Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania 380-OS1-1BPW
Ćwiczenia (CW) Rok akademicki 2024/25

Literatura podstawowa:

1. Doleżych B., Łaszczyca P. (red.), Biomedyczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej, Wydawnictwo Adam Marszałek,

2. Jaczewski A. (red.), Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005.

3. Jopkiewicz A., Suliga E., Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom -

Kielce 2005.

4. Świderska M., Budzyńska – Jewtuch I., Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno –

Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2008.

5. Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z., Komosińska K., Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania, Wydawnictwo PWN,

Warszawa 2010, 2012.

Literatura uzupełniająca:

1. Błeszyński J., Autyzm a niepełnosprawność intelektualna i opóźnienie w rozwoju. Skala oceny zachowań autystycznych, Harmonia

Universalis, Gdańsk 2011.

2. Balejko A., Test nazywania : diagnoza i terapia osób z zaburzeniami mowy : afazja / dysfazja, alalia / dyslalia, anartria / dysartria,

aleksja / dysleksja, Wydawnictwo Akademickie, Białystok 2005.

3.Jundziłł E., Potrzeby psychiczne dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003.

4. Kaczmarek B., Markiewicz K., Orzechowski S.(red.), Nowe wyzwania w rozwoju człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-

Skłodowskiej, Lublin 2001.

5.Kaufman R. K., Autyzm - przełom w podejściu. Program SON-RISE, który pomógł rodzinom na całym świecie, przeł. Składanowski K.,

Vivante, Białystok 2016.

6. Keudel H., Capelle B., Choroby wieku dziecięcego, przeł. Adamus P.,Wydawnictwo Olesiejuk, Warszawa 2011.

7. Kliszcz, J., Psychologia potrzeb osób starszych : potrzeby psychospołeczne po 65. roku życia, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2019.

8. Komorowska-Pudło M., Seksualność młodzieży przełomu XX i XXI wieku, Wydawnictwo WAM, Kraków 2013.

9. Milewski St., Kuczkowski J., Kaczorowska-Bray K. (red.), Biomedyczne podstawy logopedii, Harmonia Universalis, Gdańsk 2014.

10. Pang D., Newson T., Budd Ch., Gardiner M. Pediatria, przeł. Tomaszewski M., Elsevier Urban &Partner, Wrocław 2007.

11. Pisula E., Danielewicz D. (red.), Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005.

12. Preißmann Ch., Zespół Aspergera. Jak z nim żyć. Jak pomagać. Jak prowadzić terapię, przeł. Arentewicz J., GWP, Gdańsk 2012.

13. Stępień A., Profilaktyka zdrowia seksualnego i zapobiegania wczesnej ciąży w środowisku szkolnym, [w:] Marek F., Śliwa S. (red.), W

poszukiwaniu optymalnych oddziaływań pedagogicznych w środowisku lokalnym, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu,

Opole 2011.

14. Święcicka M., Dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi, Centrum Metodyczne Pomocy Psychychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa

Edukacji Narodowej, Warszawa 1996.

15. Tarkowski Z., Dzieci z zaburzeniami zachowania, emocji i mowy, Harmonia Universalis, Gdańsk 2016.

16. Winczura B., Dziecko z autyzmem: terapia deficytów poznawczych a teoria umysłu, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2008.

17. Winter M., Zespól Aspergera. co nauczyciel wiedzieć powinien, przeł. Niezgoda E., Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2006.

18. Wolański N., Ekologia człowieka. Wrażliwość na czynniki środowiska i biologiczne zmiany przystosowawcze, t.1, Wydawnictwo

Naukowe PWN, Warszawa 2012.

19. Wolański N., Ekologia człowieka. Ewolucja i dostosowanie biokulturowe, t.2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.

20. Wolański N., Rozwój biologiczny człowieka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2012.

21. Woynarowska B. (red.), Edukacja zdrowotna, PWN, Warszawa 2017.

22. Żyliński J., Granice dzieci i dorosłych, Wydawnictwo Natuli, Szczecin 2022.

23. Artykuły wybrane przez Studentów

Absolwent:

ma uporządkowaną wiedzę na temat wychowania i kształcenia, jego społeczno-kulturowych, biologicznych, psychologicznych i

medycznych podstaw, - weryfikacja: kolokwium ustne, udział w dyskusji na ćwiczeniach; ma podstawową wiedzę na temat rozwoju

człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym - weryfikacja: kolokwium ustne

potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności pedagogicznej - weryfikacja: dyskusja, praca w zespołach na ćwiczeniach;

potrafi dokonać analizy własnych działań i wskazać ewentualne obszary wymagające modyfikacji w przyszłym działaniu - weryfikacja:

dyskusja

odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczne - weryfikacja: aktywność, dyskusja.

Student otrzymuje zaliczenie na ocenę na podstawie pozytywnie zaliczonego kolokwium w formie ustnej , aktywności i obecności na zajęciach. Student może opuścić dwa spotkania bez konieczności podania przyczyny. Każdą kolejną nieobecność Student jest zobowiązany zaliczyć na konsultacjach u prowadzącego zajęcia. W sytuacji choroby, nieobecność jest usprawiedliwiona na postawie zwolnienia lekarskiego. W przypadku innych sytuacji losowych lub długotrwałej choroby Studenta sytuacja jest rozpatrywana indywidualnie przez prowadzącego przedmiot. Nieobecności należy zaliczyć maksymalnie w ostatnim tygodniu poprzedzającym zaliczenie. Student otrzymuje zaliczenie przedmiotu na podstawie uzyskania 51% punktów za kolokwium. Uwzględniana jest także aktywność na zajęciach-punktowana w skali od 0 do 3 punktów. Studentowi przysługują dwa terminy zaliczenia. W sytuacji nieobecności Studenta w dniu zaliczenia, jeśli jest ona usprawiedliwiona, Student zachowuje prawo do dwóch terminów, w przypadku braku podania przyczyny nieobecności, Student traci jeden termin. Oceny pozytywne z zaliczenia nie podlegają poprawie.

KOLOKWIUM

- forma ustna w semestrze letnim - Student losuje zestaw pytań, który zostaje podpięty do kartki z jego imieniem i nazwiskiem. Po zapoznaniu się z pytaniami Student składa podpis na kartce, do której zostanie podpięty zestaw pytań.

ĆWICZENIA:

1. Wprowadzenie podstawowych pojęć.

2. Okres prenatalny w życiu człowieka. Szanse. Możliwości. Zagrożenia.

3. Rozwój fizyczny i motoryczny człowieka

-charakterystyka rozwoju fizycznego

i motorycznego,

- przebieg rozwoju motorycznego w ontogenezie,

- rozwój motoryczny ,a zabawa,

- usprawnianie rozwoju motorycznego dziecka

4. Rozwój układu nerwowego i narządów zmysłu a biologiczne mechanizmy procesu uczenia się

- podstawowe informacje o budowie i funkcji układu nerwowego

- zmiany w układzie nerwowym w ontogenezie,

- znaczenie wzroku i słuchu w procesie uczenia się,

- przejawy, rodzaje i sposoby uczenia się,

- fizjologiczne podłoże emocji

5. Odżywianie dziecka a jego rozwój

- żywienie niemowląt

- kroki rozszerzania diety

- rola aktywności ruchowej w rozwoju dziecka a pobieranie pokarmu

- dziecko niejadek, a neofobia żywieniowa, AFRID

6-7. Potrzeby człowieka w kontekście jego rozwoju

- rozumienie pojęcia potrzeba, potrzeba psychiczna,

- klasyfikacja potrzeb/hierarchia potrzeb wg A. Maslowa –odniesienie do poszczególnych etapów rozwoju człowieka

-konsekwencje nie zaspokajania potrzeb

8. Rozwój seksualny dzieci i młodzieży

- podstawowe pojęcia: płeć, seksualność człowieka, dojrzałość seksualna

- przebieg rozwoju psychoseksualnego,

- zachowania seksualne w dzieciństwie i okresie dojrzewania,

- ryzykowne zachowania seksualne młodzieży

i zapobieganie im,

- metody antykoncepcyjne : czy warto mówić młodzieży o metodach zapobiegania ciąży?

- profilaktyka zakażeń HIV

9. Zjawiska fizjopatologii rozwoju (zaburzenia rozwoju dzieci i młodzieży)

- podstawowe definicje,

- przyczyny zaburzeń,

- zaburzenia neurohormonalne, somatyczne, układu ruchu.

10-11. Wybrane zaburzenia utrudniające funkcjonowanie dziecka w rodzinie, w przedszkolu, w szkole

- całościowe zaburzenia rozwoju (spektrum autyzmu, czyli ASD),

- ADHD - sygnały, które mogą zaniepokoić rodziców, nauczycieli

12 Granice w rodzinie. Jak granice wpływają na rozwój dziecka?

13. Powtórzenie treści omówionych w semestrze zimowym i letnim, omówienie zagadnień do kolokwium

14. Kolokwium ustne.

Metody dydaktyczne: Podające: mini wykład, pogadanka.

Eksponujące: prezentacja filmów edukacyjnych.

Problemowe, w tym aktywizujące (burza mózgów, analiza przypadku, dyskusja, praca w zespołach,), analiza filmów, studium przypadku

Konsultacje indywidualne.