Chemia nieorganiczna

obowiązkowe

Wykłady z chemii nieorganicznej obejmują zagadnienia ogólne oraz systematykę pierwiastków i związków nieorganicznych. Szczegółowo omawiane są metody otrzymywania, właściwości fizykochemiczne, struktura, reaktywność i zastosowania pierwiastków bloku s i p układu okresowego oraz ich związków. Poruszane są również zagadnienia dotyczące budowy i właściwości pierwiastków d i f elektronowych oraz związków kompleksowych.

Uzupełnieniem wykładów są ćwiczenia laboratoryjne pogłębiające wiedzę z dziedziny chemii nieorganicznej.

1. Występowanie pierwiastków, okresowość właściwości fizykochemicznych. Struktura pierwiastków i związków nieorganicznych.

2. Klasyfikacja związków nieorganicznych.

3. Wodór i wodorki.

4. Ogólna charakterystyka pierwiastków bloku s. Właściwości fizykochemiczne, metody otrzymywania oraz zastosowanie litowców i berylowców.

5. Charakterystyka pierwiastków bloku p. Borowce – minerały, metody otrzymywania, właściwości. Struktura i klasyfikacja boranów, borazyna, aluminotermia.

6. Węglowce – odmiany alotropowe węgla, klasyfikacja węglików, karbonylki, silany, siloksany, krzemiany i zeolity.

7. Azotowce – odmiany alotropowe i właściwości fizykochemiczne fosforu, związki azotowców z tlenem, wodorem, fluorowcami, siarką

Tlenki i tlenowe kwasy azotu, fosforu, antymonu, bizmutu i arsenu.

8. Ogólna charakterystyka tlenowców. Struktura cząsteczek, alotropia i własności fizyczne tlenowców. Właściwości chemiczne tlenowców.

9. Fluorowce – występowanie w przyrodzie, otrzymywanie, właściwości fizyczne, chemiczne, zastosowanie.

10. Właściwości helowców; stan nadciekły, synteza Bartletta, związki helowców.

11. Pierwiastki grup przejściowych – konfiguracje elektronowe, stopnie utlenienia, własności fizyczne i chemiczne, związki kompleksowe

metali przejściowych.

12. Międzywęzłowe związki metali grup przejściowych – wodorki, węgliki, azotki, borki.

13. Właściwości fizykochemiczne oraz zastosowanie cynkowców i ich związków.

14. Ogólna charakterystyka lantanowców i skandowców. Aktynowce i pierwiastki transuranowe.

Literatura podstawowa:

1. Puzanowska-Tarasiewicz H., Kuźmicka L., Tarasiewicz M. Wstęp do chemii nieorganicznej, Wyd. UwB, Białystok 2001.

2. Kolditz L. Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1994.

3. Kettle S.F.A. Fizyczna chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1999.

4. Cotton F. A., Wilkinson C., Gaus P. L. Chemia nieorganiczna. Podstawy, PWN, Warszawa 1998.

5. Lee J.D. Zwięzła chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1997.

6. Bielański A. Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa 2002.

7. Inczedy J. Równowagi kompleksowania w chemii analitycznej, PWN, Warszawa 1979.

Literatura uzupełniająca:

1. Błaszak M., Przybylski Ł. Rzeczy są dla ludzi, niepełnosprawność i idea projektowania uniwersalnego, Warszawa 2010.

2. Cox A. P. Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 2003.

3. Lippard S. J., Berg J. M. Podstawy chemii bionieorganicznej, PWN, Warszawa 1998.

4. Puzanowska-Tarasiewicz H., Tarasiewicz M., Chemia związków koordynacyjnych, Wyd. Filii UW w Białymstoku, Białystok 1993.

5. Puzanowska-Tarasiewicz H., Tarasiewicz M. Przewodnik do proseminarium z chemii nieorganicznej. Wyd. FUW w Białymstoku, Białystok 1994.

6. Górski A. Klasyfikacja pierwiastków chemicznych i związków nieorganicznych, WNT, Warszawa 2003.

7. Bartecki A., Chemia pierwiastków przejściowych, Wyd. WNT, Warszawa 1997.

8. Pruchnik F., Preparatyka związków metaloorganicznych, PWN, Warszawa 1993.

1. Student objaśnia podstawowe pojęcia z chemii nieorganicznej i ogólnej; opisuje właściwości pierwiastków wynikające z ich położenia w

układzie okresowym. K_W01

2. Posługuje się aktualnie obowiązującą nomenklaturą związków nieorganicznych; zapisuje poprawnie wzory strukturalne i sumaryczne

substancji nieorganicznych. K_W02

3. Omawia metody otrzymywania i właściwości fizykochemiczne pierwiastków bloku s, p, d układu okresowego i najważniejszych

związków. K_W03

4. Wskazuje obszary zastosowań pierwiastków oraz ich związków w przemyśle i życiu codziennym; interesuje się podstawowymi

procesami chemicznymi zachodzącymi w środowisku. K_W10, K_K02.

5. Identyfikuje i rozwiązuje problemy chemiczne w oparciu o zdobytą wiedzę, interpretuje otrzymane wyniki, sporządza sprawozdania z

przeprowadzonych eksperymentów. K_U01, K_U04

6. Posiada umiejętność syntezowania, oczyszczania, analizowania składu związków chemicznych z zastosowaniem metod klasycznych i

instrumentalnych podczas pracy w grupie. K_U02

7. Bezpiecznie postępuje z chemikaliami, selekcjonuje je oraz odpowiada za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. K_W15, K_K05

8. Rozumie potrzebę uczenia się, samodzielnie wyszukuje informacji w literaturze; uczy się wybranych zagadnień z chemii nieorganicznej

oraz potrafi w przystępny sposób zaprezentować je innym osobom w formie popularno-naukowego przedstawienia. K_K01, K_K07,

K_U07, K_U08, K_K08

Metody nauczania: wykład, konwersatorium, ćwiczenia laboratoryjne, konsultacje.

Forma zaliczenia przedmiotu:

– wykład: egzamin;

– konwersatorium i laboratorium: zaliczenie na ocenę.

Warunkiem przystąpienia do egzaminu pisemnego jest zaliczenie konwersatorium i ćwiczeń laboratoryjnych.

Zgodnie z koncepcją projektowania uniwersalnego dla osób ze szczególnymi potrzebami istnieje możliwość wprowadzenia elastycznych form zaliczenia w porozumieniu wykładowca-student.