Etyka i sztuczna inteligencja (fakultet)

fakultatywne

Przedmiotem zajęć są wyzwania dla etyki niesione przez rozwój sztucznej inteligencji. W ramach zajęć przedstawiana jest charakterystyka sztucznej inteligencji (wąska SI- systemy ekspertowe, ogólna SI, słaba i silna SI, pojęcia systemu automatycznego i autonomicznego), prezentowane są dostrzegalne korzyści i zagrożenia niesione przez rozwój sztucznej inteligencji i wyzwania z tym związane, takie jak: jak (i czy w ogóle) kształtuje się podmiotowość SI? Jakie dylematy moralne generuje rozwój SI (np. nowa postać „dylematu wagonika”)? Jakie są warunki etycznego projektowania i użytkowania systemów SI? Na jakiej zasadzie powinna kształtować się interakcja człowieka z takimi systemami (omówienie koncepcji pętli decyzyjnej, „Human-Centered Automation”, „Meaningful Human Control”). Odrębne rozważania poświęcone są wyzwaniom niesionym przez rozwój sztucznej inteligencji z perspektywy praw człowieka (jako norm moralnych o fundamentalnym znaczeniu): równości (np. algorytmy wykorzystywane do prognozy kryminologicznej), prywatności (monitorowanie aktywności człowieka), czy prawa do pracy i godziwego zarobku (przy zjawisku zastępowania nisko wykwalifikowanych pracowników systemami SI) i granic wolności oraz kontroli człowieka.

zdalnie

Forma studiów – stacjonarne.

Rodzaj przedmiotu - fakultatywny.

Dziedzina nauk: Filozofia i etyka.

Rok studiów/sem. - rok II/sem. II.

Wymagania wstępne – brak.

Kod przedmiotu: 410-FS2-1ETI

Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć - 30 godzin konwersatorium (wszystkie zajęcia prowadzone zdalnie w czasie rzeczywistym).

Punkty ECTS - 3.

Bilans nakładu pracy studenta - udział w zajęciach 15 godz., przygotowanie do zajęć i zaliczenia 25 godz., udział w konsultacjach związanych z zajęciami 33 godz., zaliczenie 2 godz. Razem: 75 godzin, co odpowiada 3 pkt ECTS.

Wskaźniki ilościowe - nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 50 godzin, co odpowiada 2,0 pkt ECTS oraz nakład pracy studenta, który nie wymaga bezpośredniego udziału nauczyciela 25 godz., co odpowiada 1,0 pkt ECTS.

literatura w j. polskim:

- Biała księga w sprawie sztucznej inteligencji. Europejskie podejście do doskonałości i zaufania, COM(2020) 65 final, Komisja Europejska, Bruksela 2020;

- Boden M. A., Sztuczna inteligencja. Jej natura i przyszłość, przeł. T. Sieczkowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020;

- Bostrom N., Superinteligencja. Scenariusze, strategie, zagrożenia, przeł. D. Konowrocka-Sawa, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2014;

- Chłopecki A., Sztuczna inteligencja – szkice prawnicze i futurologiczne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2018;

- Flaga-Gieruszyńska K., Gołaczyński J., Szostek D., Sztuczna inteligencja, blockchain, cyberbezpieczeństwo oraz dane osobowe. Zagadnienia wybrane, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2019;

- Fry H., Hello world. Jak być człowiekiem w epoce maszyn, przeł. S. Musielak, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019;

- Jankowska M., Podmiotowość prawna sztucznej inteligencji?, [w:] A. Bielska-Brodziak, O czym mówią prawnicy, mówiąc o podmiotowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015;

- Kaplan J., Sztuczna Inteligencja. Co każdy wiedzieć powinien, przeł. S. Szymański, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019;

- Kasperski M., Sztuczna Inteligencja. Droga do myślących maszyn, Wydawnictwo HELION, Warszawa 2015;

- Kopeć R., Etyka robotów bojowych, „Studia Humanistyczne AGH” 2017, vol. 16, nr 2;

- Kurzweil R., Nadchodzi osobliwość. Kiedy człowiek przekroczy granice biologii, przeł. E. Chodkowska, A. Nowosielska, Kurhaus Publishing, Warszawa 2018;

- Przegalińska A., Oksanowicz P., Sztuczna inteligencja. Nieludzka, arcyludzka, Wydawnictwo Znak, Kraków 2020;

- Tegmark M., Życie 3.0. Człowiek w erze sztucznej inteligencji, przeł. T. Krzysztoń, Prószyński i S-ka 2019;

- Walsh T., To żyje. Sztuczna Inteligencja od logicznego fortepianu po zabójcze roboty, przeł. W. Sikorski, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2018.

-Wytyczne w zakresie etyki dotyczące godnej zaufania sztucznej inteligencji, Niezależna grupa ekspertów wysokiego szczebla ds. sztucznej inteligencji, Bruksela 2019.

-Założenia do strategii AI w Polsce, Ministerstwo Cyfryzacji, Warszawa 2018.

Literatura uzupełniająca w j. angielskim:

- - Arkin R.C., Governing Lethal Behavior in Autonomous Robots, CRC Press 2009;

- Bostorm N., Yudkowsky E., The Ethics of Artificial Intelligence, [w:] The Cambridge Handbook of Artificial Intelligence, K. Frankish, W.M. Ramsey (red.), Cambridge University Press 2014;

- Coeckelbergh M., Artificial Intelligence, Responsibility Attribution, and a Relational Justification of Explainability, “Science and Engineering Ethics” 2020, nr 26;

-Contissa G., Automation and Liability: an Analysis in the Context of Socio-Technical Systems, i-lex 2017;

- Fjeld J., Achten N., Hilligoss H., Nagy A., Srikumar M., Principled Artificial Intelligence: Mapping Consensus in Ethical and Rights-based Approaches to Principles for AI, Berkman Klein Center for Internet & Society, 2020;

- Koops B.-J., Hildebrandt M., Jaqiett-Chifelle D., Bridging the Accountability Gap: Rights for New Entities in the Information Society?, “Minnesota Journal of Law, Science and Technology” 2010, nr 11;

- Müller V.C., Ethics of artificial intelligence, [w:] The Routledge social science handbook of AI, A. Elliott (red.), Routledge 2021 (forthcoming).

Wiedza:

KA7_WG9 - rozumie w sposób pogłębiony związki filozofii z naukami społecznych oraz jej znaczenie dla kształtowania i rozumienia życia społecznego, gospodarczego i politycznego;

KA7_WG11 - ma pogłębioną wiedzę dotyczącą współczesnych teorii etycznych i problemów moralnych;

KA7_WK2 - zna i rozumie zależności między filozofią i naukami na poziomie umożliwiającym współpracę interdyscyplinarną i multidyscyplinarną;

KA7_WK3 - rozumie złożone wzajemne zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w nauce, kulturze i społeczeństwie;

KA7_WK4 - rozumie zasady funkcjonowania współczesnego społeczeństwa informacyjnego, w tym najnowszych technologii.

Umiejętności:

KA7_UW2 - potrafi wykorzystać wiedzę filozoficzną i metodologiczną w diagnozowaniu i krytycznym interpretowaniu zjawisk społecznych, kulturalnych, religijnych;

KA7_UW5 - potrafi wykorzystać wiedzę filozoficzną, zwłaszcza z zakresu etyki, do krytycznej analizy współczesnych problemów moralnych;

KA7_UK2 - umie posługiwać się różnymi argumentami i strategiami argumentacyjnymi w wypowiedziach ustnych i pisemnych;

KA7_UK5 - potrafi w sposób uargumentowany bronić w mowie i na piśmie własnego stanowiska filozoficznego i moralnego.

Kompetencje:

KA7_KK1 - jest krytyczny, otwarty na nowe idee oraz gotów do zmiany poglądów w świetle dostępnych danych i argumentów;

KA7_KO3 - rozumie potrzebę zachowania dziedzictwa filozoficznego, uczestniczy w działaniach na jego rzecz oraz wykorzystuje je w rozumieniu wydarzeń społecznych, politycznych i kulturalnych.

Sposoby weryfikacji efektów uczenia się: ocena aktywności w trakcie zajęć, praca zaliczeniowa.

Esej 5-6 stron przesłany drogą elektroniczną (USOSmail) bądź prezentacja na zajęciach.

Kryteria oceny: sposób ujęcia tematu i zakres wykorzystanej literatury przedmiotu.