Uniwersytet w Białymstoku - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Podstawy edukacji literackiej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 380-DS5-1IAW
Kod Erasmus / ISCED: 05.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Podstawy edukacji literackiej
Jednostka: Wydział Nauk o Edukacji
Grupy: 1 rok PiW SJ sem.letni
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Przedmiot przygotowuje studentów do organizacji inicjacji literackiej jako procesu zaznajamiania i obcowania z książką, w którym uczestniczy dziecko i pośrednik literacki lektury, którym jest wychowawca, nauczyciel, opiekun bądź rodzic. Celem zajęć będzie przygotowanie studentów do umiejętności krytycznego wartościowania książki, ukazanie roli literatury pięknej w wychowaniu dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studenci zapoznani zostaną zarówno z klasyką literatury dziecięcej jak i propozycjami książek najnowszych współczesnych wydawnictw obecnych na rynku książki dziecięcej, w tym lekturami edukacji wczesnoszkolnej. Poznają kreatywne formy pracy a z lekturą, będę mieli okazję samodzielnie zaprojektować „spotkania” z lekturą.



Tryb prowadzenia przedmiotu:

mieszany: w sali i zdalnie

Skrócony opis:

Studenci zapoznani zostaną zarówno z klasyką literatury dziecięcej jak i propozycjami książek najnowszych współczesnych wydawnictw obecnych na rynku książki dziecięcej, w tym lekturami edukacji wczesnoszkolnej. Poznają kreatywne formy pracy a z lekturą, będę mieli okazję samodzielnie zaprojektować „spotkania” z lekturą

Pełny opis:

Przedmiot przygotowuje studentów do organizacji inicjacji literackiej jako procesu zaznajamiania i obcowania z książką, w którym uczestniczy dziecko i pośrednik literacki lektury, którym jest wychowawca, nauczyciel, opiekun bądź rodzic. Celem zajęć będzie przygotowanie studentów do umiejętności krytycznego wartościowania książki, ukazanie roli literatury pięknej w wychowaniu dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studenci zapoznani zostaną zarówno z klasyką literatury dziecięcej jak i propozycjami książek najnowszych współczesnych wydawnictw obecnych na rynku książki dziecięcej, w tym lekturami edukacji wczesnoszkolnej. Poznają kreatywne formy pracy a z lekturą, będę mieli okazję samodzielnie zaprojektować „spotkania” z lekturą.

Celem cyklu zajęć jest:

*przygotowanie studentów do pracy dydaktyczno-wychowawczej z książką dziecięcą

*kształcenie umiejętność estetycznego wartościowania książki.

*wskazanie na budowanie w sobie i swoich wychowankach potrzeby systematycznego obcowania z literaturą piękną.

*ukazaniu problemów podejmowanych a literaturze współczesnej dla dzieci (klasyce i najnowszej- XXI w)

*przegląd i analiza propozycji lekturowych zawartych w podstawie programowej pod kątem ich poznawczych i wychowawczych wartości.

Literatura:

W jaki sposób mówimy dzieciom o wojnie? Charakterystyka prozy o tematyce wojennej na podstawie wybranych książek dla dzieci, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Librorum” 2 (19), 2014

Bettelcheim B., Cudowne i pożyteczne, tu: Wstęp (pdf.)

Bajka jako gatunek w edukacji literackiej dzieci, Encyklopedia dzieciństwa http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php/Bajka_jako_gatunek_w_edukacji_literackiej_dzieci

CZABANOWSKA-WRÓBEL A., Ta dziwna instytucja zwana literaturą dla dzieci. Historia literatury dla dzieci w perspektywie kulturowej (pdf).

Jak wychować pożeracza książek? https://sp4-skierniewice.pl/wp-content/uploads/2022/04/Jak-wychowac-pozeracza-ksiazek.pdf [ dostęp 27.08.2023] Kleiber Anna: „Jak wychować „pożeracza” książek”?, dodatek do Poradnika Bibliotekarza nr 1/2011, s.3

Janus-Sitarz A., Po co gogle inteligentowi literatura, czyli o nowej roli lektury szkolnej (pdf.)

Józefowicz A., Czego można nauczyć się z literatury dla dzieci, prezentującej dzieciństwo naznaczone doświadczaniem uchodźstwa? „KWARTALNIK PEDAGOGICZNY” 2019 NR 1.

Józefowicz A., Edukacyjny potencjał książek obrazkowych na przykładzie twórczości Iwony Chmielewskiej, „Kultura i Edukacja” 2021, nr 1 (131), s. 50–64 (pdf.)

Józefowicz A., Obrazy dzieciństwa…, Białystok 2020, tu: rozdział 5 i tu s. 139-157; rozdział 9 i tu s. 270-280; rozdział 11, s. 362-371; rozdział 12 s. 446-453.

Kwaśna K., Implikacje praktyczne- jak wspierać integralny rozwój dziecka poprzez lekturę?, Roczniki teologiczne, tom LXII, Lublin 2015, s. 147.

Ungeheuer-Gołąb A., Jaki naprawdę chciałby być człowiek…? – o wartościach utworu Asiunia autorstwa Joanny Papuzińskiej, Vol. 17, 2022, No. 4(67)

Ungeheuer-Gołąb A., literatura dla dzieci jako przestrzeń wczesnej edukacji w kontekście kanonu lektur, LUBELSKI ROCZNIK PEDAGOGICZNY T. XXXIX, z. 3 – 2020 (pdf.)

Wawer K., Lekcje (polskiego) z wielokulturowości. Praca z serią Wojny dorosłych – historie dzieci w szkole podstawowej na wybranych przykładach, Polonistyka 2021

Wądolny-Tatar K., Dziecko i wojna w perspektywie postpamięci. Narracje dla najmłodszych, 2017

Wójcik W., Lapbook jako narzędzie promocji książki dla dzieci, „PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY” 2020 z. 3 (pdf.)

Zadęcka-Cekiera A. , Jovita Vaškevič-Buś, Praca z tekstem literackim w edukacji wczesnoszkolnej (tekst w pdf.)

Żółtkowski D., Czytanie emocji i czytanie emocjami (tekst wyślę w pdf.)

Podstawa programowa kształcenia przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej z komentarzem, https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2017/05/wychowanie-przedszkolne-i-edukacja-wczesnoszkolna.-pp-z-komentarzem.pdf

Lektury kl. 1-3 (wybór):

Justyna Bednarek, Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek

Jan Brzechwa, Brzechwa dzieciom;

Waldemar Cichoń, Cukierku, ty łobuzie!;

Agnieszka Frączek, Rany Julek! O tym, jak Julian Tuwim został poetą;

Grzegorz Kasdepke, Detektyw Pozytywka;

Joanna Papuzińska, Asiunia;

Łukasz Wierzbicki, Afryka Kazika;

Łukasz Wierzbicki, Dziadek i niedźwiadek.

.

Efekty uczenia się:

Wiedza. Student:

· zna elementarna terminologię używaną w literaturze dla dzieci, historię, genezę rozwoju gatunków literackich, rozumie historyczne i kulturowe uwarunkowania twórczości dla dzieci i młodzieży

Wiedza

K_ W01

K_W11

Umiejętności. Student potrafi:

· potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu literatury dla dzieci w celach analizy i interpretacji problemów wychowawczych, opiekuńczych, pomocowych

· potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności z przedmiotu , korzystając z różnych źródeł

Umiejętności

K_U02

K_U04

Kompetencje społeczne. Student:

· posiada umiejętność krytycznej oceny zjawisk społecznych i kulturowych kompetencje społeczne

K_K01

Metody i kryteria oceniania:

aktywizująca, podająca;

Praca w grupach, indywidualna

Test końcowy

Rozmowa ze studentem - otwarte pytania problemowe

na ćwiczeniach oraz wykładzie dopuszczalna jest jedna nieobecność, pozostałe należy zaliczyć w trakcie dyżury wykładowcy

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Anna Józefowicz
Prowadzący grup: Anna Józefowicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia przedmiotu:

mieszany: w sali i zdalnie

Skrócony opis:

Przedmiot przygotowuje studentów do kształtowania wśród dzieci

intelektualnego i emocjonalnego stosunku do książki jako źródła wiadomości, przeżyć, wartości. Celem przedmiotu jest przygotowanie

studentów do pracy dydaktyczno-wychowawczej z książką dziecięcą i młodzieżową.

Pełny opis:

Przedmiot przygotowuje studentów do kształtowania wśród dzieci

intelektualnego i emocjonalnego stosunku do książki jako źródła wiadomości, przezyć, wartości. Celem przedmiotu jest przygotowanie

studentów do pracy dydaktyczno-wychowawczej z książką dziecięcą i młodzieżową.

Zajęcia mają na celu:

· zapoznać studentów ze specyfiką literatury dla dzieci i młodzieży oraz jej rolą w procesie wychowania,

· zaznajomić z rozwojem historycznym literatury dla dzieci

· zainteresować dziejami i charakterem polskiego piśmiennictwa

dla dzieci i młodzieży oraz dorobkiem wybitnych twórców,

· zapoznać z wybranymi zagadnieniami z tej dziedziny

piśmiennictwa (poezja, baśń, fantastyka, komiks,

proza obyczajowa),

· uświadomić potrzeby czytelnicze oraz możliwości

recepcji lektury w różnych grupach wiekowych,

· kształcić umiejętności estetycznego wartościowania książek

i prawidłowego wykorzystania narzędzi analizy literackiej

utworów,

· zwrócić uwagę na nabywanie kompetencji w zakresie

metod i form pracy z lekturą, sposobów poznawania i

rozwijania zainteresowań czytelniczych

Literatura:

Podstawa programowa kształcenia przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej z komentarzem, https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2017/05/wychowanie-przedszkolne-i-edukacja-wczesnoszkolna.-pp-z-komentarzem.pdf

Chrząstowska, Przedmiot, podmiot i proces, Poznań 2009.

Cichoń-Piasecka M., Baśń w kulturze, terapii i wychowaniu, [w:] Baśń w terapii i wychowaniu, red. Sz. Kawalla, E. Lewandowska-Tarasiuk, J.W. Sienkiewicz, Warszawa 2012.

Edukacja polonistyczna i literatura, red. W. Sawrycki, M.Wróblewski, Toruń 2000.

Edukacja polonistyczna w obliczu przemian kulturowych Europy dawniej i dziś, red. W. Sawrycki, E. Kruszyńska, M. Wróblewski, Toruń 2009.

Gadamer, Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, Warszawa 1993.

Gołębniak, Edukacja poprzez język, Warszawa1999

Jaszczyszyn, E., Edukacja czytelnicza i wspomagający wchodzenie w kulturę pismienna - wymiar dobrych praktyk [w:] Modele edukacji czytelniczej w przedszkolu a gotowość do czytania i umiejętnośc czytania dzieci szescioletnich, Białystok 2010.

Jędrychowska M., Najpierw człowiek. Szkolna edukacja kulturowo-literacka a problem kształcenia dydaktycznego polonistów. Refleksja teleologiczna, Kraków 1998

Kowalikowa J., Wspieranie kreatywności uczniów przez rozwijanie ich sprawności językowej, [w:] Twórczość i tworzenie w edukacji polonistycznej, (red.) A. Janus-Sitarz, Kraków 2012, s. 143-158.

Leszczyński G., Książki pierwsze - książki ostatnie? Literatura dla dzieci i młodzieży wobec wyzwań nowoczesności, Warszawa 2012.

Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996.

Papuzińska J., Książki, dzieci, biblioteka, Warszawa 1992.

Uryga Z., Godziny polskiego. Z zagadnień kształcenia literackiego, Warszawa – Kraków 1996

Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000

Wróblewski M., Między tradycją a współczesnością – propozycje modelu lektury w szkole, [w:] Edukacja polonistyczna i literatura, pod red. W. Sawryckiego, M. Wróblewskiego, Toruń 2000.

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2023-10-01 - 2024-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Anna Józefowicz
Prowadzący grup: Anna Józefowicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia przedmiotu:

mieszany: w sali i zdalnie

Skrócony opis:

Studenci zapoznani zostaną zarówno z klasyką literatury dziecięcej jak i propozycjami książek najnowszych współczesnych wydawnictw obecnych na rynku książki dziecięcej, w tym lekturami edukacji wczesnoszkolnej. Poznają kreatywne formy pracy a z lekturą, będę mieli okazję samodzielnie zaprojektować „spotkania” z lekturą

Pełny opis:

Przedmiot przygotowuje studentów do organizacji inicjacji literackiej jako procesu zaznajamiania i obcowania z książką, w którym uczestniczy dziecko i pośrednik literacki lektury, którym jest wychowawca, nauczyciel, opiekun bądź rodzic. Celem zajęć będzie przygotowanie studentów do umiejętności krytycznego wartościowania książki, ukazanie roli literatury pięknej w wychowaniu dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studenci zapoznani zostaną zarówno z klasyką literatury dziecięcej jak i propozycjami książek najnowszych współczesnych wydawnictw obecnych na rynku książki dziecięcej, w tym lekturami edukacji wczesnoszkolnej. Poznają kreatywne formy pracy a z lekturą, będę mieli okazję samodzielnie zaprojektować „spotkania” z lekturą.

Celem cyklu zajęć jest:

*przygotowanie studentów do pracy dydaktyczno-wychowawczej z książką dziecięcą

*kształcenie umiejętność estetycznego wartościowania książki.

*wskazanie na budowanie w sobie i swoich wychowankach potrzeby systematycznego obcowania z literaturą piękną.

*ukazaniu problemów podejmowanych a literaturze współczesnej dla dzieci (klasyce i najnowszej- XXI w)

*przegląd i analiza propozycji lekturowych zawartych w podstawie programowej pod kątem ich poznawczych i wychowawczych wartości.

Literatura:

W jaki sposób mówimy dzieciom o wojnie? Charakterystyka prozy o tematyce wojennej na podstawie wybranych książek dla dzieci, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Librorum” 2 (19), 2014

Bettelcheim B., Cudowne i pożyteczne, tu: Wstęp (pdf.)

Bajka jako gatunek w edukacji literackiej dzieci, Encyklopedia dzieciństwa http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php/Bajka_jako_gatunek_w_edukacji_literackiej_dzieci

CZABANOWSKA-WRÓBEL A., Ta dziwna instytucja zwana literaturą dla dzieci. Historia literatury dla dzieci w perspektywie kulturowej (pdf).

Jak wychować pożeracza książek? https://sp4-skierniewice.pl/wp-content/uploads/2022/04/Jak-wychowac-pozeracza-ksiazek.pdf [ dostęp 27.08.2023] Kleiber Anna: „Jak wychować „pożeracza” książek”?, dodatek do Poradnika Bibliotekarza nr 1/2011, s.3

Janus-Sitarz A., Po co gogle inteligentowi literatura, czyli o nowej roli lektury szkolnej (pdf.)

Józefowicz A., Czego można nauczyć się z literatury dla dzieci, prezentującej dzieciństwo naznaczone doświadczaniem uchodźstwa? „KWARTALNIK PEDAGOGICZNY” 2019 NR 1.

Józefowicz A., Edukacyjny potencjał książek obrazkowych na przykładzie twórczości Iwony Chmielewskiej, „Kultura i Edukacja” 2021, nr 1 (131), s. 50–64 (pdf.)

Józefowicz A., Obrazy dzieciństwa…, Białystok 2020, tu: rozdział 5 i tu s. 139-157; rozdział 9 i tu s. 270-280; rozdział 11, s. 362-371; rozdział 12 s. 446-453.

Kwaśna K., Implikacje praktyczne- jak wspierać integralny rozwój dziecka poprzez lekturę?, Roczniki teologiczne, tom LXII, Lublin 2015, s. 147.

Ungeheuer-Gołąb A., Jaki naprawdę chciałby być człowiek…? – o wartościach utworu Asiunia autorstwa Joanny Papuzińskiej, Vol. 17, 2022, No. 4(67)

Ungeheuer-Gołąb A., literatura dla dzieci jako przestrzeń wczesnej edukacji w kontekście kanonu lektur, LUBELSKI ROCZNIK PEDAGOGICZNY T. XXXIX, z. 3 – 2020 (pdf.)

Wawer K., Lekcje (polskiego) z wielokulturowości. Praca z serią Wojny dorosłych – historie dzieci w szkole podstawowej na wybranych przykładach, Polonistyka 2021

Wądolny-Tatar K., Dziecko i wojna w perspektywie postpamięci. Narracje dla najmłodszych, 2017

Wójcik W., Lapbook jako narzędzie promocji książki dla dzieci, „PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY” 2020 z. 3 (pdf.)

Zadęcka-Cekiera A. , Jovita Vaškevič-Buś, Praca z tekstem literackim w edukacji wczesnoszkolnej (tekst w pdf.)

Żółtkowski D., Czytanie emocji i czytanie emocjami (tekst wyślę w pdf.)

Podstawa programowa kształcenia przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej z komentarzem, https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2017/05/wychowanie-przedszkolne-i-edukacja-wczesnoszkolna.-pp-z-komentarzem.pdf

Lektury kl. 1-3 (wybór):

Justyna Bednarek, Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek

Jan Brzechwa, Brzechwa dzieciom;

Waldemar Cichoń, Cukierku, ty łobuzie!;

Agnieszka Frączek, Rany Julek! O tym, jak Julian Tuwim został poetą;

Grzegorz Kasdepke, Detektyw Pozytywka;

Joanna Papuzińska, Asiunia;

Łukasz Wierzbicki, Afryka Kazika;

Łukasz Wierzbicki, Dziadek i niedźwiadek.

.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.
ul. Świerkowa 20B, 15-328 Białystok tel: +48 85 745 70 00 (Centrala) https://uwb.edu.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)