Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Dydaktyka historii cz. 1

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 350-HS2-1DH1
Kod Erasmus / ISCED: 05.001 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Dydaktyka historii cz. 1
Jednostka: Wydział Historii i Stosunków Międzynarodowych
Grupy: 2L stac.II st.studia historyczne - przedmioty specjalizacyjne
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

specjalizacyjne

Założenia (opisowo):

Kurs „Dydaktyka historii” jest adresowany do studentów studiów drugiego stopnia - absolwentów studiów na kierunku „historia” pierwszego stopnia i składa się z trzech części: 1, 2, 3. Przygotowuje do wykonywania zawodu nauczyciela historii, wyposażając uczestników zajęć w niezbędne kompetencje zawodowe. Kurs, wraz z innymi przedmiotami Grupy zajęć 2 - „Przygotowanie psychologiczno-pedagogiczne” oraz z przedmiotami Grupy zajęć 3 – „Podstawy dydaktyki i emisja głosu”, z praktykami, stanowi część programu kształcenia nauczycieli, realizowanego na Wydziale Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu w Białymstoku.

Kurs trwa trzy semestry – 2, 3, 4. Obejmuje łącznie 150 godzin dydaktycznych – wykładów i ćwiczeń, które są realizowane w każdym z wymienionych semestrów w wymiarze: sem. 2 – 60 godz., sem. 3 – 45 godz., sem. 4 – 45 godz. Teoretyczne zajęcia kursu są skorelowane z zajęciami praktycznymi, które zostały zaplanowane do równoległej realizacji - zarówno w trakcie trwania zajęć w każdym z semestrów (laboratoria:1, 2, 3 - pod kierunkiem nauczyciela akademickiego prowadzącego przedmiot) - jak i z praktykami/ zajęciami terenowymi/ realizowanymi przez studenta indywidualnie (min. przez 2 tyg.), we wrześniu (w szkole podstawowej), przed rozpoczęciem drugiego roku studiów (trzeciego semestru) oraz w lutym, w czasie trwania drugiego roku studiów (w szkole ponadpodstawowej). Kurs „Dydaktyka historii” wraz z realizowanymi w grupie laboratoriami oraz indywidualnymi praktykami/ zajęciami terenowymi w SP i w SPP/ stanowi w programie studiów na kierunku historia drugiego stopnia Grupę zajęć 4: „Edukacja historyczna w szkole”. Każdy semestr kończy się zaliczeniem na ocenę. Po zakończeniu 4. semestru student zobowiązany jest także przystąpić do egzaminu końcowego, który wieńczy dwuletni proces formowania do zawodu nauczyciela historii.


Skrócony opis:

Kurs „Dydaktyka historii” (cz. 1, 2, 3) wyposaża studentów w wiedzę i umiejętności niezbędne do wykonywania zawodu nauczyciela historii w szkołach podstawowej i ponadpodstawowej. Zakres tematyczny obejmuje analizę treści nauczania przedmiotu „historia”, ze zwróceniem uwagi na typowe trudności uczniów związane z ich opanowaniem. Studenci zaznajamiają się z celami, formami organizacyjnymi i metodami nauczania, a także efektywnym doborem środków dydaktycznych (w tym zasobów internetowych), wspomagających nauczanie przedmiotu, z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów. Podczas zajęć uczestnicy kursu poznają zasady wykorzystywania na lekcjach źródeł historycznych, dowiadują się o strukturze i typach lekcji, o pozalekcyjnych i pozaszkolnych formach edukacji historycznej, uczą się zasad oceniania. Analizują programy nauczania oraz wdrażają do planowania pracy dydaktycznej. Są także zapoznawani z zasadami indywidualizacji procesu nauczania oraz współpracy z rodzicami.

Pełny opis:

Profil studiów: ogólnoakademicki

Forma studiów: stacjonarne

Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy dla studentów ścieżki nauczycielskiej

Dziedzina i dyscyplina nauki: nauki humanistyczne, historia

Rok studiów/ semestr: studia drugiego stopnia: I rok – semestr 2, II rok – semestry 3,4.

Wymagania wstępne: ukończone studia pierwszego stopnia na kierunku historia, przedmioty z bloku psychologiczno-pedagogicznego zrealizowane w 1. semestrze I roku studiów drugiego stopnia.

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć:

- cz. 1: 30 godz. wykład + 30 godz. ćwiczenia – razem 60 godz. dydakt.

- cz. 2: 15 godz. wykład + 30 godz. ćwiczenia – razem 45 godz. dydakt.

- cz. 3: 15 godz. wykład + 30 godz. ćwiczenia – razem 45 godz. dydakt.

Metody dydaktyczne: wykład, warsztaty grupowe, projekty, konsultacje.

Punkty ECTS: cz.1 - 5 pkt. ECTS; cz.2 – 4 pkt. ECTS; cz.3 – 6 pkt. ECTS – razem 15 pkt. ECTS

Bilans nakładu pracy studenta: ogólny nakład pracy studenta – 375 godz. : 25 godz. = 15 pkt. ECTS

- udział w wykładach: 30+15+15 – 60 godz.

- udział w ćwiczeniach: 30+30+30 – 90 godz.

- przygotowanie do zajęć/ćwiczeń: 14x2 godz. = 28 godz. x 3= 84 godz.

- przygotowanie prac projektowych: 5+10+10 = 25 x 3 godz. = 75 godz.

- udział w konsultacjach: średnio 6 konsultacji w sem. x 3= 18 godz.

- przygotowanie do zaliczeń poszczególnych części przedmiotu: 3 x 4 godz. = 12 godz.

- przygotowanie sprawozdania z praktyk i zaliczenie: 15 godz. x 2 = 30 godz.

- przygotowanie do egzaminu: 5 godz.

- egzamin: 1 godz.

Wskaźniki ilościowe:

Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela:

60w.+90ćw.+18kons.+3zal.ćw.+2zal.prakt.=173 godz.

Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym:

75projek.+18konsul.+30spr.prakt.=123 godz.

Literatura:

Podstawowa:

1. Maternicki J., Majorek Cz., Suchoński A. , Dydaktyka historii. PWN, Warszawa 1993.

2. Chorąży E., Konieczka-Śliwińska D, Roszak S., Edukacja historyczna w szkole. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 2008.

Uzupełniająca:

3. Bereźnicki F., Dydaktyka kształcenia ogólnego. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2007.

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.

5. Kruszewski K. red., Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. WN PWN, Warszawa 2004.

6. Buehl D., Strategie aktywnego nauczania czyli jak efektywnie nauczać i skutecznie uczyć się. Wyd. Edukacyjne, Kraków 2004.

7. Szymański M.S., O metodzie projektów. Wydawnictwo akademickie „Żak”, Warszawa 2009.

8. Komorowska H., O programach prawie wszystko. WSiP, Warszawa 2009.

9. Niemierko B., Diagnostyka edukacyjna. Podręcznik akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

10. Niemierko B., Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 1999.

11. Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce 2000.

12. Dereń A. i in., Integracja międzyprzedmiotowa, Warszawa 1999.

13. W stronę konstytucjonalizmu. Ustrój, prawo, konstytucja na lekcjach historii, pod red. T. Merty, A. Pacewicz, K. Zielińskiej, Warszawa 1997.

14. Głowacki S. i in., Metoda projektów jako narzędzie integracji, Kielce 1999.

15. Niemierko B., Między oceną szkolną a dydaktyką, Warszawa 1991.

16. Pankowska K., Edukacja przez dramę, Warszawa 1997.

17. Edukacja w procesie integracji europejskiej, pod red. H. Konopki, Białystok 2003.

18. Historia. Dydaktyka. Media, red. B. Tarnowska, Bydgoszcz 2002.

19. Jakubowska B., Przeobrażenia w szkolnej edukacji historycznej w Polsce w latach 1944-1956, Warszawa 1986;

20. Konopka H., Edukacja historyczna w polskich szkołach powszechnych w latach 1918-1939, Białystok 1987;

21. Konopka H., Wójcik-Łagan H., Stępnik A., Problemy edukacji historycznej i obywatelskiej młodzieży w latach 1918-1939, Warszawa 1986;

21. Kranz T., Edukacja historyczna w miejscach pamięci. Zarys problematyki, Lublin 2002;

22. Majorek Cz., Wójcik-Łagan H., Marmon Cz., Edukacja historyczna i obywatelska młodzieży w Polsce Odrodzonej 1918-1939, Warszawa 1987;

23. Oblicze ideologiczne szkoły polskiej 1944-1956, pod red. E. Walawandra, Lublin 2002.

24. Sadowska J., Ku szkole na miarę Drugiej Rzeczypospolitej. Geneza, założenia i realizacja reformy Jędrzejewiczowskiej, Białystok 2001;

25. Wojdon P., Propaganda polityczna w podręcznikach dla szkół podstawowych Polski Ludowej (1944-1989), Toruń 2001;

26. Wójcik-Łagan H., Nauczyciele historii w szkołach średnich i powszechnych w latach 1918 – 1939, Kielce 1999.

27. Sterna D., Ocenianie kształtujące, Warszawa 2016.

Efekty uczenia się:

W zakresie wiedzy student zna i rozumie:

D.1.W1. miejsce przedmiotu szkolnego „historia” w ramowych planach nauczania w szkole podstawowej/ ponadpodstawowej (liceum ogólnokształcące, technikum, szkoła branżowa);

D.1.W2. podstawę programową przedmiotu „historia”, cele kształcenia i treści nauczania przedmiotu, przedmiot „historia” kontekście wcześniejszego i dalszego kształcenia, strukturę wiedzy w zakresie przedmiotu nauczania oraz kompetencje kluczowe i ich kształtowanie w ramach nauczania przedmiotu;

D.1.W3. integrację wewnątrz- i międzyprzedmiotową; zagadnienia związane z programem nauczania – tworzenie i modyfikację, analizę, ocenę, dobór i zatwierdzanie oraz zasady projektowania procesu kształcenia oraz rozkładu materiału;

D.1.W4. kompetencje merytoryczne, dydaktyczne i wychowawcze nauczyciela, w tym potrzebę zawodowego rozwoju, także z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej, oraz dostosowywania sposobu komunikowania się do poziomu rozwoju uczniów i stymulowania aktywności poznawczej uczniów, w tym kreowania sytuacji dydaktycznych; znaczenie autorytetu nauczyciela oraz zasady interakcji ucznia i nauczyciela w toku lekcji; moderowanie interakcji między uczniami; rolę nauczyciela jako popularyzatora wiedzy oraz znaczenie współpracy nauczyciela w procesie dydaktycznym z rodzicami lub opiekunami uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym;

D.1.W5. konwencjonalne i niekonwencjonalne metody nauczania, w tym metody aktywizujące i metodę projektów, proces uczenia się przez działanie, odkrywanie lub dociekanie naukowe oraz pracę badawczą ucznia, a także zasady doboru metod nauczania typowych dla danego przedmiotu lub rodzaju zajęć;

D.1.W6. metodykę realizacji poszczególnych treści kształcenia w obrębie przedmiotu lub zajęć – rozwiązania merytoryczne i metodyczne, dobre praktyki, dostosowanie oddziaływań do potrzeb i możliwości uczniów lub grup uczniowskich o różnym potencjale i stylu uczenia się, typowe dla przedmiotu lub rodzaju zajęć błędy uczniowskie, ich rolę i sposoby wykorzystania w procesie dydaktycznym;

D.1.W7. organizację pracy w klasie szkolnej i grupach: potrzebę indywidualizacji nauczania, zagadnienie nauczania interdyscyplinarnego, formy pracy specyficzne dla danego przedmiotu „historia”: wycieczki, zajęcia terenowe i laboratoryjne, doświadczenia i konkursy oraz zagadnienia związane z pracą domową;

D.1.W8. sposoby organizowania przestrzeni klasy szkolnej, z uwzględnieniem zasad projektowania uniwersalnego: środki dydaktyczne (podręczniki i pakiety edukacyjne), pomoce dydaktyczne – dobór i wykorzystanie zasobów edukacyjnych, w tym elektronicznych i obcojęzycznych, edukacyjne zastosowania mediów i technologii informacyjno-komunikacyjnej; myślenie komputacyjne w rozwiązywaniu problemów w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć; potrzebę wyszukiwania, adaptacji i tworzenia elektronicznych zasobów edukacyjnych i projektowania multimediów;

D.1.W9. metody kształcenia w odniesieniu do przedmiotu „historia”, a także znaczenie kształtowania postawy odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej;

D.1.W10. rolę diagnozy, kontroli i oceniania w pracy dydaktycznej; ocenianie i jego rodzaje: ocenianie bieżące, semestralne i roczne, ocenianie wewnętrzne i zewnętrzne; funkcje oceny;

D.1.W11. egzaminy kończące etap edukacyjny i sposoby konstruowania testów, sprawdzianów oraz innych narzędzi przydatnych w procesie oceniania uczniów w ramach przedmiotu „historia”;

D.1.W12. diagnozę wstępną grupy uczniowskiej i każdego ucznia w kontekście nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz sposoby wspomagania rozwoju poznawczego uczniów; potrzebę kształtowania pojęć, postaw, umiejętności praktycznych, w tym rozwiązywania problemów, i wykorzystywania wiedzy; metody i techniki skutecznego uczenia się; metody strukturyzacji wiedzy oraz konieczność powtarzania i utrwalania wiedzy i umiejętności;

D.1.W13. znaczenie rozwijania umiejętności osobistych i społeczno-emocjonalnych uczniów: potrzebę kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów oraz budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów, a także kształtowania kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych;

D.1.W14. warsztat pracy nauczyciela; właściwe wykorzystanie czasu lekcji przez ucznia i nauczyciela; zagadnienia związane ze sprawdzaniem i ocenianiem jakości kształcenia oraz jej ewaluacją, a także z koniecznością analizy i oceny własnej pracy dydaktyczno-wychowawczej;

D.1.W15. potrzebę kształtowania u ucznia pozytywnego stosunku do nauki, rozwijania ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej, logicznego i krytycznego myślenia, kształtowania motywacji do uczenia się danego przedmiotu i nawyków systematycznego uczenia się, korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu, oraz przygotowania ucznia do uczenia się przez całe życie przez stymulowanie go do samodzielnej pracy.

W zakresie umiejętności student potrafi:

D.1.U1. identyfikować typowe zadania szkolne z celami kształcenia, w szczególności z wymaganiami ogólnymi podstawy programowej, oraz z kompetencjami kluczowymi;

D.1.U2. przeanalizować rozkład materiału;

D.1.U3. identyfikować powiązania treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć z innymi treściami nauczania;

D.1.U4. dostosować sposób komunikacji do poziomu rozwojowego uczniów;

D.1.U5. kreować sytuacje dydaktyczne służące aktywności i rozwojowi zainteresowań uczniów oraz popularyzacji wiedzy;

D.1.U6. podejmować skuteczną współpracę w procesie dydaktycznym z rodzicami lub opiekunami uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym;

D.1.U7. dobierać metody pracy klasy oraz środki dydaktyczne, w tym z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnej, aktywizujące uczniów i uwzględniające ich zróżnicowane potrzeby edukacyjne;

D.1.U8. merytorycznie, profesjonalnie i rzetelnie oceniać pracę uczniów wykonywaną w klasie i w domu;

D.1.U9. skonstruować sprawdzian służący ocenie danych umiejętności uczniów;

D.1.U10. rozpoznać typowe dla nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć błędy uczniowskie i wykorzystać je w procesie dydaktycznym;

D.1.U11. przeprowadzić wstępną diagnozę umiejętności ucznia.

W zakresie kompetencji społecznych student jest gotów do:

D.1.K1. adaptowania metod pracy do potrzeb i różnych stylów uczenia się uczniów;

D.1.K2. popularyzowania wiedzy wśród uczniów i w środowisku szkolnym oraz pozaszkolnym;

D.1.K3. zachęcania uczniów do podejmowania prób badawczych oraz systematycznej aktywności fizycznej;

D.1.K4. promowania odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej;

D.1.K5. kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów;

D.1.K6. budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów oraz kształtowania ich kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych;

D.1.K7. rozwijania u uczniów ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz logicznego i krytycznego myślenia;

D.1.K8. kształtowania nawyku systematycznego uczenia się i korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu;

D.1.K9. stymulowania uczniów do uczenia się przez całe życie przez samodzielną pracę.

Metody i kryteria oceniania:

Metody i kryteria oceniania (wskazać formy zaliczenia: egzamin, zaliczenie):

Wykład, warsztaty grupowe, projekty, konsultacje, kolokwia.

Po 2, 3, 4 semestrze – zaliczenie na ocenę.

Po 4 semestrze – egzamin.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)