Kultura języka prawnego i prawniczego 370-PS5-1KJP
Konwersatorium (KON) Rok akademicki 2024/25

Literatura podstawowa:

1. A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, PWN, Warszawa 2012

2. T. Karpowicz, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, PWN, Warszawa 2009

Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. E.Baskowska, 3. A. Mikołajczuk, Książka i wiedza, Warszawa 2003

Literatura uzupełniająca:

1. H. Jadacka, Poradnik językowy dla prawników, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2006

2. T. Gizbert-Studnicki, Sytuacyjne uwarunkowanie językowych właściwości tekstów prawnych, w: Język – prawo – społeczeństwo, red. E. Malinowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2004

3. K. Kłosińska (red.), Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, Warszawa 2009

4. A. Malinowski, Polski język prawny. Wybrane zagadnienia, LexisNexis, Warszawa 2006

5. M. Andruszkiewicz, Problemy etyki słowa w państwie prawa, w: Filozoficzne i teoretyczne zagadnienia demokratycznego państwa prawa, red. M. Andruszkiewicz, A. Breczko, S. Oliwniak, Temida 2, Białystok 2015

Słowniki:

1. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2004

2. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2002

3. Wielki słownik ortograficzny języka polskiego PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa 2003

4. Wielki słownik języka polskiego - www.wsjp.pl

Wiedza absolwenta: ma rozszerzoną wiedzę o charakterze nauk prawnych, ich miejscu w systemie nauk i relacjach do innych nauk - KP7_WG1; zna i rozumie podstawową terminologię prawniczą - KP7_WK2. Sposób weryfikacji: zaliczenie pisemne – zaliczenie w formie pisemnej na pytania z podanej wcześniej listy zagadnień egzaminacyjnych z uwzględnieniem wyników zajęć zdalnych asynchronicznych.

Umiejętności absolwenta: potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać znaczenia określonych norm prawych oraz wzajemne relacje pomiędzy tymi normami w ujęciu interdyscyplinarnym- KP7_UW2; dostrzega związki między zjawiskami prawnymi, a innymi zjawiskami kulturowymi i społecznym - KP7_UU2. Sposób weryfikacji: ocena efektów pracy zespołowej podczas analizy wybranego przez prowadzącego zajęcia zagadnienia z zakresu kultury języka prawnego i prawniczego; zaliczenie w formie pisemnej na pytania z podanej wcześniej listy zagadnień egzaminacyjnych z uwzględnieniem wyników zajęć zdalnych asynchronicznych.

Kompetencje społeczne absolwenta: potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny - KP7_KK2. Sposób weryfikacji: sprawdzenie nabytych przez studenta postaw społecznych odnośnie do problematyki zakresu kultury języka prawnego i prawniczego oraz konieczności pogłębiania swojej wiedzy i umiejętności (zob. weryfikacja efektów kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności); ocena ogólna pracy w grupie podczas dyskusji prowadzonych w ramach konwersatorium; zaliczenie w formie pisemnej na pytania z podanej wcześniej listy zagadnień egzaminacyjnych z uwzględnieniem wyników zajęć zdalnych asynchronicznych.

Formy zaliczenia zajęć:

- zasady dopuszczenia do zaliczenia - udział w zajęciach

- metoda oceniania - ocena na podstawie zaliczenia pisemnego w formie odpowiedzi na pytania testowe (test zamknięty jednokrotnego wyboru) z zakresu podanej wcześniej listy zagadnień zaliczeniowych obejmujących problematykę wykładu.

Rola języka w praktyce prawniczej. Kultura języka polskiego w tekstach prawnych i prawniczych - pojęcie i elementy.

Podstawowe pojęcia kultury języka - norma językowa (norma wzorcowa i norma użytkowa polszczyzny), uzus i jego wpływ na normę, innowacja językowa, błąd językowy, kryteria oceny i typologia błędów, praktyka językowa, kompetencja językowa, kompetencja komunikacyjna.

Problematyka etyki słowa i estetyki słowa.

Sposoby definiowania języka - język jako kod i system znaków. Odróżnienie pojęciowe języków związanych z prawem - język prawny, język prawniczy, język urzędowy, języki okołoprawne.

Funkcje języka prawnego i prawniczego w świetle typologii funkcji języka. Rodzaje wypowiedzi. Specyfika wypowiedzi normatywnej.

Język prawny i prawniczy na tle zróżnicowania wewnętrznego polszczyzny; odmiany i style funkcjonalne – typologie i charakterystyka. Pojęcie stylu językowego. Cechy dobrego stylu. Język wypowiedzi oficjalnej; cechy stylu urzędowego i prawnego.

Cechy tekstu prawnego w świetle wymogów normatywnych tworzenia prawa – precyzja, komunikatywność, adekwatność. Tekst prawny jako gatunek tekstu.

Semantyczne właściwości języka prawnego i prawniczego (postulaty jednoznaczności, zwięzłości i komunikatywności, problem usuwania wieloznaczności w tekście prawnym, definicje legalne, klauzule generalne). Otwarta tekstowość wyrażeń i zwrotów języka prawnego.

Wypowiedzi języka prawnego i prawniczego w świetle teorii aktów mowy. Pojęcie i składniki sytuacji komunikacyjnej.

Perswazja w języku prawnym i prawniczym. Sposoby wywierania wpływu na adresatów norm prawnych.

Elementy retoryki i środki wyrazu w wypowiedziach prawniczych. Zasady wymowy prawniczej.

Moduł jest prowadzony z wykorzystaniem różnorodnych metod i technik dydaktycznych: wykład konwersatoryjny, metoda heurystyczna, metoda problemowa, (w ramach wykładu w sali), metoda pokazu (w ramach zajęć zdalnych asynchronicznych), dyskusja moderowana (w ramach konsultacji).