Etyka zawodowa funkcjonariuszy służb mundurowych 370-WS1-1AP
Wykład (WYK) Rok akademicki 2023/24

Literatura podstawowa:

E. Wiszowaty, Etyka policji. Między prawem, moralnością i skutecznością, Warszawa 2011

K. Jerzyna, J. Gałkowski, M. Kalinowski (red.), Etyka żołnierska. Etyka w służbie ojczyźnie, Warszawa 2008

Literatura uzupełniająca:

T. Żuradzki, T. Kuniński (red.), Etyka wojny. Antologia tekstów, Warszawa 2009

A. Pawłowski, Etyka polskiej policji. Próba zestawienia głównych problemów, (w) A. Szymaniak, W. Ciepiela (red.), Policja w Polsce – stan obecny i perspektywy, Poznań 2007

S. Sagan, Zasady etyki zawodowej policji w ujęciu „Deklaracji o policji” Rady Europy, (w) J. Łukasiewicz (red.), Nauka administracji wobec wyzwań współczesnego państwa prawa, Rzeszów-Ciasna 2002

A. Letkiewicz (red.), Etyka w zarządzaniu policją, Szczytno 2011

Z. Kępa, A. Szerauc (red.), Ku etycznym zasadom służb mundurowych, Płock 2009

I. Bogucka, T. Pietrzykowski, Etyka w administracji publicznej, Warszawa 2009

R. Tokarczyk, Etyka prawnicza, Warszawa 2007

H. Izdebski, P. Skuczyński (red.), Etyka prawnicza. Stanowiska i perspektywy, Warszawa 2008

H. Izdebski, P. Skuczyński (red.), Edukacja etyczna prawników – cele i metody 1-3, Warszawa 2010-2013

P. Steczkowski (red.), Etyka. Deontologia. Prawo, Rzeszów 2008 .

J. Perry, Tortury. Bezpieczeństwo narodowe i normy etyczne, Kraków 2008

I. Kuraszko (red.), Etyka przywództwa. Ujęcie interdyscyplinarne, Warszawa 2014

WIEDZA, absolwent zna i rozumie:

- fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji w zakresie dotyczącym prawa związanego z obszarem bezpieczeństwo (materialnego, ustrojowego i procesowego) oraz funkcjonowania podmiotów związanych z zapewnieniem i ochroną bezpieczeństwa - KA6_WK1, sposób weryfikacji: zaliczenie pisemne lub ustne.

- podstawowe ekonomiczne, prawne, etyczne i inne uwarunkowania działalności zawodowej w sektorze związanym z zapewnieniem i ochroną bezpieczeństwa - KA6_WK2, , sposób weryfikacji: zaliczenie pisemne lub ustne.

UMIEJĘTNOŚCI, absolwent potrafi:

- wykorzystywać posiadaną wiedzę, formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy z zakresu funkcjonowania podmiotów związanych z zapewnieniem i ochroną bezpieczeństwa oraz innowacyjnie wykonywać zadania w nieprzewidywalnych warunkach przez: dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych w obszarze działalności podmiotów związanych z zapewnieniem i ochroną bezpieczeństwa - KA6_UW2, sposób weryfikacji: zaliczenie pisemne lub ustne.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE, absolwent jest gotów do:

- odpowiedzialnego pełnienia ról zawodowych w organach (i innych instytucjach) oraz sądach związanych z obszarem bezpieczeństwo, w tym: – przestrzegania zasad etyki zawodowej i wymagania tego od innych, – dbałości o dorobek i tradycje zawodu funkcjonariusza publicznego - KA6_KR1, sposób weryfikacji: zaliczenie pisemne lub ustne.

Dopuszczenie do zaliczenia - udział w zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności -nieobecności w większym wymiarze należy odrobić w ramach konsultacji.

Zaliczenie pisemne w formie eseju lub odpowiedzi na 2 pytania opisowe sformułowane na podstawie listy zagadnień (podanych studentom) lub zaliczenie ustne - odpowiedzi na 2 pytania opisowe sformułowane na podstawie listy zagadnień (podanych studentom).. Skala ocen od 2 do 5.

1. Pojęcie i przedmiot etyki; płaszczyzny refleksji etycznej: etyka opisowa, etyka normatywna, etyka stosowana; funkcje etyki; etyka ogólna a etyka szczegółowa

2. Zawód jako rola społeczna; zawód a profesja; definicja zawodu zaufania publicznego; klasyfikacja zawodów zaufania publicznego i cechy wspólne, łączące różne profesje należące do grupy zawodów zaufania publicznego

3. Pojęcie deontologii zawodowej; rodzaje i charakter norm etyki zawodowej; geneza i rola kodeksów etyki zawodowej; argumenty za i przeciw tego typu pozaprawnym regulacjom

4 Definicja etyki prawniczej; klasyfikacja zawodów prawniczych i ich specyfika; ogólne zasady etyki prawniczej; wybrane prawnicze kodeksy etyczne; standardy moralne osób wykonujących zawody prawnicze; praktyczne implikacje etyki prawniczej

4. Służba mundurowa jako służba publiczna; kryteria i techniki doboru kandydatów na funkcjonariuszy służb mundurowych; kwalifikacje profesjonalne i cechy osobowościowe istotne dla przedstawicieli określonych służb mundurowych; klasyfikacja i specyfika poszczególnych służb mundurowych: służby policyjne, służby więzienne, służby wojskowe, straż pożarna, straż graniczna, straż miejska, straż celna etc.

5. Główne nakazy etyczne funkcjonariuszy służb mundurowych: godność, odwaga cywilna i bezkompromisowość, patriotyzm, legalność i posłuszeństwo prawu, uczciwość, odpowiedzialność, sprawiedliwość, umiejętność dochowania tajemnicy, kompetencja i staranność, solidarność zawodowa- lojalność etc. Analiza poszczególnych kodeksów etyki zawodowej służb mundurowych

6. Obszary szczególnej wrażliwości, podatne na naruszenia standardów etycznych – analiza i próby rozstrzygania hipotetycznych dylematów moralnych w pracy funkcjonariusza służby mundurowej, np.: konflikt przełożony – podwładny; odmowa wykonania polecenia służbowego; konflikty sumienia, kwestie związane z nadużyciem władzy (nieuzasadnione zastosowanie środków przymusu); korupcja i nepotyzm; szpiegowsko; problem tortur

7. Aksjologia odpowiedzialności. Odpowiedzialność funkcjonariuszy służb publicznych w świetle prawa i moralności

Moduł jest prowadzony z wykorzystaniem różnorodnych metod i technik dydaktycznych, tj. metody heurystycznej, materiałów multimedialnych i dyskusji. Tradycyjny wykład połączony jest z dyskusją na temat przedstawianej problematyki. Dodatkową formą są indywidualne konsultacje.