Historia wczesnonowożytna (XVI-XVIII wiek) [0500-HS1-2HWN]
Rok akademicki 2019/20
Ćwiczenia,
grupa nr 2
Przedmiot: | Historia wczesnonowożytna (XVI-XVIII wiek) [0500-HS1-2HWN] |
Zajęcia: |
Rok akademicki 2019/20 [2019]
(zakończony)
Ćwiczenia [CW], grupa nr 2 [pozostałe grupy] |
Termin i miejsce:
|
(brak danych) |
Liczba osób w grupie: | 8 |
Limit miejsc: | (brak danych) |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę |
Prowadzący: | Mariusz Drozdowski, Karol Łopatecki |
Literatura: |
Uwaga - odnośnie zajęć u Karola Łopateckiego: Uwaga – w założeniu źródła znajdują się w zbiorze: Wiek XVI – XVIII w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1999. Proszę również sprawdzać dostępność artykułów na platformie cyfrowej academia.edu . Literatura podana pod zajęciami jest obligatoryjna. Oznacza to, że po zapoznaniu się podstawowymi zagadnieniami tematu (polecam podręczniki akademickie M. Markiewicza, U. Augustyniak, W. Konopczyńskiego itp.; jeśli przedmiotem są instytucje i prawo Rzeczypospolitej proponuję: J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia państwa i prawa; analogiczne zagadnienia z historii powszechnej zawarte są u M. Sczanieckiego, Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 2000; K. Koranyiego: Powszechna historia państwa i prawa. Warszawa 1963-1967) należy przeczytać podaną pozycję. |
Zakres tematów: |
Uwaga - odnośnie zajęć u Karola Łopateckiego: 1. Zajęcia organizacyjne. Omówienie celu, programu zajęć oraz literatury przedmiotu. 2. Wielkie odkrycia geograficzne. Ekspansja cywilizacji europejskiej w XVI – XVIII stuleciu. Źródła: - Bartolomeo de Las Casas o zagładzie Indian z wyspy Hispaniola. - Francisko Lopez de Gomara, Historia general de las Indias, [w:] M. Ferro, Historia kolonizacji, tłum. M. Czajka, Warszawa 1997, s. 40 – 41. - Francis Bernard o polityce kolonialnej Anglii wobec kolonii położonych w Ameryce. - Ustawa stemplowa z 22 marca 1765 r. Literatura: - M. Ferro, Historia kolonizacji, tłum. M. Czajka, Warszawa 1997. 3. Dualizm w rozwoju ekonomicznym XVI i XVII-wiecznej Europy. Źródła: - Lodovico Guicciardini, O gospodarczej roli Antwerpii w XVI w. - Tomasz More o wzroście znaczenia hodowli owiec w Anglii i jej wpływie na przeobrażenia społeczne. - Memoriał Jeana Baptisty Colberta o zasadach merkantylizmu z 1664 r. Literatura: - A. Mączak, U źródeł nowoczesnej gospodarki europejskiej, Warszawa 1967. 4. Humanizm i odrodzenie. Renesansowe teorie państwa. Źródła: - Jean Bodin o władzy suwerennej. - Niccolo Machiavelli o ideale władcy. - Hugo Grotius o prawie wojny i pokoju. Literatura: - J. Baszkiewicz, Historia doktryn polityczno prawnych do końca XVII wieku, Warszawa 1968 (odnośnie poszczególnych autorów). 5. Teoria rewolucji wojskowej Źródła: A. Hohenzollern, Księga o rycerskich rzeczach a sprawach wojennych (udostępnię przez platformę dropbox) – wstęp oraz strony 219-224, 227-236, oraz ilustracje z komentarzem Literatura: G. Parker, Od domu orańskiego do domu Bushów: czterysta lat “rewolucji militarnej”, „Przegląd Historyczny” 96 (2005), 2. K. Łopatecki, Wstęp, [do:] J. Kunowski, Ekspedycyja inflancka 1621 roku, oprac. W. Walczak, K. Łopatecki, Białystok 2007 (dostępne na platformie academia.edu pod nazwiskiem Karol Łopatecki) 6. Ideologia pacyfistyczna szlachty, a wojny ofensywne Rzeczypospolitej. Prawo wojenne. Źródła: - J. Piotrowski, Dziennik wyprawy Stefana Batorego pod Psków, wyd. A. Czuczyński, Kraków 1894, s. 3-8, 15-16, 28-32 (19 VII), 40 (28 VII), 70-72 (2 0IX), 109-110 (6 X), 137-139 (20 X), 141-148 (23 X), 179 (9 XI), 203 (19 XII). Literatura: - H. Olszewski, Ideologia Rzeczpospolitej – przedmurzem chrześcijaństwa, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. XXXV (1983), z. 2. - J. Urwanowicz, Wokół ideologii przedmurza chrześcijaństwa w Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVII wieku, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 29 (1984) 7. Reformacja i reforma kościoła katolickiego w Europie. Źródła: - Tezy Marcina Lutra z 1517 roku. - Jan Kalwin o korzystaniu z dóbr doczesnych. - Ustawa o głowie Kościoła anglikańskiego z 1534 roku. - Dekret o reformie duchowieństwa uchwalony na soborze trydenckim w 1574 roku. - Wybrane sentencje Ignacego Loyoli. Literatura do wyboru (jeden z tomów): - J. Delumneau, Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII wieku, t. 1 – 2, Warszawa 1986. 8. Tolerancja religijna w Europie? Źródła: - Edykt nantejski króla Henryka IV z 1598 r. - Ludwik Saint Simon o odwołaniu edyktu nantejskiego. - Ustawa sejmowa o wygnaniu arian z Polski z 1658 r. Literatura do wyboru: - J. Tazbir, Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce, Warszawa 1971. 9. Niekończąca się wojna – los ludności cywilnej podczas Wojny Trzydziestoletniej. Źródła: - Wilhelm Slawata o defenstracji praskiej, 23 maja 1618 r. - Rezydent Salvius o złupieniu Magdeburga przez wojska cesarskie w 1631 r. Literatura: - A. Bues, Niekończąca się wojna trzydziestoletnia, „Mówią Wieki” nr 10 (1996). - Ruth-E. Mohrmann, Codzienność wojny i pokoju w Niemczech lat 1618 – 1648, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, r. XLIX (2001), nr 1-2. - K. Łopatecki, Les Miseres et les Malheurs de la Guerre Jacques’a Callota – wymowa ideologiczna serii, „Barok” 16 (2009), 2, s. 157-183 (dostępne na platformie academia.edu). 10. Powstanie i funkcjonowanie parlamentów w Europie nowożytnej. Źródła: - William Harrison, Description of England (1577 – 1587) (zob. xero w lektorium). - Zmiany ustrojowe w Anglii w okresie rewolucji w 1649 r. Literatura: - S. Hołdys, Sejm polski i parlament angielski w XVI – XVII wieku. Porównanie procedury, „Przegląd Historyczny”, t. LXXXI (1980), z. 3. - A. Mączak, Rządzący i rządzeni: władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, Warszawa 2002. 11. Absolutyzm w Europie. Źródła: - Jakub Bossuet o istocie władzy absolutnej. - „Testament polityczny” kardynała Richelieu. - Współcześni o ceremoniale dworskim w Wersalu. - Ludwik de Sain – Simon o rządach osobistych Ludwika XIV. - Dyplomata francuski Bonnac o reformach Piotra I w Rosji. Literatura od wyboru: - J. Baszkiewicz, Historia Francji, Wrocław 1978 (rządy Ludwika XIV). - B. Zientara, Dawna Rosja. Despotyzm i demokracja, Warszawa 1995. 12. Ostateczny upadek. Wielka Wojna Północna. Źródła: - Piotr I Wielki o zawarciu pokoju w Nystad i przyjęciu tytułu imperatora Wszechrosji. - Konstytucja Sejmu Niemego (proszę skserować we własnym zakresie). - Pamiętnik Wielkiej Wojny Północnej, oprac. M. Nagielski, M. Wagner, Warszawa 2002. Literatura: - P. Krokosz, Rosyjskie siły zbrojne za panowania Piotra I, Kraków 2010, s. 243-291, 370-374. 13. Przewrót umysłowy w Europie. Encyklopedyści Źródła: - Karol Monteskiusz o prawach stanowionych. - Denis Diderot o państwie. - Denis Diderot o własności. - Wolter o tolerancji religijnej. Literatura: - R. Butterwick-Pawlikowski, Między oświeceniem a katolicyzmem, czyli o katolickim oświeceniu i oświeconym katolicyzmie, „Wiek Oświecenia” 30 (2014), s. 11-55. 14. Peregrynacje jako element wychowawczy. Źródła: - Testament hetmana Stanisława Żółkiewskiego z 1606 r. - Instrukcja Jakuba Sobieskiego dla Orchowskiego, wychowawcy jego synów. - Jakub Sobieski do synów w Paryżu. - Korespondencja Władysława Konstantego Wituskiego (5 listów umieszczonych na: http://www.repcyfr.pl/dlibra/results?action=SearchSimilarAction&eid=518). Literatura: - D. Żołądź, Ideały edukacyjne doby staropolskiej, Warszawa – Poznań 1990. - J. Pietrzak, Akademickie niestatki, czyli o niechlubnym żywocie polskich studentów w podróżach edukacyjnych po Europie Zachodniej od XVI do XVII wieku, „Biuletyn Historii Wychowania” 32 (2014), s. 7-26. 15. Podsumowanie i zaliczenie zajęć. |
Metody dydaktyczne: |
Uwaga - odnośnie zajęć u Karola Łopateckiego: Elementy wykładu z prezentacją multimedialną. Praca w grupie nad projektami. Krytyka i analiza źródeł historycznych, dyskusja, debata. |
Metody i kryteria oceniania: |
Uwaga - odnośnie zajęć u Karola Łopateckiego: Aktywność na zajęciach, praca pisemna, realizacja wykonywanych projektów: 1) konstruowanie przychodu państwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów na wojnę (symulacja na koniec XVI i poł. XVII wieku). 2) Obliczanie wydatków na wojska np. traktatu Albrechta Hohenzollerna |
Uwagi: |
w |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.