Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wstęp do translatoryki I

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 340-AS1-3ITT
Kod Erasmus / ISCED: 09.001 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0231) Języki obce Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Wstęp do translatoryki I
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: 3L stac. I st. studia filologii angielskiej - przedmioty obowiązkowe
Filologia angielska 3 rok sem.zimowy 1 stopień
Punkty ECTS i inne: 1.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: angielski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe
specjalizacyjne

Założenia (opisowo):

Od studentów wymagana jest znajomość języka angielskiego i języka polskiego na poziomie co najmniej C1.

Tryb prowadzenia przedmiotu:

w sali

Skrócony opis:

Celem zajęć jest przedstawienie historii przekładu i historii translatoryki jako samodzielnej dyscypliny naukowej, jak również stanu obecnego zawodu tłumacza, różnorodnych aspektów tłumaczenia rozumianego jako proces i rezultat, językowych i interkulturowych teorii przekładu, głównych typów przekładu (pisemny-ustny-maszynowy), zasad oceny przekładu (przekład jako produkt) oraz etycznego wymiaru tłumaczenia.

Pełny opis:

Wprowadzenie do historii i teorii translatoryki: podstawowe pojęcia, koncepcje, kierunki i dzieje nauki o przekładzie. Wprowadzenie obejmuje następujące zagadnienia:

1. Translatoryka jako dyscyplina naukowa (zakres i przedmiot badań translatoryki, rys historyczny badań nad przekładem, badania nad przekładem. Dzieje tłumaczenia i wiedzy o tłumaczeniu: między dosłownością i adaptacją; między osobistą opinią i wiedzą naukową; od ekwiwalencji do adekwatności, od tłumaczenia verbum pro verbo Cycerona do Schleiermachera. Metody badawcze stosowane w translatoryce.

2. Kluczowe pojęcia translatoryki (pojęcie sensu/znaczenia w przekładzie, ekwiwalencja i jej typy, pojęcie wierności przekładu, uniwersalia przekładowe).

3. Strategie a techniki przekładowe: definicja, zakres pojęciowy, typologia technik tłumaczeniowych, normy i konwencje, metodologia badań.

4. Wybrane koncepcje i teorie przekładu (językoznawcze szkoły przekładu (Jakobson, Nida, Albrecht), szkoła lipska (Kade, Jäger, Neubert), teorie funkcjonalistyczne – teoria skoposu (Vermeer, Reiß), interpretacyjna teoria przekładu – podejście semantyczne, hermeneutyka (Frank, Paepcke, Stolze), teoria polisystemów (Zohar), teorie komunikacyjne, pojęcie ekwiwalencji a przekład (Nida, Taber, Koller), strukturalizm a kognitywizm w przekładoznawstwie (Krings, Hönig, Kußmaul, Tabakowska), relatywistyczna hipoteza Sapira / Whorfa a koncepcje przekładu jako transferu kulturowego oraz inne wybrane koncepcje przekładu).

5. Model komunikacji językowej. Komponenty układu translacyjnego.

6. Pojęcie tłumaczenia i znaczenie. Typy przekładu:

• przekład ustny a przekład pisemny,

• typy przekładu pisemnego: przekład tekstów literackich (proza, poezja, piosenka), specjalistycznych, użytkowych,

• przekład ustny: tłumaczenie symultaniczne, konsekutywne, podstawowe pojęcia, terminy, definicje i klasyfikacje – jak décalage, antycypacja, reformulacja, kontrola, korekta, notacja, pamięć długo- i krótkotrwała, języki A, B i C, relay,

• specyfika przekładu audiowizualnego,

• przekład środowiskowy.

7. Rola tłumacza w teorii i praktyce przekładu: jego kompetencje (językowe, kulturowe, interpersonalne),

funkcje, zakres odpowiedzialności, tłumacz-czytelnik, tłumacz-drugi autor, tłumacz-pośrednik. Kompetencje i odpowiedzialność tłumacza. Autonomia i kreatywność tłumacza.

9. Przekład jako transfer międzyjęzykowy i akt komunikacji międzykulturowej. Przekład a kultura. Przekład transferem języka, wiedzy czy kultury? Językowy obraz świata i specyfika kulturowa w przekładzie.

10. Problem jakości przekładu i jego oceny: charakterystyka kryteriów ewaluacji tłumaczenia w zależności od typów przekładu.

11. Rodzaje i gatunki tekstu. Specyfika tłumaczenia literackiego. Specyfika przekładu tekstów specjalistycznych, problemy terminologiczne, językowe i merytoryczne.

12. Warsztat pracy tłumacza, metody pracy oraz narzędzia wspomagając pracę tłumacza (specyfika tłumaczenia kabinowego, przekład wspomagany komputerowo, przekład automatyczny).

Literatura:

Baker M. (ed.). 1998. Routlegde Encyclopedia of Translation Studies. London/New York: Routledge.

Bukowski P., Heydel M. (red.). 2009. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków: Wyd. Znak.

Catford J.C. 1965. A Linguistic Theory of Translation, London, 1965

Dąmbska-Prokop U. (red.) 2000. Mała encyklopedia przekładoznawstwa. Częstochowa: Educator.

Delisle J., Lee-Jahnke H., Cormier M. 1999. Terminologie de la traduction. Amsterdam/Philadelphia : J. Benjamins Publishing.

Hejwowski K.2004. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: PWN.

Hejwowski K. 2015. Iluzja przekładu. Katowice: Śląsk

Kielar B.Z. 2003. Zarys translatoryki. Warszawa: KJS

Legeżyńska A. 1986. Tłumacz i jego kompetencje autorskie, Warszawa.

Lewicki R. 2000. Obcość w odbiorze przekładu, Lublin.

Lipiński T. 2000. Vademecum tłumacza, IDEA.

Lukszyn J. (red.) 1998. Tezaurus terminologii translatorycznej. Warszawa: PWN

Munday J. 2001. Introducing Translation Studies. London/New York: Routledge.

Newmark P. 1986. Approaches to Translation, Oxford.

Nida E. 1964. Toward a Science of Translating, Brill, Leiden.

Pisarska A., Tomaszkiewicz T. 1996. Współczesne tendencje przekładoznawcze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu.

Pöchhacker F. 2004. Introducing Interpreting Studies. London: Routledge.

Snell-Hornby M., Hönig H.G., Kussmaul P., Schmitt P.A. (Hrsg.) 1998. Handbuch Translation. Tübingen: Stauffenburg.

Steiner G. 2000. Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu, tłum. O. i W. Kubińscy, Universitas

Tabakowska E. 2001. Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, Kraków: Universitas.

Tomaszkiewicz T. 2006. Przekład audiowizualny, Warszawa, 2006

Tomaszkiewicz T. 2004. Terminologia tłumaczenia. Poznań: Wyd. Naukowe UAM tłumaczenie pracy: Delisle J., Lee-Jahnke H., Cormier M. 1999. Terminologie de la traduction. Amsterdam/Philadelphia : J. Benjamins Publishing).

Tryuk M. 2007. Przekład ustny środowiskowy. Warszawa: PWN.

Tryuk M., 2007. Przekład ustny konferencyjny, Warszawa: PWN.

Urbanek D. 2004. Pęknięte lustro. Tendencje w teorii i praktyce przekładu na tle myśli humanistycznej. Warszawa: Wyd. Trio.

Urbanek D. 2011. Dialektyka przekładu. Warszawa. Wyd. UW

Venuti L. (red.), The Translation Studies Reader, Routledge, London - New York, 2000

Venuti L., The Translator’s Invisibility. A history of translation, London –NY, 1995

Wojtasiewicz O., Wstęp do teorii tłumaczenia, 1957 i nast.

Efekty uczenia się:

Student zna w pogłębionym stopniu terminologię z zakresu przekładoznawstwa, główne trendy i kierunki rozwoju, metodologię badań, najnowsze osiągnięcia i współczesne dokonania translatoryki. Student potrafi wykorzystywać i stosować w praktyce zdobytą i ugruntowaną wiedzę teoretyczną oraz biegle posługiwać się terminologią i paradygmatami badawczymi translatoryki.

WIEDZA

Po ukończeniu kursu student:

- ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu translatoryki w systemie nauk, a także rozumie jej specyfikę przedmiotową K1_W01;

- zna podstawową terminologię z zakresu translatoryki, K1_W02;

- zna w zaawansowanym stopniu etapy rozwoju translatoryki jako dziedziny wiedzy w ujęciu historycznym, rozumie kompleksową naturę przekładu oraz jego złożoność i historyczną zmienność K1_W03;

- ma uporządkowaną wiedzę ogólną w zakresie teorii i metodologii z zakresu translatoryki K1_W05;

- zna i rozumie powiązania translatoryki z innymi dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowymi K1_W06;

- zna i rozumie różnice kulturowe będące istotnym czynnikiem kształtowania się społeczeństw wielokulturowych we współczesnym świecie, zna w ogólnym zarysie realia społeczno-ekonomiczne i prawne w obszarach związanych ze studiowanymi językami K1_W11;

- zna i rozumie zasady etyki zawodowej K1_W13;

- zna normy, procedury i dobre praktyki stosowane w obszarze działalności zawodowej K1_W15.

UMIEJĘTNOŚCI

Po ukończeniu kursu student:

- posiada elementarne umiejętności badawcze, potrafi formułować problemy badawcze oraz potrafi używać narzędzi badawczych w translatoryce; potrafi odpowiednio dobrać metody pozwalające na rozwiązywanie problemów w obrębie translatoryki K1_U02;

- posiada umiejętność argumentowania z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz samodzielnego formułowania wniosków w formie ustnej i pisemnej K1_U04;

- potrafi odpowiednio zastosować wiedzę teoretyczną z zakresu translatoryki w typowych sytuacjach profesjonalnych, w tym w projektach zespołowych, również w projektach o charakterze interdyscyplinarnym K1_U10.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Po zakończeniu kursu student:

- jest gotów do adekwatnego identyfikowania i rozstrzygania dylematów komunikacji międzyjęzykowej, szczególnie dylematów tłumaczeniowych, spowodowanych asymetrią systemów językowych i różnicami kulturowymi, przestrzegając wzorców zachowań etycznych i zasięgając opinii ekspertów K1_K01;

- jest gotowy do krytycznej oceny własnego stanu wiedzy w zakresie translatoryki, docenia znaczenie argumentacji merytorycznej w rozwiązywaniu problemów badawczych oraz praktycznych (w sytuacjach zawodowych) K1_K02.

Efekty specjalnościowe: S_W14; S_W15, S_U12, S_U14, S_K08, S_K09. A mianowicie:

- zna podstawową terminologię dotyczącą teorii przekładu i metod translatorskich,

- ma uporządkowaną wiedzę teoretyczną o procesie tłumaczenia, w tym tłumaczenia specjalistycznego, jego rodzajach i specyfice, zna podstawowe techniki przekładowe,

- posiada podstawowe umiejętności badawcze w zakresie lingwistyki tekstu; rozpoznaje strukturę tekstu oraz jego sytuacyjne i kulturowe uwarunkowania, potrafi dokonać wielopoziomowej analizy tekstu o średnim stopniu terminologizacji,

- potrafi posługiwać się oraz właściwie zastosować (ogólne i szczegółowe) strategie i techniki przekładowe w tłumaczeniu specjalistycznym pisemnym i ustnym z języka obcego na język polski (i odwrotnie),

- rozumie potrzebę doskonalenia warsztatu tłumacza przez całe życie,

- prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu tłumacza pisemnego i ustnego.

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie na podstawie obecności i aktywności na zajęciach, kolokwiów sprawdzających oraz referatów i projektów indywidualnych.

Otrzymanie zaliczenia jest możliwe w przypadku obecności na 26 godzinach zajęć.

Możliwość opuszczenia dwóch zajęć bez konieczności usprawiedliwiania i odrabiania. Każda kolejna nieobecność wymaga odrobienia (sposób i zakres ustalany indywidualne).

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Paweł Dąbrowski
Prowadzący grup: Paweł Dąbrowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe
specjalizacyjne

Tryb prowadzenia przedmiotu:

w sali

Skrócony opis:

Celem zajęć jest przedstawienie historii przekładu i historii translatoryki jako samodzielnej dyscypliny naukowej, jak również stanu obecnego zawodu tłumacza, różnorodnych aspektów tłumaczenia rozumianego jako proces i rezultat, językowych i interkulturowych teorii przekładu, głównych typów przekładu (pisemny-ustny-maszynowy), zasad oceny przekładu (przekład jako produkt) oraz etycznego wymiaru tłumaczenia.

Pełny opis:

Wprowadzenie do historii i teorii translatoryki: podstawowe pojęcia, koncepcje, kierunki i dzieje nauki o przekładzie. Wprowadzenie obejmuje następujące zagadnienia:

1. Translatoryka jako dyscyplina naukowa (zakres i przedmiot badań translatoryki, rys historyczny badań nad przekładem, badania nad przekładem. Dzieje tłumaczenia i wiedzy o tłumaczeniu: między dosłownością i adaptacją; między osobistą opinią i wiedzą naukową; od ekwiwalencji do adekwatności, od tłumaczenia verbum pro verbo Cycerona do Schleiermachera. Metody badawcze stosowane w translatoryce.

2. Kluczowe pojęcia translatoryki (pojęcie sensu/znaczenia w przekładzie, ekwiwalencja i jej typy, pojęcie wierności przekładu, uniwersalia przekładowe).

3. Strategie a techniki przekładowe: definicja, zakres pojęciowy, typologia technik tłumaczeniowych, normy i konwencje, metodologia badań.

4. Wybrane koncepcje i teorie przekładu (językoznawcze szkoły przekładu (Jakobson, Nida, Albrecht), szkoła lipska (Kade, Jäger, Neubert), teorie funkcjonalistyczne – teoria skoposu (Vermeer, Reiß), interpretacyjna teoria przekładu – podejście semantyczne, hermeneutyka (Frank, Paepcke, Stolze), teoria polisystemów (Zohar), teorie komunikacyjne, pojęcie ekwiwalencji a przekład (Nida, Taber, Koller), strukturalizm a kognitywizm w przekładoznawstwie (Krings, Hönig, Kußmaul, Tabakowska), relatywistyczna hipoteza Sapira / Whorfa a koncepcje przekładu jako transferu kulturowego oraz inne wybrane koncepcje przekładu).

5. Model komunikacji językowej. Komponenty układu translacyjnego.

6. Pojęcie tłumaczenia i znaczenie. Typy przekładu:

• przekład ustny a przekład pisemny,

• typy przekładu pisemnego: przekład tekstów literackich (proza, poezja, piosenka), specjalistycznych, użytkowych,

• przekład ustny: tłumaczenie symultaniczne, konsekutywne, podstawowe pojęcia, terminy, definicje i klasyfikacje – jak décalage, antycypacja, reformulacja, kontrola, korekta, notacja, pamięć długo- i krótkotrwała, języki A, B i C, relay,

• specyfika przekładu audiowizualnego,

• przekład środowiskowy.

7. Rola tłumacza w teorii i praktyce przekładu: jego kompetencje (językowe, kulturowe, interpersonalne),

funkcje, zakres odpowiedzialności, tłumacz-czytelnik, tłumacz-drugi autor, tłumacz-pośrednik. Kompetencje i odpowiedzialność tłumacza. Autonomia i kreatywność tłumacza.

9. Przekład jako transfer międzyjęzykowy i akt komunikacji międzykulturowej. Przekład a kultura. Przekład transferem języka, wiedzy czy kultury? Językowy obraz świata i specyfika kulturowa w przekładzie.

10. Problem jakości przekładu i jego oceny: charakterystyka kryteriów ewaluacji tłumaczenia w zależności od typów przekładu.

11. Rodzaje i gatunki tekstu. Specyfika tłumaczenia literackiego. Specyfika przekładu tekstów specjalistycznych, problemy terminologiczne, językowe i merytoryczne.

12. Warsztat pracy tłumacza, metody pracy oraz narzędzia wspomagając pracę tłumacza (specyfika tłumaczenia kabinowego, przekład wspomagany komputerowo, przekład automatyczny).

Literatura:

Baker, M., In Other Words, London 2002

Baker M. (ed.). Routlegde Encyclopedia of Translation Studies, London/New York, Routledge, 1998

Bassnett, S., Translation Studies, London 2002.

Catford J.C., A Linguistic Theory of Translation, London, 1965

Dąmbska-Prokop U. (red.), Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa, Educator, 2000

Hejwowski K., Translation: A Cognitive Communicative Approach, Olecko 2004

Heydel M., Bukowski P., Współczesne teorie przekładu, Kraków 2009 Wydawnictwo Znak

Lewicki R., Obcość w odbiorze przekładu, Lublin 2000

Munday J., Introducing Translation Studies, London/New York, Routledge, 2001

Newmark, P., A textbook on translation, New York. 1988

Newmark P., Approaches to Translation, Oxford 1986

Nida E., Toward a Science of Translating, Brill, Leiden, 1964

Pieńkos, J., Podstawy przekładoznawstwa: od teorii do praktyki, Kraków 2003

Pieńkos J., Przekład i tłumacz we współczesnym świecie, Warszawa 1993

Pisarska A., Tomaszkiewicz T., Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 1998.

Tabakowska E., Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, Kraków, Universitas, 2001

Venuti L. (red.), The Translation Studies Reader, Routledge, London - New York, 2000

Venuti L., The Translator’s Invisibility. A history of translation, London –NY, 1995

Wojtasiewicz O., Wstęp do teorii tłumaczenia. Wydanie II, Warszawa 1992

LITERATRA UZUPEŁNIAJĄCA

Delisle J., Terminologia tłumaczenia, tłum. T. Tomaszkiewicz, Poznań 2004

Dzierżanowska H., Przekład tekstów nieliterackich, Warszawa 1988

Hejwowski K., Iluzja przekładu, Katowice, Śląsk, 2015

Hejwowski K., Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa, PWN, 2004

Kielar B., Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne, Wrocław 1988

Kielar B., Zarys translatoryki, Warszawa 2003

Kozłowska Z., O przekładzie tekstu naukowego, Warszawa 1995

Legeżyńska A., Tłumacz i jego kompetencje autorskie, Warszawa 1986

Lukszyn J. (red.). Tezaurus terminologii translatorycznej, Warszawa, PWN, 1998

Płużyczka M., Tłumaczenie a vista. Rozważania teoretyczne i badania eyetrackingowe, Warszawa 2015

Tomaszkiewicz T., Przekład audiowizualny, Warszawa, 2006

Tryuk M., Przekład ustny środowiskowy, Warszawa: PWN, 2007

Tryuk M., Przekład ustny konferencyjny, Warszawa: PWN, 2007

Voellnagel A., Jak nie tłumaczyć tekstów technicznych, Warszawa 1974

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2023-10-01 - 2024-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Puławski
Prowadzący grup: Krzysztof Puławski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe
specjalizacyjne

Tryb prowadzenia przedmiotu:

w sali

Skrócony opis:

Celem zajęć jest przedstawienie historii przekładu i historii translatoryki jako samodzielnej dyscypliny naukowej, jak również stanu obecnego zawodu tłumacza, różnorodnych aspektów tłumaczenia rozumianego jako proces i rezultat, językowych i interkulturowych teorii przekładu, głównych typów przekładu (pisemny-ustny-maszynowy), zasad oceny przekładu (przekład jako produkt) oraz etycznego wymiaru tłumaczenia.

Pełny opis:

Wprowadzenie do historii i teorii translatoryki: podstawowe pojęcia, koncepcje, kierunki i dzieje nauki o przekładzie. Wprowadzenie obejmuje następujące zagadnienia:

1. Translatoryka jako dyscyplina naukowa (zakres i przedmiot badań translatoryki, rys historyczny badań nad przekładem, badania nad przekładem. Dzieje tłumaczenia i wiedzy o tłumaczeniu: między dosłownością i adaptacją; między osobistą opinią i wiedzą naukową; od ekwiwalencji do adekwatności, od tłumaczenia verbum pro verbo Cycerona do Schleiermachera. Metody badawcze stosowane w translatoryce.

2. Kluczowe pojęcia translatoryki (pojęcie sensu/znaczenia w przekładzie, ekwiwalencja i jej typy, pojęcie wierności przekładu, uniwersalia przekładowe).

3. Strategie a techniki przekładowe: definicja, zakres pojęciowy, typologia technik tłumaczeniowych, normy i konwencje, metodologia badań.

4. Wybrane koncepcje i teorie przekładu (językoznawcze szkoły przekładu (Jakobson, Nida, Albrecht), szkoła lipska (Kade, Jäger, Neubert), teorie funkcjonalistyczne – teoria skoposu (Vermeer, Reiß), interpretacyjna teoria przekładu – podejście semantyczne, hermeneutyka (Frank, Paepcke, Stolze), teoria polisystemów (Zohar), teorie komunikacyjne, pojęcie ekwiwalencji a przekład (Nida, Taber, Koller), strukturalizm a kognitywizm w przekładoznawstwie (Krings, Hönig, Kußmaul, Tabakowska), relatywistyczna hipoteza Sapira / Whorfa a koncepcje przekładu jako transferu kulturowego oraz inne wybrane koncepcje przekładu).

5. Model komunikacji językowej. Komponenty układu translacyjnego.

6. Pojęcie tłumaczenia i znaczenie. Typy przekładu:

• przekład ustny a przekład pisemny,

• typy przekładu pisemnego: przekład tekstów literackich (proza, poezja, piosenka), specjalistycznych, użytkowych,

• przekład ustny: tłumaczenie symultaniczne, konsekutywne, podstawowe pojęcia, terminy, definicje i klasyfikacje – jak décalage, antycypacja, reformulacja, kontrola, korekta, notacja, pamięć długo- i krótkotrwała, języki A, B i C, relay,

• specyfika przekładu audiowizualnego,

• przekład środowiskowy.

7. Rola tłumacza w teorii i praktyce przekładu: jego kompetencje (językowe, kulturowe, interpersonalne),

funkcje, zakres odpowiedzialności, tłumacz-czytelnik, tłumacz-drugi autor, tłumacz-pośrednik. Kompetencje i odpowiedzialność tłumacza. Autonomia i kreatywność tłumacza.

9. Przekład jako transfer międzyjęzykowy i akt komunikacji międzykulturowej. Przekład a kultura. Przekład transferem języka, wiedzy czy kultury? Językowy obraz świata i specyfika kulturowa w przekładzie.

10. Problem jakości przekładu i jego oceny: charakterystyka kryteriów ewaluacji tłumaczenia w zależności od typów przekładu.

11. Rodzaje i gatunki tekstu. Specyfika tłumaczenia literackiego. Specyfika przekładu tekstów specjalistycznych, problemy terminologiczne, językowe i merytoryczne.

12. Warsztat pracy tłumacza, metody pracy oraz narzędzia wspomagając pracę tłumacza (specyfika tłumaczenia kabinowego, przekład wspomagany komputerowo, przekład automatyczny).

Literatura:

Baker, M., In Other Words, London 2002

Baker M. (ed.). Routlegde Encyclopedia of Translation Studies, London/New York, Routledge, 1998

Bassnett, S., Translation Studies, London 2002.

Catford J.C., A Linguistic Theory of Translation, London, 1965

Dąmbska-Prokop U. (red.), Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa, Educator, 2000

Hejwowski K., Translation: A Cognitive Communicative Approach, Olecko 2004

Heydel M., Bukowski P., Współczesne teorie przekładu, Kraków 2009 Wydawnictwo Znak

Lewicki R., Obcość w odbiorze przekładu, Lublin 2000

Munday J., Introducing Translation Studies, London/New York, Routledge, 2001

Newmark, P., A textbook on translation, New York. 1988

Newmark P., Approaches to Translation, Oxford 1986

Nida E., Toward a Science of Translating, Brill, Leiden, 1964

Pieńkos, J., Podstawy przekładoznawstwa: od teorii do praktyki, Kraków 2003

Pieńkos J., Przekład i tłumacz we współczesnym świecie, Warszawa 1993

Pisarska A., Tomaszkiewicz T., Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 1998.

Tabakowska E., Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, Kraków, Universitas, 2001

Venuti L. (red.), The Translation Studies Reader, Routledge, London - New York, 2000

Venuti L., The Translator’s Invisibility. A history of translation, London –NY, 1995

Wojtasiewicz O., Wstęp do teorii tłumaczenia. Wydanie II, Warszawa 1992

LITERATRA UZUPEŁNIAJĄCA

Delisle J., Terminologia tłumaczenia, tłum. T. Tomaszkiewicz, Poznań 2004

Dzierżanowska H., Przekład tekstów nieliterackich, Warszawa 1988

Hejwowski K., Iluzja przekładu, Katowice, Śląsk, 2015

Hejwowski K., Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa, PWN, 2004

Kielar B., Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne, Wrocław 1988

Kielar B., Zarys translatoryki, Warszawa 2003

Kozłowska Z., O przekładzie tekstu naukowego, Warszawa 1995

Legeżyńska A., Tłumacz i jego kompetencje autorskie, Warszawa 1986

Lukszyn J. (red.). Tezaurus terminologii translatorycznej, Warszawa, PWN, 1998

Płużyczka M., Tłumaczenie a vista. Rozważania teoretyczne i badania eyetrackingowe, Warszawa 2015

Tomaszkiewicz T., Przekład audiowizualny, Warszawa, 2006

Tryuk M., Przekład ustny środowiskowy, Warszawa: PWN, 2007

Tryuk M., Przekład ustny konferencyjny, Warszawa: PWN, 2007

Voellnagel A., Jak nie tłumaczyć tekstów technicznych, Warszawa 1974

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)