Rekultywacja gleb i terenów skażonych

obowiązkowe

Student umie samodzielnie wykonać projekt rekultywacji terenu zdegradowanego wykorzystując wiedzę biologiczną i ekonomiczną.

Zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi rekultywacji terenów zdegradowanych. Student umie samodzielnie wykonać projekt rekultywacji terenu zdegradowanego wykorzystując wiedzę biologiczną i ekonomiczną.

1. Zajęcia organizacyjne. Wprowadzenie do przedmiotu – podstawowe zagadnienia

2. Podstawowe akty prawne regulujące proces rekultywacji. Podstawowe składowe Projektu rekultywacji składowiska odpadów komunalnych

- Akty prawne m.in. Ustawa Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 627), Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. 1995 nr 16 poz. 78.),Ustawa o Odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628), Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi z dnia 9 września 2002 r (Dz. U. 02.165.1359 z dnia 4 października 2002 r).

- podstawowe składowe Projektu rekultywacji

3. Zabiegi rekultywacji technicznej i biologicznej

- Charakterystyka głównych etapów rekultywacji technicznej i biologicznej

- Podstawowe zasady rekultywacji technicznej i biologicznej

- Charakterystyka zakresu prac rekultywacji technicznej

- Rola osadów ściekowych w rekultywacji gruntów bezglebowych

- Pionierskie gatunki traw do umacniania składowisk popiołów

- Naturalna sukcesja roślinności

4. Wybór kierunku rekultywacji terenów zdegradowanych. Potencjał wykorzystania terenów poeksploatacyjnych

- Kierunki rekultywacji terenów poeksploatacyjnych

- Problemy praktyki rekultywacyjnej w polskim górnictwie skalnym

- Charakter obiektów a sposób rekultywacji

- Uwarunkowania przyrodnicze i społeczne w wyborze kierunku rekultywacji

- Potencjał wykorzystania terenów poeksploatacyjnych

5. Pozostałe zagadnienia

- Degradacja i dewastacja gleb oraz sposoby zapobiegania tym procesom (pedosfera, gleba, czynniki i procesy glebotwórcze; przyrodnicze, społeczne i gospodarcze funkcje gleby; degradacja i dewastacja gleb; przyczyny i formy degradacji gleb; skutki degradacji gleb; metody ochrona gleb przed degradacją)

- Globalne problemy degradacji gleb. Degradacja zasobów gruntów w Polsce i ich rekultywacja (rozmiar i natężenie degradacji gleb na świecie; globalne problemy i przyczyny degradacji gleb; pustynnienie i stepowienie; regulacje w zakresie ochrony gleb na poziomie międzynarodowym; degradacja zasobów gruntów w Polsce oraz jej główne źródła; stan zanieczyszczenia gleb w Polsce oraz w poszczególnych województwach; ochrona gleb przed erozja w Polsce)

- Zadrzewienia śródpolne i ich znaczenie w krajobrazie rolniczym

- Tereny zdegradowane północno-wschodniej Polski (Raport o stanie środowiska województwa podlaskiego; gospodarka odpadami – składowiska odpadów; Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku o stanie środowiska; możliwości aplikowania o fundusze europejskie na rekultywację terenów zdegradowanych i składowisk)

- Zintegrowany system gospodarowania odpadami dla aglomeracji białostockiej (zadania i cele projektu; schemat systemu gospodarki odpadami; składowisko odpadów komunalnych; spalarnia)

- Projektu rekultywacji terenu zdegradowanego na wybranym przykładzie (Podstawa prawna opracowania; Charakterystyka obiektu: położenia i lokalizacja, charakterystyka fizjograficzna i klimatyczna regionu, warunki geologiczne i hydrogeologiczne, warunki hydrologiczne, gleby w otoczeniu badanego terenu, otoczenie gospodarcze i zagadnienia demograficzne, ocena aktualnego stanu obiektu; Wybór kierunku rekultywacji; Projekt rekultywacji technicznej i biologicznej, Wykorzystane materiały i literatura)

6. Pozostałe zagadnienia

- Polskie i międzynarodowe regulacje prawne dotyczące ochrony i rekultywacji gleb (Ustawy Polskie m.in.: O ochronie gruntów rolnych i leśnych; Prawo geologiczne i górnicze, Prawo ochrony środowiska; Ustawa o odpadach, Prawo budowlane, Prawo wodne, Ustawa o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; międzynarodowe regulacje prawne; obowiązek rekultywacji środowiska)

- Ogólne zasady rekultywacji terenów zdegradowanych (klasyfikacja nieużytków i terenów zdegradowanych; dobór kierunku rekultywacji; etapy rekultywacji terenów zdegradowanych)

- Konstruowanie warstwy glebotwórczej oraz podstawowe zasady nawożenia (konstruowanie warstwy glebotwórczej; zabiegi mające na celu zainicjowanie na zdegradowanym terenie procesów glebotwórczych; potrzeby pokarmowe i nawozowe roślin; rodzaje i podział nawozów stosowanych w rolnictwie i rekultywacji)

- Rekultywacja techniczna i biologiczna (podstawowe zasady i zakresu prac rekultywacji technicznej i biologicznej)

- Przykłady wykorzystania potencjału rekultywacji specjalnej na podstawie projektów zrealizowanych w Polsce i na świecie

- Projektu rekultywacji terenu zdegradowanego na wybranym przykładzie (Podstawa prawna opracowania; Charakterystyka obiektu: położenia i lokalizacja, charakterystyka fizjograficzna i klimatyczna regionu, warunki geologiczne i hydrogeologiczne, warunki hydrologiczne, gleby w otoczeniu badanego terenu, otoczenie gospodarcze i zagadnienia demograficzne, ocena aktualnego stanu obiektu; Wybór kierunku rekultywacji; Projekt rekultywacji technicznej i biologicznej, Wykorzystane materiały i literatura)

7. Pozostałe zagadnienia

- Podatność jezior na degradację i eutrofizacja

- Rekultywacja jezior i przykłady zabiegów rekultywacji jezior w Polsce i na świecie

- Przykłady rewitalizacji i rewaloryzacji przestrzeni miejskiej

- Fitoremediacja (definicja i zastosowanie; techniki fitoremediacji: fitoekstrakcja, fitodegradacja, fitostabilizacja, ryzofiltracja, fitoewaporacja; rośliny wykorzystywane w fitoremediacji; fitoremediacja jako alternatywa dla tradycyjnych metod oczyszczania środowiska; zalety i ograniczenia fitoremediacji)

- Przykłady roślin używanych w fitoremediacji

- Projektu rekultywacji terenu zdegradowanego na wybranym przykładzie (Podstawa prawna opracowania; Charakterystyka obiektu: położenia i lokalizacja, charakterystyka fizjograficzna i klimatyczna regionu, warunki geologiczne i hydrogeologiczne, warunki hydrologiczne, gleby w otoczeniu badanego terenu, otoczenie gospodarcze i zagadnienia demograficzne, ocena aktualnego stanu obiektu; Wybór kierunku rekultywacji; Projekt rekultywacji technicznej i biologicznej, Wykorzystane materiały i literatura)

8. Zaliczenie konwersatorium i projektu

1. Karczewska Anna. Ochrona i rekultywacja terenów zdegradowanych. Wyd. Uniw. Wrocławskiego 2008.

2. Raport o stanie środowiska województwa podlaskiego. Biblioteka Monitoringu Środowiska.

3. Strzałkowski i Kaźmierczak. 2014. Zakres prac rolnego i leśnego kierunku rekultywacji w kopalniach górnictwa skalnego. Mining science 21(1): 203-213.

4. Klimont i Bulińska-Radomska. 2009. Badanie rozwoju wybranych gatunków traw do umacniania składowisk popiołów paleniskowych z elektrociepłowni. Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2009

5. Naworyta 2013. Jeszcze raz krytycznie o kierunkach rekultywacji i ich wyborze. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej Nr 136: 141-155.

6. Weremczuk 2008. Rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych w okolicach Łodzi i potencjał możliwości ich wykorzystania. Landform Analysis, Vol. 9: 334–338

Student zna i rozumie:

- procesy kształtujące populacje, biocenozy i ekosystemy oraz znaczenie edukacji ekologicznej i działań na rzecz ochrony przyrody

- możliwości praktycznych zastosowań wiedzy biologicznej w życiu społeczno-gospodarczym oraz formy rozwoju indywidualnej przedsiębiorczości

- wykorzystywać zasoby środowiska stosując zasady zrównoważonego rozwoju

- wykorzystywać zdobytą wiedzę z zakresu nauk biologicznych oraz ekonomii i finansów do proponowania rozwiązań i samodzielnego rozstrzygania konkretnych problemów

Dyskusja, prezentacje, projekt, kolokwium.