Spektrometria mas w analizie substancji biologicznie czynnych

fakultatywne

w sali

Tematyka przedmiotu obejmuje zagadnienia związane z wykorzystaniem technik sprzężonych np. chromatografii cieczowej połączonej ze spektrometrią mas (LC-MS) oraz chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas w kontekście analizy substancji biologicznie czynnych. Przedstawiane są także przykłady zastosowań spektrometrii mas w badaniach biochemicznych (np. metabolomice, proteomice), kryminalistycznych oraz związanych z ochroną środowiska.

1. Techniki sprzężone np. chromatografia cieczowa połączona ze spektrometrią mas (LC-MS) oraz chromatografia gazowa połączona ze spektrometrią mas (GC-MS) w kontekście analizy substancji biologicznie czynnych z uwzględnieniem tandemowej spektrometrii mas (MS/MS).

2. Procedury analityczne oznaczania substancji biologicznie czynnych (np. antybiotyków, antagonistów receptorów histaminowych, związków polifenolowych, pestycydów) w próbkach środowiskowych, biologicznych oraz żywności.

3. Analiza toksykologiczna: etapy procedury, pobranie i przygotowanie próbek, identyfikacja i oznaczanie analitów, metody przesiewowe i metody potwierdzające.

4. Analiza nowych substancji psychoaktywnych i rozróżnianie ich izomerów strukturalnych; niskorozdzielcza LR-MS i wysokorozdzielcza HR-MS.

5. Analiza substancji o działaniu dopingowym, lista substancji zabronionych, skutki stosowania dopingu, próbki do kontroli antydopingowej, przebieg analizy kontroli dopingowej, substancje progowe i nieprogowe, analiza steroidów anaboliczno-androgennych, analiza leków stosowanych niezgodnie z przeznaczeniem.

6. Analiza śladowa pierwiastków o działaniu fizjologicznym, toksycznym i leczniczym metodami spektrometrii mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP-MS) oraz odparowania laserowego w połączeniu ze spektrometrią mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej (LA-ICP-MS) - rodzaje analizowanych próbek, wymagania dotyczące zanieczyszczenia produktów leczniczych pierwiastkami, analiza leków, suplementów, tkanek biologicznych.

1. Spektrometria mas-podstawy i zastosowania, Witold Danikiewicz, PWN, Warszawa, 2020.

2. Spektrometria mas, pod red. Piotra Sudera i Jerzego Silberringa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.

3. Spektrometria mas, Edmond de Hoffmann, Jean Charette, Vincent Stroobant, WNT, Warszawa, 1998.

4. Analityka sądowa, Paweł Kościelniak, Renata Wietecha-Posłuszny, Małgorzata Król, Michał Woźniakiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2022.

5. Bioanalityka w nauce i życiu, Irena Staneczko-Baranowska, Bogusław Buszewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020.

6. Metody analitycznej spektrometrii atomowej - teoria i praktyka, Wiesław Żyrnicki, Jolanta Borkowska-Burnecka, Ewa Bulska, Ewa Szmyd, Wydawnictwo Malamut, 2010.

1. Student zna i rozumie zagadnienia w zakresie rozszerzonym z chemii oraz pogłębia wiedzę z zakresu wybranej specjalizacji (KP7_WG1).

2. Student zna i rozumie nowoczesne techniki pomiarowe stosowane w analizie chemicznej, objaśnia teoretyczne podstawy działania aparatury pomiarowej stosowanej w badaniach chemicznych (KP7_WG5).

3. Student jest gotów do krytycznej oceny informacji rozpowszechnianych w mediach, szczególnie z zakresu chemii, rozumie potrzebę systematycznego zapoznawania się z literaturą fachową (KP7_KK1).

Egzamin pisemny na ocenę.