Chemia analityczna 310-JBS1-2CHA
Wykład (WYK) Rok akademicki 2024/25

Literatura podstawowa:

1. J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna, t. II, PWN, Warszawa 2022.

2. T. Lipiec, Z. Szmal, Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, PZWL, Warszawa 1996.

3. R. Kocjan, Chemia analityczna, t. I i II, PZWL, Warszawa 2023.

4. A. Cygański, Chemiczne metody analizy ilościowej, WNT, Warszawa, 2023.

KP6_WG2; KP6_WG9.

Sprawdzenie uzyskania efektów uczenia się odbędzie się w oparciu o wynik egzaminu pisemnego przeprowadzonego w formie kontaktu bezpośredniego lub przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

Forma zaliczenia: egzamin na ocenę (forma pisemna lub ustna w sali), zaliczenie w formie testu oraz pytań otwartych. Skala ocen zgodna z obowiązującym Regulaminem studiów UwB.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie oceny pozytywnej z laboratorium i konwersatorium.

1. Wprowadzenie.

Rola, zadania i zastosowania chemii analitycznej. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Stopień i stała dysocjacji.

2. Kwasy i zasady.

Teoria Arrheniusa. Dysocjacja wody, iloczyn jonowy wody i wykładnik stężenia jonów wodorowych. Teoria protonowa Broensteda i Lowryego. Pojęcie sprzężonej pary kwas-zasada.

3. Zagadnienia ogólne w analizie miareczkowej.

Krzywa miareczkowania, punkt końcowy i punkt równoważności miareczkowania. Podział metod miareczkowania. Substancje wzorcowe. Sporządzanie roztworów mianowanych. Sposoby miareczkowania (bezpośrednie i pośrednie). Miareczkowania kwasowo-zasadowe.

4. Reakcje strącania osadów.

Stężeniowy i termodynamiczny iloczyn rozpuszczalności. Rozpuszczalność i czynniki wpływające na rozpuszczalność związków trudno rozpuszczalnych (efekt wspólnego jonu, efekt solny, pH roztworu oraz obecność substancji kompleksujących).

Metody wagowe. Rodzaje osadów analitycznych i mechanizm ich tworzenia się. Dojrzewanie i starzenie się osadów. Zjawisko współstrącania, jego mechanizm i wpływ na końcowe wyniki oznaczeń. Strącanie z roztworów homogenicznych. Przykłady oznaczeń wagowych.

Miareczkowania strąceniowe.

5. Reakcje utleniania i redukcji.

Potencjał redoks. Równanie Nernsta. Potencjał normalny i formalny. Wpływ środowiska (pH, kompleksowanie i strącanie) na wielkość potencjału redoks. Stała równowagi reakcji redoks. Przewidywanie kierunku reakcji redoks. Miareczkowania redoksometryczne.

6. Reakcje kompleksowania.

Rodzaje kompleksów (proste, chelatowe i jonowo-asocjacyjne). Stałe równowagi reakcji kompleksowania. Kolejne oraz sumaryczne stałe trwałości i nietrwałości. Miareczkowania kompleksometryczne.

7. Zagadnienia ogólne.

Proces analityczny i jego kolejne etapy. Pojęcia: sygnał analityczny, próbka, metoda analityczna. Cechy charakteryzujące metodę analityczną: czułość, oznaczalność, wykrywalność, precyzja i dokładność.

8. Metody rozdzielania: strącanie, współstrącanie, ekstrakcja, wymiana jonowa.

10. Ocena wyników analizy.

Klasyfikacja błędów w analizie chemicznej. Określenie przedziału ufności.

Wykład z elementami aktywizującymi studentów.