Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Teoria kultury

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 340-PS2-1TEK
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Teoria kultury
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: 2L stac. II st. studia filologii polskiej - przedmioty obowiązkowe
Filologia polska 1 rok sem.letni 2 stopień
Filologia polska 1 rok sem.zimowy 2 stopień
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Przedmiot służący uprawomocnieniu humanistyki w obrębie nauk antropologicznych. Wprowadza do dziedziny antropologii jako takiej, pokazuje różnorodność ujęć kultury, zaznajamia z rozwojem zainteresowań antropologicznych w rozwoju cywilizacji współczesnej, charakteryzuje najbardziej znane szkoły i kierunki w badaniach antropologicznych.

Wprowadza i definiuje pojęcia stosowane w nowoczesnej humanistyce, np. kultura wysoka/popularna/masowa, kultura ludowa, globalizacja, regionalizacja,

inność, odmienność, presja, opresja, wykluczenie, etc.

Tryb prowadzenia przedmiotu:

w sali

Skrócony opis:

Ćwiczenia mające na celu wprowadzenie studenta w świat nowoczesnej humanistyki jako części kultury.

Pełny opis:

Profil studiów: ogólnoakademicki, praktyczny

Forma studiów: stacjonarne.

Dziedzina i dyscyplina: nauki humanistyczne, kulturoznawstwo.

Rok studiów/semestr: I rok II stp. semestr II

Wymagania wstępne: ogólna wiedza humanistyczna

Liczba godzin z podziałem na formy prowadzenia zajęć: 28 g, ćwiczenia

Metody dydaktyczne: dyskusja, prezentacja multimedialna,

Punkty ECTS: 2

Bilans nakładu pracy studenta: uczestnictwo w zajęciach: 28 h, przygotowanie do zajęć: 10 h, przygotowanie do zaliczenia: 4 h; razem: 14 h.

Literatura:

J. D. Eller, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, przeł. A. Gąsior-Niemiec, Kraków 2012.

Kultura popularna-tożsamość-edukacja, red. D. Hejwosz, W. Jakubowski, Kraków 2010.

Zrozumieć nowoczesność. Księga Jubileuszowa Zygmunta Baumana, oprac. A. Chrzanowski, W. Godzic, A.Zeidler- Janiszewska, Łódź 2010.

W. Burszta, Od mowy magicznej do szumów popkultury, Warszawa 2009.

J.Butler, Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. K. Krasuska, wstęp O. Tokarczuk, Warszawa 2008.

E. Baldwin, B. Longhurst, S. Mccracen, M. Ogborn, G. Smith, Wstęp do kulturoznawstwa, przeł.M. Kaczyński, J, Łoziński, T. Rosiński, Poznań 2007.

Z. Bauman, Płynna nowoczesność, przel. T. Kunz, Kraków 2007.

Świat człowieka - świat kultury.Antologia tekstów klasycznej antropologii,

wybór i oprac. E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper, Warszawa 2007.

A. Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, przeł.S. Szymański, wstęp J. Tokarska-Bakir, Warszawa 2006.

J. Mizielińska, Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer, Kraków 2006.

E. Krawczak, Antropologia kulturowa. Klasyczne kierunki, szkoły i orientacje, Lublin 2006.

Ch. Barker, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza, Kraków 2005.

Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, wybór i przedmowa M. Kempny, E. Nowicka, Warszawa 2004.

W. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998.

D. Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, przeł. W.Burszta, Poznań 1998.

Efekty uczenia się:

Wiedza: Student wykazuje orientację w zakresie analizy antropologicznej na poziomie rozszerzonym. Potrafi zdefiniować i opisać strukturę tekstu naukowego z teorii kultury. Zna proces rozwoju antropologii w przekroju historycznym. Rozpoznaje szkoły, stanowiska i kierunki w nowoczesnej antropologii. (FP2_WO2; FP2_W09).

Umiejętności: Student posiada umiejętność integrowania różnych dyscyplin współczesnej humanistyki, w tym teorii kultury. Umie zastosować ją w nietypowych rozwiązaniach profesjonalnych. Umie przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację komunikatów i tekstów kultury. Uwzględnia nowe koncepcje z zakresu wiedzy o kulturze. Potrafi wypowiadać się na temat zjawisk kultury współczesnej, korzystając z profesjonalnych narzędzi stworzonych w jej obrębie, kategorii specjalistycznych, opinii obcych oraz własnych. (FP2_U04; FP_U05; FP_U06).

Kompetencje społeczne: Student jest przygotowany do działania w grupie i współdziałania, do tworzenia skutecznych komunikatów użytkowych z uwzględnieniem potrzeb odbiorców oraz ich kompetencji; uczestniczy aktywnie w działaniach na rzecz dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy. Systematycznie uczestniczy w życiu kulturalnym. Interesuje się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi, nowatorskimi formami wyrazu artystycznego. Dostrzega powiązania rzeczywistości społeczno-politycznej z literaturą i językiem.(FP2_K01; FP2_K04; FP2_K05).

Metody i kryteria oceniania:

Praca indywidualna, praca w zespołach, dyskusja.

Ocena pracy studenta odbywa się na podstawie jego aktywności na ćwiczeniach.

Zaliczenie na podstawie testu pisemnego z problematyki zajęć.

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 28 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Katarzyna Sawicka-Mierzyńska
Prowadzący grup: Katarzyna Sawicka-Mierzyńska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

1. Wprowadzenie do teorii kultury i różne pojęcia kultury.

2. Antropologia inności.

3. Antropocen, poshumanizm i przemieszczenie/przekraczanie granic kultury.

4. Antropologia codzienności.

5. Kultura, tożsamość, płeć.

6. Queer i kamp - od tożsamości do estetyki.

7. Kultura popularna w dobie postmodernizmu.

Literatura:

2. Wprowadzenie do teorii kultury

W. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998 (tu: rozdz. 2 Kultura i kultury). +

J. Gajda, Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Kraków 2012 (tu: rozdz. 1 Treść i zakres pojęcia „kultura” oraz rozdz. 2 Podstawowe pojęcia dotyczące kultury (s. 17-42.) +

3. Kultura – pojęcie historycznie zmienne

Z. Bauman, Kultura w płynnej nowoczesności, Warszawa 2011 (tu: Oświecanie – kultywowanie – uwodzenie oraz Moda – wymienna tożsamość – utopie na dziś). +

4. Antropologia inności

W. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998 (tu: Spotkanie z innością – u korzeni antropologii). +

Z. Bauman, Kultura w płynnej nowoczesności, Warszawa 2011 (tu: Migracja – asymilacja – diaspora). +

5-6. Antropocen i posthumanizm – o kulturze i naturze nieco inaczej

G. Gajewska, Przyroda i kultura w epoce antropocenu, „Przestrzenie Teorii” 2012, nr 17. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pt/article/view/3369/3380

Ch. Bonneuil, J.-B. Fressoz, Naukowcy i antropos. Antropocen czy oligantropocen? „Teksty Drugie” 2020, nr 1, s. 186-203.

M. Bakke, Posthumanizm: człowiek w świecie większym niż ludzki, w: Człowiek wobec natury – humanizm wobec nauk przyrodniczych, red. J. Sokolski, Warszawa 2010, s. 337-357. http://ewa.home.amu.edu.pl/Bakke,%20Posthumanizm.pdf

A. Marzec, „Jesteśmy połączonym ze sobą światem” – Timothy Morton i widmo innej wspólnoty, „Teksty Drugie” 2018, nr 2, s. 88-101.

E. Domańska, Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” 2013, nr 1-2, s. 13-32.

7. Antropologia codzienności

J. Brach-Czaina, Szczeliny istnienia, Kraków 1999 (tu: Krzątactwo). +

M. de Certeau, L. Giard, P. Mayol, Wynaleźć codzienność. Mieszkać, gotować, przeł. K. Thiel-Jańczuk, Kraków 2011 (tu: Kroniki codzienności, Co to jest dzielnica?, Handel w dzielnicy, Sztuka odżywiania). +

8. Antropologia codzienności

R. Sulima, Antropologia codzienności, Kraków 2000 (tu: Wstęp oraz Wprowadzenie do semiotyki śmieci), s. 7-11, 37-52. +

S. Łubieński, Książka o śmieciach, Warszawa 2020, tu: Martwa natura z polimerem, s. 199-225. +

O. Drenda, Wyroby, Kraków 2018, tu: Żelastwo, s. 157-201. +

9-11. Kultura, tożsamość i płeć

Teorie feministyczne

J. Butler, Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. K. Krasuska, Warszawa 2008 ( tu: Wstęp, O. Tokarczuk oraz Podmioty biologicznej płci/kulturowej płci/pragnienia). +

bell hooks, Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum, przeł. E. Majewska, Warszawa 2013 (tu: Zobaczyć światło. Feminizm z wizją oraz Czarne kobiety. Tworzenie teorii feministycznej).

Queer

W. Szymański, Potencjalne queerstorie. Na przykładzie praktyk kuratorsko-wystawienniczych Karola Radziszewskiego, „Teksty Drugie” 2021, nr 5, s. 96-112.

T. Sikora, „…czymś innym niż…”: queer jako (antyliberalna) polityka pożądania i różnicy, w: Strategie queer. Od teorii do praktyki, red. M. Drozdowski, M. Kłosowska, A. Stasińska, Warszawa 2012. http://queer.uw.edu.pl/2011/12/strategie-queer-od-teorii-do-praktyki/

Kamp

P. Czapliński, Kamp – gry antropologiczne, S. Sontag, Notatki o kampie, w: Kamp. Antologia przekładów, Kraków 2012, s. 8-67.

12. Kultura popularna

D. Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, przeł. W. Burszta, Poznań 1998 (tu: Kultura masowa i kultura popularna oraz Feminizm i kultura popularna

Z. Bauman, Szkice z teorii kultury, Warszawa 2017 (tu: Masowa, klasowa, elitarna:semiotyka i przeobrażenia funkcji socjologicznej kultury).

13. Postmodernizm i kultura popularna

D. Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, przeł. W. Burszta, Poznań 1998 (tu: Postmodernizm i kultura popularna).

Uwagi:

Zaliczenie w formie testu.

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2023-10-01 - 2024-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 28 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Katarzyna Sawicka-Mierzyńska
Prowadzący grup: Katarzyna Sawicka-Mierzyńska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Pełny opis:

1. Wprowadzenie do teorii kultury i różne pojęcia kultury.

2. Antropologia inności.

3. Antropocen, poshumanizm i przemieszczenie/przekraczanie granic kultury.

4. Antropologia codzienności.

5. Kultura, tożsamość, płeć.

6. Queer i kamp - od tożsamości do estetyki.

7. Kultura popularna w dobie postmodernizmu.

Literatura:

2. Wprowadzenie do teorii kultury

W. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998 (tu: rozdz. 2 Kultura i kultury). +

J. Gajda, Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Kraków 2012 (tu: rozdz. 1 Treść i zakres pojęcia „kultura” oraz rozdz. 2 Podstawowe pojęcia dotyczące kultury (s. 17-42.) +

3. Kultura – pojęcie historycznie zmienne

Z. Bauman, Kultura w płynnej nowoczesności, Warszawa 2011 (tu: Oświecanie – kultywowanie – uwodzenie oraz Moda – wymienna tożsamość – utopie na dziś). +

4. Antropologia inności

W. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998 (tu: Spotkanie z innością – u korzeni antropologii). +

Z. Bauman, Kultura w płynnej nowoczesności, Warszawa 2011 (tu: Migracja – asymilacja – diaspora). +

5-6. Antropocen i posthumanizm – o kulturze i naturze nieco inaczej

G. Gajewska, Przyroda i kultura w epoce antropocenu, „Przestrzenie Teorii” 2012, nr 17. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pt/article/view/3369/3380

Ch. Bonneuil, J.-B. Fressoz, Naukowcy i antropos. Antropocen czy oligantropocen? „Teksty Drugie” 2020, nr 1, s. 186-203.

M. Bakke, Posthumanizm: człowiek w świecie większym niż ludzki, w: Człowiek wobec natury – humanizm wobec nauk przyrodniczych, red. J. Sokolski, Warszawa 2010, s. 337-357. http://ewa.home.amu.edu.pl/Bakke,%20Posthumanizm.pdf

A. Marzec, „Jesteśmy połączonym ze sobą światem” – Timothy Morton i widmo innej wspólnoty, „Teksty Drugie” 2018, nr 2, s. 88-101.

E. Domańska, Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” 2013, nr 1-2, s. 13-32.

7. Antropologia codzienności

J. Brach-Czaina, Szczeliny istnienia, Kraków 1999 (tu: Krzątactwo). +

M. de Certeau, L. Giard, P. Mayol, Wynaleźć codzienność. Mieszkać, gotować, przeł. K. Thiel-Jańczuk, Kraków 2011 (tu: Kroniki codzienności, Co to jest dzielnica?, Handel w dzielnicy, Sztuka odżywiania). +

8. Antropologia codzienności

R. Sulima, Antropologia codzienności, Kraków 2000 (tu: Wstęp oraz Wprowadzenie do semiotyki śmieci), s. 7-11, 37-52. +

S. Łubieński, Książka o śmieciach, Warszawa 2020, tu: Martwa natura z polimerem, s. 199-225. +

O. Drenda, Wyroby, Kraków 2018, tu: Żelastwo, s. 157-201. +

9-11. Kultura, tożsamość i płeć

Teorie feministyczne

J. Butler, Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. K. Krasuska, Warszawa 2008 ( tu: Wstęp, O. Tokarczuk oraz Podmioty biologicznej płci/kulturowej płci/pragnienia). +

bell hooks, Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum, przeł. E. Majewska, Warszawa 2013 (tu: Zobaczyć światło. Feminizm z wizją oraz Czarne kobiety. Tworzenie teorii feministycznej).

Queer

W. Szymański, Potencjalne queerstorie. Na przykładzie praktyk kuratorsko-wystawienniczych Karola Radziszewskiego, „Teksty Drugie” 2021, nr 5, s. 96-112.

T. Sikora, „…czymś innym niż…”: queer jako (antyliberalna) polityka pożądania i różnicy, w: Strategie queer. Od teorii do praktyki, red. M. Drozdowski, M. Kłosowska, A. Stasińska, Warszawa 2012. http://queer.uw.edu.pl/2011/12/strategie-queer-od-teorii-do-praktyki/

Kamp

P. Czapliński, Kamp – gry antropologiczne, S. Sontag, Notatki o kampie, w: Kamp. Antologia przekładów, Kraków 2012, s. 8-67.

12. Kultura popularna

D. Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, przeł. W. Burszta, Poznań 1998 (tu: Kultura masowa i kultura popularna oraz Feminizm i kultura popularna

Z. Bauman, Szkice z teorii kultury, Warszawa 2017 (tu: Masowa, klasowa, elitarna:semiotyka i przeobrażenia funkcji socjologicznej kultury).

13. Postmodernizm i kultura popularna

D. Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, przeł. W. Burszta, Poznań 1998 (tu: Postmodernizm i kultura popularna).

Uwagi:

Zaliczenie w formie testu.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)