kregów kulturowych: cywilizacyjny, europejski, narodowy, regionalny

• Postawy wobec różnic kulturowych: zgeneralizowane postawy wobec odmienności: etnocentryzm i relatywizm kulturowy; modyfikacja stereotypów, zasady i metody pedagogiczne przeciwdziałania uprzedzeniom, tolerancja i dialog w układzie demokratycznego wielokulturowego społeczeństwa

• Stratyfikacje społeczne grup kulturowych w społeczeństwie: mniejszość narodowa i mniejszość etniczna – definiowanie i analiza pojęć: naród, narodowość, etniczność, asymilacja, akulturacja. Mniejszości etniczne i narodowe na Podlasiu – procesy historyczne warunkujące odrębność grupy, kultywowane tradycje. Statystyki mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce.

• Człowiek pogranicza. Typy pograniczy. Charakterystyka pojęć: autochton, dyfuzja kultur, symbioza kulturowa.

• Relacje społeczne a odmienność kulturowa, problematyka migracji i uchodźstwa – wyzwania edukacji międzykulturowej

• Wybrane zagadnienia z zakresu metodyki i projektowania edukacji międzykulturowej (metody i formy pracy oraz formy organizacyjne działalności edukacyjnej stosowane w edukacji międzykulturowej (formalnej i nieformalnej); zasady projektowania działań z zakresu edukacji międzykulturowej; przykłady dobrych praktyk).

Literatura:

Literatura podstawowa:

 Encyklopedia Pedagogiczna, Wyd. Akademickie ,,Żak”, Warszawa 2003

 J. Nikitorowicz, Edukacja regionalna i międzykulturowa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009

 M. Sobecki, Kultura symboliczna a tożsamość, Wydawnictwo Studenckie TRANS HUMANA, Białystok 2007

 P. Grzybowski, Edukacja międzykulturowa- przewodnik. Pojęcia- literatura- adresy, Wyd. Impuls, Kraków 2008

 R. Linton, Kulturowe podstawy osobowości, Warszawa 2000

 E. Nowicka, Świat Człowieka, świat kultury., Warszawa 2000

 A.L.Zachariasz, Kultura. Jej status i poznanie, Lublin 1999

 M. Sobecki, Kultura symboliczna w wymiarze komunikacyjnym w obliczu przemian u progu nowego wieku (w: ) Kultura jako fundament wspólnoty edukacyjnej, Red. A. Sajdak, Kraków 2005

 D. Misiejuk, Kreowanie wspólnoty. Pedagogiczne aspekty rozwoju wrażliwości międzykulturowej, (w:) Kultura jako fundament wspólnoty edukacyjnej, Red. A.Sajdak, Kraków 2005

 J.Nikitorowicz, Kreowanie tożsamości dziecka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005

 Stephan W.G., Cookie W.S., Wywieranie wpływu przez grupy. Psychologia relacji, Gdańsk 2007

 Z. Bokszański, Stereotypy a kultura, Wrocław 1997

 B. Weigl, B. Malaszkiewicz (red.), Inni to także my, Gdańsk 1998

 U. Kusio, Dialog w komunikacji międzykulturowej. Ideały a rzeczywistość, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2011

 M. Winiarski, Znaczenie i wymiary dialogu międzyludzkiego, w: O potrzebie dialogu kultur i ludzi, red. T. Pilch, Wyd. Akademickie ,,Żak”, Warszawa 2000

 T. Pilch, Tolerancja- wartość społeczna i cnota indywidualna, w: Tożsamość, odmienność, tolerancja, a kultura pokoju, red. J.Kłoczkowski, S.Łukasiewicz, Wyd. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 1998

 R. Szwed Tożsamość a obcość kulturowa, Wydawnictwo KUL, Lublin 2003

 H. Mamzer, Tożsamość w podróży. Wielokulturowość a kształtowanie tożsamości jednostki., Wydawnictwo naukowe, Poznań 2002

 A. Gałdowa (red.) Tożsamość człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Jagiellońskiego s. 53-70

 P. Boski, M. Jarymowicz , H. Malewska – Peyre, Tożsamość a odmienność kulturowa, Instytut Psychologii PAN, Warszawa 1992

 A. Kłoskowska Kultury narodowe u korzeni, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2005, str. 103 – 112

 K. Czyżewski, Linia powrotu, Wyd. Pogranicze, Sejny 2008r.

 A. Sadowski, M. Czerniawska, Tożsamość Polaków na pograniczach, Wyd. Uniw. w Białymstoku, Białystok 1999

 S. Uliasz, O kategorii pogranicza kultur, w: Pogranicze kultur, red. Cz. Kłak, Wyd. Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 1997

 D. Markowska, Teoretyczne podstawy edukacji międzykulturowej, (w:) Kwartalnik Pedagogiczny, Nr 4/90

Literatura uzupełniająca:

Kultura ukraińska:

 M. Buchowski(red.), Polska-Ukraina. Pogranicze kulturowe i etniczne, Wrocław 2008

 T. Karąbowicz, Dziedzictwo kultury ukraińskiej, Lublin 2001

 W. Piłat , W kręgu kultury ukraińskiej, Olsztyn 1995

 W. Wilczyński, Leksykon kultury ukraińskiej, Kraków 2004

 www.zup.org.pl – strona internetowa Związku Ukraińców Podlasia

Tatarzy

 K. Warmińska, Tatarzy polscy. Tożsamość religijna i etniczna, Kraków 1999

 P. Borawski, A. Dubliński, Tatarzy Polscy – dzieje, obrzędy, legendy, tradycje, Warszawa 1986

 www.szlaktatarski.pl – strona Szlaku Tatarskiego na Podlasiu

Białorusini:

 W. Piłat , W kręgu kultury białoruskiej, Olsztyn 1994

 R.Radzik, Kim są Białorusini?, Toruń 2003

 A.J. Siegień – Matyjewicz, Poczucie tożsamości narodowej młodzieży pochodzenia białoruskiego, Olsztyn-Warszawa 2007

 www.sonca.org- strona Związku Młodzieży Białoruskiej

Żydzi:

 J.Gdowski, Długa historia Żydów, Wrocław 2011

 Żbikowski, Żydzi, Warszawa 2000

 E. Hoffman, Sztetl : świat Żydów Polskich , Warszawa 2001

 M. Siemieński, Księga świąt i obyczajów żydowskich, Warszawa 1993

 S. Sand, Kiedy i jak wynaleziono naród żydowski, Warszawa 2011

 wwwszlak.uwb.edu.pl – strona Szlaku Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku

Litwini:

 G. Błaszczyk, Litwa współczesna, Warszawa – Poznań 1992

 www.punsk.com.pl - strona internetowa o społeczności litewskiej w Polsce

Romowie:

 M. Godlewska-Goska, J. Kopańska, Życie w dwóch światach. Tożsamość współczesnych Romów, Wyd. DiG, Warszawa 2011

 A.Bartosz, Nie bój się Cygana, Sejny 2004

 J. A. Kowarska, Polska Roma. Tradycje i nowoczesność, Warszawa 2005

 A. Mirga, L.Mróz, Cyganie – odmienność i nietolerancja, Warszawa 1994

 J. Ficowski, Cyganie na polskich drogach, Kraków 1965

 Ł. Kwadrans, Edukacja Romów – studium porównawcze na przykładzie Czech, Polski i Słowacji, Wrocław – Wałbrzych 2008

 B. Weigl, M. Formanowicz, ROMOWIE 2007 – od edukacji młodego pokolenia do obrazu w polskich mediach, Warszawa 2008

 www.romowie.info- zbiór materiałów i informacji dotyczących kultury romskiej

 Z. Staszczak (red.) Słownik etnologiczny. Zagadnienia podstawowe, Warszawa – Poznań 1987

Adresy internetowe:

www.pogranicze.sejny.pl – portal Ośrodka ,,Pogranicza – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach

www. centrumzamenhofa.pl – strona Centrum

Efekty uczenia się:

K_W07 1. ma pogłębioną wiedzę o kontekście kulturowym więzi społecznych i o rządzących nimi prawidłowościach istotnych z punktu widzenia edukacji międzykulturowej

K_W09 2. ma uporządkowaną wiedzę o kulturowych uwarunkowaniach procesów edukacyjnych

K_W11 3. ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat psychologicznych, społecznych, filozoficznych uwarunkowań w kształceniu i wychowaniu z perspektywy międzykulturowości; rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i patologii w układzie kultury

K_K07 jest wrażliwy na problemy edukacyjne, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z osobami niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie, oraz do aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania pedagogiczne

K_K08 ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy i świata

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)