Nauki pomocnicze historii do końca XVIII w. cz.1
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 350-HS1-1NPHN1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.351
|
Nazwa przedmiotu: | Nauki pomocnicze historii do końca XVIII w. cz.1 |
Jednostka: | Wydział Historii i Stosunków Międzynarodowych |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | Wyposażenie studenta w podstawową wiedzę z zakresu źródłoznawstwa historycznego oraz w wiedzę i umiejętności z zakresu badań genealogicznych, heraldyki, weksylologii i numizmatyki. |
Skrócony opis: |
Na zajęciach student opanowuje wiedzę dotycząca źródłoznawstwa historycznego badań genealogicznych, heraldyki, weksylologii oraz numizmatyki. Zdobywa umiejętności analiz źródeł historycznych, w tym genealogicznych, ich datowania, oraz wykorzystania w badaniach naukowych. |
Pełny opis: |
profil studiów - ogólnoakademicki forma studiów - stacjonarne moduł - przedmioty podstawowe dyscyplina - historia I rok, sem I 30 godz. konwersatorium metody dydaktyczne: praca pod kierunkiem, elementy dyskusji i wykładu Bilans nakładu pracy studenta wymagającej udziału nauczyciela - 35,5 godz. Nakład prac samodzielnej studenta - 25 godz. Punkty ECTS - 2 Zajęcia obejmują tematy: Źródłoznawstwo - rodzaje i gatunki źródeł historycznych; chronologia pojawiania się tych gatunków - ćwiczenia w rozpoznawaniu gatunków źródeł historycznych Genealogia i prosopografia - genealogia jako nauka (rozwój, zakres i cele badań na przestrzeni dziejów) - podstawowe pojęcia genealogiczne: ród, rodzina, filiacja, koicja, pokrewieństwo, stopień pokrewieństwa, powinowactwo, ascendenci, descendenci - cel i metody badań prosopograficznych - źródła do badań genealogicznych (ocena przydatności poszczególnych gatunków źródeł historiograficznych i dokumentacyjnych w badaniach genealogicznych i prosopograficznych) - polskie herbarze i ich wartość źródłowa - podstawowe fakty genealogiczne: daty: narodzin/chrztu, ślubu, śmierci/pogrzebu, filiacja, stopień pokrewieństwa, stan społeczny, wyznanie, pozycja majątkowa - metody ustalania podstawowych faktów genealogicznych - rycerskie rody genealogiczne a kształtowanie się rodów heraldycznych (rody kognacyjne i agnacyjne) - rola rodów heraldycznych w średniowiecznej Polsce - zasady konstruowania tablic genealogicznych - drzewo genealogiczne a monografia genealogiczna - sporządzenie własnego drzewa ascendentów Weksylologia - źródła do polskiej weksylologii - weksylium - związki weksylologii z heraldyką - podstawowe rodzaje weksyliów: proporce, gonfanony, chorągwie, sztandary, flagi bannery, bandery, gonfalony - chorągwie i flagi polskie i Wielkiego Księstwa Litewskiego - podstawowe figury na flagach symbolika najpopularniejszych flag mających swoja genezę w średniowieczu i czasach nowożytnych ( np. „Dannebrog”, „Union Jack”, „Stars and stripes Numizmatyka - definicja pieniądza i monety - geneza pojawienia się monet - prawo mennicze w Polsce - czynniki warunkujące wartość monet w średniowieczu i czasach nowożytnych (m.in. próba i waga) - sposób produkcji monet - renowacja monety - stempel monety (otok, pole, legenda, wyobrażenie, awers i rewers) - program ideologiczny realizowany poprzez bicie monety (pozaekonomiczne funkcje pieniądza) - systemy pieniężne na ziemiach polskich - nominały monet na ziemiach polskich - badanie siły nabywczej pieniądza (m.in. trofa) - moneta jako źródło historyczne |
Literatura: |
J. Szymański, Nauki pomocnicze historii (wydania od 1983 r.); J. Dąbrowski, Dawne dziejopisarstwo polskie (do roku 1480), Wrocław 1964; E.A. Mierzwa, Historia historiografii, t. 1, Toruń 2002; J. Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 1998. U. Augustyniak, Testamenty ewangelików reformowanych w Wielkim Księstwie Litewskim, Warszawa 1992; J. Bieniak, Rody rycerskie jako czynnik struktury społecznej w Polsce w okresie XIII – XIV wieku [w:] Polska w okresie rozdrobnienia feudalnego, Wrocław 1978; A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1899 – 1913 ( 17 tomów; reprint); Tegoż, Poczet rodów w Wielkim Księstwie Litewskim w XV i XVI wieku, Warszawa 1887 (reprint); J. S. Bystroń, Nazwiska polskie, Warszawa 1993; W. Dworzaczek, Genealogia, t. I i II, Warszawa 1959; M. Górny, Uwagi o badaniu przezwisk i nazwisk staropolskich, Genealogia, t. 6, 1995; O. Hedemann, Testamenty brasławsko – dziśnieńskie XVII – XVIII wieku jako żródło historyczne, Wilno 1935; S. Leitgeber, Kościeleccy herbu Ogończyk. Nagły upadek magnackiego rodu w końcu XVI wieku, „Genealogia” 4, 1994; K. Mosingiewicz, Mieleccy herbu Gryf [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. III, Warszawa 1975; K. Niesiecki, Herbarz polski, Lipsk 1839 – 1846 ( 10 tomów; reprint); B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, Kraków 1858 (reprint); R. T. Prinke, Poradnik genealoga amatora, Warszawa 1992; K. Przyboś, Awans społeczny Lubomirskich herbu Drużyna od XIV do początku XVII wieku, „Genealogia” 4, 1994; Spis szlachty Królestwa Polskiego z dodaniem krótkiej informacyi o dowodach szlachectwa, Warszawa 1851 ( reprint); L. Stone, Prosopography ,,Daedalus. Journal of the American Academy of Arts and Sciences”,1971; J. Wolff, Kniaziowie litewsko – ruscy od końca XIV wieku, Warszawa 1895; Tegoż, Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386 – 1795, Kraków 1885. J. Bieniak, Heraldyka polska przed Długoszem [w:] Sztuka i ideologia XV wieku, Warszawa 1978; J. Szymański, Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993. J. Ptak, Chorągiew w komunikacji społecznej w Polsce piastowskiej i jagiellońskiej, Lublin 2002, s. 39-90; A. Znamierowski, Insygnia, symbole i herby polskie. Kompendium, Warszawa 2003, s. 1-9, 40-57, 143-183. Księgi metrykalne i stanu cywilnego w archiwach państwowych w Polsce, red. A. Laszuk, Warszawa 2003 R. Kotecki, Rejestracja metrykalna wiernych w świetle potrydenckiego ustawodawstwa Kościoła katolickiego (Szczególne uwzględnienie prawodawstwa diecezji chełmińskiej, gnieźnieńskiej, "Nasza Przeszłość" 112 (2009), s. 135 - 179. Flagi historyczne z serwisu: www. fotw.com J. Długosz, Chorągwie krzyżackie, Warszawa 1987. J. Ptak, Chorągiew w komunikacji społecznej w Polsce piastowskiej i jagiellońskiej, Lublin 2002 J. Ptak, Weksylologia polska: zarys problematyki, Warszawa 2016 |
Efekty uczenia się: |
KP6_WG2 student ma zaawansowaną, uporządkowaną chronologicznie i tematycznie wiedzę o historii dawnych i współczesnych ziem polskich KP6_WG6 zdaje sobie sprawę z różnorodności źródeł informacji; rozumie ich przydatność w badaniach historycznych KP6_WG10 ma podstawową wiedzę o specyfice nauk pomocniczych historii przedmiotowej i ich roli w badaniach historycznych KP6_WG11 zna podstawowe metody badawcze i narzędzia warsztatu historyka w zakresie nauk pomocniczych historii KP6_WK2 wie o istnieniu różnych punktów widzenia dotyczących teorii rodowych, genezy herbu rycerskiego, czy genezy heraldyki w Wielkim Księstwie Litewskim KP6_WK8 - orientuje się w działalności i aktualnej ofercie współcześnie działających towarzystw heraldycznych i genealogicznych KP6_UW1 samodzielnie zdobywa i utrwala wiedzę w sposób uporządkowany i systematyczny przy zastosowaniu nowoczesnych technik pozyskiwania, klasyfikowania i analizowania informacji, zgodnie ze wskazówkami opiekuna naukowego KP6_UW3 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł informacji KP6_UK2 potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie badania KP6_UK3 potrafi obsługiwać na poziomie podstawowym programy biurowe i wykorzystywać je do przygotowywania prac pisemnych KP6_KK1 ma krytyczną świadomość zakresu swojej wiedzy historycznej i umiejętności warsztatowych i rozumie potrzebę dalszego, ciągłego rozwoju kompetencji w zakresie nauk pomocniczych historii KP6_KK4 jest zdolny do okazywania zrozumienia dla świata wartości i postaw ludzi w różnych okresach i kontekstach historycznych, np. przywiązania do tradycji szlacheckich KP6_KO1 docenia rolę nauk historycznych i pokrewnych dla kształtowania więzi społecznych na poziomie lokalnym |
Metody i kryteria oceniania: |
ocenianie bieżące, kolokwium zaliczeniowe kryteria oceniania: obecność na zajęciach, aktywny udział w zajęciach i dyskusji oparty na lekturze wskazanych pozycji naukowych i wiedzy własnej, zaliczenie kolokwium zaliczeniowego |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.