Biochemia 320-BS1-1BCH
Wykład (WYK) Rok akademicki 2023/24

Literatura podstawowa:

1. Hames B.D. Hooper N. – Biochemia krótkie wykłady. PWN, W-wa, 2021

2. Berg J.M., Tymoczko J.L., Stryer L. – Biochemia. PWN, W-wa, 2019

3. Kączkowski J. – Podstawy biochemii wyd. 15. WNT i Wydawnictwo Naukowe PWN, W-wa, 2021

Literatura uzupełniająca:

1. Minakowski W. – Biochemia kręgowców. PWN, W-wa, 2007

2. Bańkowski E. - Biochemia podręcznik dla studentów studiów licencjackich i magisterskich” wyd. II, MedPharm Polska, Wrocław 2014

3. Nelson D.L., Cox M.M. - Lehninger principles of biochemistry, New York : W. H. Freeman and Company ; Basingstoke: Macmillan Higher Education, 2017

4. Koolman J., Rohm K.-H. – Biochemia. PZWL, W-wa, 2005

Wiedza i umiejętności:

1. Student charakteryzuje budowę i właściwości podstawowych biopolimerów i innych związków organicznych charakterystycznych dla metabolizmu komórek. KP6_WG3

2. Student opisuje przebieg i regulację wybranych szlaków biochemicznych. KP6_UW1, KP6_WG3,

3. Student przedstawia powiązania pomiędzy metabolizmem węglowodanów, lipidów, białek, nukleotydów, porfiryn, a zapotrzebowaniem organizmu na substancje odżywcze w ujęciu kształtowania postaw prozdrowotnych. KP6_UK1, KP6_WG9

Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia:

KP6_WG3, KP6_UW1, KP6_UK1, KP6_WG9 - egzamin pisemny podsumowujący przedmiot (pytania testowe i otwarte opisowe z podawaniem wzorów i reakcji)

Do egzaminu mogą przystąpić studenci którzy brali udział w wykładach i uzyskali pozytywną ocenę zaliczenia laboratoriów.

Zaliczenie wykładu: pozytywna ocena z egzaminu pisemnego (pytania testowe i otwarte opisowe z podawaniem wzorów i reakcji). Osobom, które uzyskały ocenę bardzo dobrą lub dobrą+ z laboratoriów ocena z egzaminu zostanie podwyższona o 0,5 stopnia (nie dotyczy ocen niedostatecznych).

Kryteria oceny pisemnych prac zaliczeniowych zgodnie z kryteriami określonymi w §23 ust. 6 Regulaminu Studiów Uniwersytetu w Białymstoku przyjętego Uchwałą nr 2527 Senatu Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 26 czerwca 2019 roku.

1. Podstawowe organiczne i nieorganiczne składniki chemiczne organizmów żywych oraz rola i właściwości wody jako środowiska przemian biochemicznych.

2. Witaminy jako związki egzogenne o podstawowym znaczeniu w procesach metabolicznych. Rodzaje witamin i ich lokalizacja w szlakach metabolicznych człowieka.

3. Aminokwasy jako elementy strukturalne peptydów i białek. Osobliwości wiązania peptydowego. Budowa i funkcje wybranych peptydów. Strukturalna organizacja białek o różnej funkcji. Biosynteza białka. Rola chaperonów i proteasomów w przemianach białek.

4. Enzymy jako biokatalizatory. Osobliwości katalizy enzymatycznej. Koenzymy i kofaktory. Podstawy kinetyki enzymatycznej. Mechanizmy regulacji aktywności enzymów. Izoenzymy.

5. Przemiany aminokwasów. Substraty biosyntezy aminokwasów. Aminokwasy jako prekursory ważnych biocząsteczek (hormony, NO, neuroprzekaźniki, aminy biogenne i inne). Reakcje rozkładu aminokwasów: transaminacja, deaminacja, cykl mocznikowy.

6. 3. Polisacharydy i lipidy jako podstawowe źródła energii. Powiązania metaboliczne i porównanie bilansów energetycznych utleniania cukrów i tłuszczów w różnych uwarunkowaniach biochemicznych.

7. Glikoliza. Reakcje zapewniające wytwarzanie ATP podczas glikolizy. Kluczowe regulatorowe enzymy glikolityczne. Rola dehydrogenazy mleczanowej oraz alkoholowej w warunkach niedotlenienia. Glukoneogeneza oraz warunki jej intensyfikacji. Prekursory syntezy glukozy. Nakłady bioenergetyczne oraz regulacja glukoneogenezy.

8. Szlak pentozofosforanowy, rola jego etapu oksydacyjnego i nieoksydacyjnego. Powiązanie szlaku pentozofosforanowego z glikolizą.

9. Przemiany pirogronianu. Proces oksydacyjnej dekarboksylacji pirogronianu. Struktura wieloenzymowego kompleksu dehydrogenazy pirogronianowej oraz mechanizmy jego regulacji. Cykl Krebsa i jego rola. Funkcjonalne i regulatorowe właściwości poszczególnych enzymów cyklu Krebsa.

10. Mitochondrialny łańcuch oddechowy i jego składniki. Pompy protonowe. Struktura i funkcja syntazy ATP. Transport metabolitów przez błony mitochondrialne. Rozprzężenie łańcucha transportu elektronów w procesie termogenezy.

11. Uszkodzenia wolnorodnikowe. Źródła oraz mechanizmy enzymatyczne i nieenzymatyczne dezaktywacji wolnych rodników w komórkach.

12. Przemiany acetylo-CoA. Dystrybucja acetylo-CoA w komórce. Synteza kwasów tłuszczowych, tłuszczów obojętnych i steroidów. Rola ciał ketonowych w przemianach bioenergetycznych.

13. Struktura, biosynteza, katabolizm i rola fosfolipidów. Rola fosfolipaz i fosfolipidów w kaskadach sygnałowych.

14. Synteza i rozkład glikogenu. Mechanizmy regulacji aktywności syntazy oraz fosforylazy glikogenowej. Hormonalna kontrola metabolizmu glikogenu i poziomu cukru we krwi.

15. Struktura DNA oraz jego upakowanie w chromosomach. Mechanizm replikacji DNA. Uszkodzenia DNA oraz ich naprawa. Mechanizm biosyntezy RNA. Etapy dojrzewania RNA. Rodzaje RNA oraz ich rola. Enzymy degradujące kwasy nukleinowe. Przykłady mechanizmów regulacji ekspresji genów na różnych poziomach.

Wykład z wykorzystaniem technik multimedialnych.