Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Tradycje Wielkiego Księstwa Litewskiego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 340-PS1-1TWKL
Kod Erasmus / ISCED: 08.003 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Tradycje Wielkiego Księstwa Litewskiego
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: 3L stac. I st. studia filologii polskiej - przedmioty specjalnościowe
Filologia polska 1 rok sem.letni 1 stopień
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe specjalnościowe

Założenia (opisowo):

Celem przedmiotu jest zaznajomienie studenta z wyobrażeniami na temat ziem wschodnich I Rzeczypospolitej od trzeciego rozbioru do dzisiaj oraz z korzeniami historycznymi – związanymi z przynależnością bądź sąsiedztwem z Wielkim Księstwem Litewskim - wielu współczesnych zjawisk i problemów kultury regionu, tak by potrafił on rzetelnie rozumieć potrzeby oraz z odpowiedzialnością i skutecznie umiał współtworzyć wizerunek własnego miasta i województwa.

Tryb prowadzenia przedmiotu:

w sali

Skrócony opis:

Podczas zajęć zostaną skrzyżowane dwa porządki wywodu: w ramach pierwszego zostaną przedstawione najważniejsze pryzmaty, przez które spogląda się na WKL: tradycje Polski jagiellońskiej, mała ojczyzna, Kresy, Polska B (prowincjonalna), Pogranicze. W drugim porządku punktem wyjścia jest Podlasie jako region przyznający się do dziedzictwa WKL.

Pełny opis:

Lista zagadnień:

1. WKL w historiografii. Rozbieżne wersje przeszłości polsko-litewskiej w historiografii polskiej i litewskiej (też białoruskiej).

2. "Wynalezienie" Litwy w literaturze romantycznej. Litwa Mickiewicza/ Litwa Niemcewicza.

3. WKL i mała ojczyzna w twórczości A. Mickiewicza. Mickiewicz jako patron literatury "małych ojczyzn".

4. Jeszcze mniejsza ojczyzna - Litwa Władysława Syrokomli.

5. Kresy - od przedmurza do oblężonej twierdzy.

6. Idea krajowości.

7. "Litwa" czyli Polska "B". Polesie

8. "Litwini" na emigracji i w PRL-u.

9. Cezura 1989 - dekonstrukcja Kresów, próba Pogranicza.

10. Spadek po WKL na Podlasiu.

Literatura:

I. Wielkie Księstwo Litewskie; Rzeczpospolita Obojga Narodów – historiografia

1. Dziedzictwo Kulturowe Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. Siarhiej Kawalou, Marcin Kojder, Lublin 2011

2. Alfredas Bumblauskas, Wielkie Księstwo Litewskie. Wspólna historia, podzielona pamięć, Warszawa 2013

Wypowiedź A. Bumblauskasa, https://dzieje.pl/aktualnosci/prof-bumblauskas-litwini-sa-narodem-malym-ale-bardzo-dumnym

Inne linki: https://zw.lt/kultura-historia/bumblauskas-w-litewskiej-edukacji-brakuje-przyjacielskiego-akcentu-wobec-polski/

3. Alfredas Bumblauskas, Historia Litwy: koncepcje historyków a dominujące wizje przeszłości, w: Dialog kultur pamięci w regionie ULB, red. A. Nikzentaitis, M. Kopczyński, Warszawa 2014 https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/13073/historia_litwy_koncepcje.pdf?sequence=1&isAllowed=y

4. Andrzej B. Zakrzewski, Wielkie Księstwo Litewskie (XVI-XVIII w.) Prawo – ustrój – społeczeństwo, Warszawa 2013

Rusiis Kamuntavicius, Interpretacje przeszłości. Litewskie, polskie i białoruskie mapy historyczne, „Przegląd Wschodni" 2014, t. XIII, z. 3

5. Aliaksandr Krawcewicz, Wielkie Księstwo Litewskie – wizja litewsko-białoruska?, 2014 https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/13074/wielkie_ksiestwo.pdf?sequence=1&isAllowed=y

6. Jakub Niedźwiedź, Wielopiśmienność Wielkiego Księstwa Litewskiego: nowe perspektywy badawcze, „Wielogłos" 2014, nr 2 (20) https://www.ejournals.eu/Wieloglos/2014/Numer-2-20-2014/art/3505/

7. Zenonas Norkus, Nie tytuł czyni imperium... Wielkie Księstwo Litewskie w perspektywie porównawczej socjologii historycznej imperiów, 2019

8. Krystyna Błachowska, Joachim Lelewel i polityka historyczna Imperium rosyjskiego, „Teologia Polityczna" 2021,

https://teologiapolityczna.pl/katarzyna-blachowska-opowiadanie-wlasnych-dziejow-lelewel-o-polsce-rosji-ukrainie-1

9. R. Stobiecki, Historia narodowa wobec historii imperialnej. Z dziejów polsko-rosyjskich sporów historiograficznych w XIX i XX wieku, https://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/3018

II. Mała ojczyzna

Teresa Dalecka, Recepcja twórczości Czesława Miłosza na Litwie, „Postscriptum Polonistyczne" 2011, nr 1 https://www.academia.edu/38238641/Teresa_Dalecka_Recepcja_tw%C3%B3rczo%C5%9Bci_Czes%C5%82awa_Mi%C5%82osza_na_Litwie

Kazimierz Nowosielski, Literatura, małe ojczyzny i uniwersalia, 2002

https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Acta_Cassubiana/Acta_Cassubiana-r2000-t2/Acta_Cassubiana-r2000-t2-s215-222/Acta_Cassubiana-r2000-t2-s215-222.pdf

Miłosz Kłobukowski, Mityczna obecność Adama Mickiewicza w twórczości Tadeusza Konwickiego, „Wiek IX" 2016, rok IX (LI)

https://rcin.org.pl/ibl/dlibra/publication/81649/edition/68705/content

III. Polska Jagiellońska

Józef Maroszek, Tradycje jagiellońskie a czasy współczesne, „Przegląd Regionalny" 1999, nr 1-2

nrhttps://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/440/1/Tradycje_jagiellonskie.pdf

Artur Mękarski, Między mitem a polityczną racjonalnością, „Kwartalnik Historyczny" 2013, nr 1

Arkadiusz Kierys, Paweł Jasienica versus Józef Mackiewicz. Czyja droga donikąd?, „Archiwum Emigracji". Studia – Szkice – Dokumenty", 2012, z. 1-2

https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/AE/article/view/AE.2012.021

IV. Kresy

Ewa Wiegant, Kresy we współczesnych badaniach literackich, „Prace Filologiczne. Seria Literaturoznawcza" 2008, t. 55 (w sieci)

S. Uliasz, Problem Kresów w literaturze polskiej lat 1918-2018. Znaczące perspektywy interpretacyjne, „Tematy i Konteksty" 2818, nr 8 https://repozytorium.ur.edu.pl/bitstream/handle/item/4231/2%20uliasz-problem%20Kres%C3%B3w.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Tadeusz Bujnicki, Litwa na polskich kresach. Przemiany znaczeń, https://bon.edu.pl/media/book/pdf/Litwa_na_polskich-TB.pdf

V. Prowincja/ Polska B

Elżbieta Dąbrowicz, Krajobrazy Polski B. Podlasie i Polesie na łamach „Ziemi" w latach 1910-1939, w: Podlasie. Od terra incognita do white power, red. D. Zawadzka, M. Lul, Białystok 2019

Elżbieta Dąbrowicz, Resztka. Tożsamość podlaska w obchodach rocznicowych z 2013 i 2015 roku, w: j.w.

Efekty uczenia się:

W1 - student ma podstawową wiedzę na temat dziejów ziem wchodzących w skład obecnego województwa podlaskiego, ich przynależności, gospodarki i kultury na tle historii Polski i Europy Środkowo-Wschodniej,

W2 - wymienia twórców i dzieła kreujące literacki obraz stosunków polsko-litewskich (w tym zwłaszcza związany geograficznie i historycznie z Podlasiem), zna jego uwarunkowania ideologiczne, cechy artystyczne i przejawy funkcjonowania we współczesnej kulturze regionu FP1_W04

FP1_W12

U1 – interpretuje regionalny przekaz artystyczny i tworzy komunikat językowy z wykorzystaniem kontekstów i świadomością różnic pomiędzy nastawieniem badawczym i promocyjnym

U2 – potrafi merytorycznie argumentować i wyciągać wnioski, uwzględniając odmienne stanowiska i racje FP1_U07

FP1_U08

K1 – potrafi współdziałać w grupie, ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie tożsamości i dziedzictwa kulturowego regionu, kraju i Europy FP1_K05, FP1_K02

Metody i kryteria oceniania:

egzamin pisemny w formie testu, do egzaminu może przystąpić student, który uczęszczał na wykłady (1 nieobecność dozwolona).

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2023-10-01 - 2024-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)