Astronomia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 390-FS1-3AST |
Kod Erasmus / ISCED: |
13.703
|
Nazwa przedmiotu: | Astronomia |
Jednostka: | Wydział Fizyki |
Grupy: |
Fizyka - I stopień stacjonarne - obow 2018/2019 fizyka ogólna 3 rok I stopień sem. zimowy 2024/2025 |
Punkty ECTS i inne: |
3.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia przedmiotu: | w sali |
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu, realizowanego w formie wykładu oraz laboratorium, jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami dotyczącymi astronomii. Wykład jest ilustrowany materiałami multimedialnymi, natomiast laboratorium jest prowadzone w sali przy tablicy. |
Pełny opis: |
Profil studiów: ogólnoakademicki. Forma studiów: stacjonarne. Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy (moduł "Podstawy fizyki"). Dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych, dyscypliny: astronomia, nauki fizyczne. Rok studiów/semestr: 3 rok/5 semestr. Wymagania wstępne: przed rozpoczęciem zajęć student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu matematyki i fizyki. Liczba godzin zajęć dydaktycznych: wykład 30 godz., laboratorium 15 godz. Metody dydaktyczne: wykład, rozwiązywanie zadań, dyskusja, konsultacje, praca własna studenta w domu. Punkty ECTS: 3. Bilans nakładu pracy studenta: udział w wykładach (30 godz.), udział w laboratorium (15 godz.), udział w konsultacjach (15 godz.), praca własna w domu i przygotowanie do zaliczeń (30 godz.). Wskaźniki ilościowe:punkty ECTS związane z bezpośrednim udziałem nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia i studentów - 2,4 ECTS. Wykład (prowadzący prof. dr hab. Piotr Jaranowski) obejmuje następujące zagadnienia: 1. istota astronomii, instrumenty astronomiczne; 2. Ziemia i Księżyc; 3. zagadnienie dwóch ciał i prawa Keplera; 4. Słońce i Układ Słoneczny; 5. planety pozasłoneczne; 6. gwiazdy i ich ewolucja; 7. elementy ogólnej teorii względności i astronomia fal grawitacyjnych; 8. galaktyki; 9. kosmologia. Wykład (prowadzący dr hab. M. Nikołajuk, prof. UwB) obejmuje następujące zagadnienia: 1. istota astronomii, instrumenty i obserwatoria astronomiczne (w tym satelitarne); 2. ciało doskonale czarne, wyznaczenie temperatury efektywnej Słońca; 3. Ziemia (budowa wewnętrzna, atmosfera), Księżyc, wpływ mikrograwitacji na zdrowie człowieka; 4. prawa Keplera; 5. Słońce i Układ Słoneczny (w tym planety, planety karłowate, pas Kuipera, obłok Oorta); 6. planety pozasłoneczne (metody detekcji, przykłady); 7. skala jasności, wzór Pogsona; 8. skala widmowa i jasności, diagram HR, gwiazdy (karły, olbrzymy, nadolbrzymy), ich ewolucja na przykładzie Słońca; 9. gwiazdy zaćmieniowe, gwiazdy pulsujące, nowe i supernowe; 10. białe karły, gwiazdy neutronowe, czarne dziury; 11. galaktyki (Droga Mleczna, M31, Lokalna Grupa Galaktyk, supergromady i pustki, typy galaktyk); 12. elementy kosmologii (prawo Hubble'a, reliktowe promieniowanie tła, Wielki Wybuch, ciemna materia i energia). Laboratorium -- zajęcia o charakterze warsztatowo-wykładowym. Tematyka zajęć dotyczy następujących zagadnień: 1. obrót sfery nieba jako następstwo wirowania Ziemi; 2. ruch Słońca względem gwiazd, sezonowe zmiany położenia gwiazd wglądem horyzontu i pory roku, jako następstwa wokółsłonecznego ruchu Ziemi; 3. zaćmienia Słońca i Księżyca; 4. współrzędne astronomiczne; trójkąt paralaktyczny, 5. prawa Keplera, 6. Słońce, ruch własny gwiazd, 7. wyznaczanie podstawowych parametrów egzoplanet z obserwacji. 8. Słońce w Drodze Mlecznej, 9. ucieczka galaktyk. 10. obserwacje nieba [zajęcia dodatkowe, realizowane wieczorem zimą o ile pogoda pozwoli i grupa zajęciowa będzie chciała przyjść]: lokalizacja najważniejszych gwiazdozbiorów, obserwacje (wzrokowe, z wykorzystaniem lornetki i teleskopu) najbardziej interesujących obiektów astronomicznych np. wybranych planet, ukadów podwójnych gwiazd, mgławicy w Orionie, gromady kulistej, gromady otwartej; przy okazji posługiwanie się typowymi narzędziami optycznymi wykorzystywanymi w obserwacjach nieba; |
Literatura: |
Literatura zalecana 1. Notatki z wykładów w postaci plików pdf (do pobrania za strony http://alpha.uwb.edu.pl/pio/dydaktyka.html w przypadku wykładu prowadzonego przez prof. Jaranowsiego lub wysłane e-mailem w przypadku wykładu dr hab. Nikołajuka), 2. H.Karttunen, P. Kroger, H. Oja, M.Poutanen, K.J.Donner, Astronomia ogólna, PWN, Warszawa, 2020, 3. J.M.Kreiner, Astronomia z astrofizyką, PWN, Warszawa 1988 (wyd. 1), 1992 (wyd. 2). Literatura dodatkowa 1. J.M.Kreiner, Ziemia i Wszechświat. Astronomia nie tylko dla geografów, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009. 2. E.Rybka, Astronomia ogólna, wyd. 7 poprawione i uzupełnione, PWN, Warszawa 1983 i wydania wcześniejsze. 3. F.H.Shu, Galaktyki, gwiazdy, życie. Fizyka Wszechświata, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003. 4. A.Branicki, Na własne oczy. O samodzielnych obserwacjach nieba i Ziemi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014. 5. A.Branicki, Obserwacje i pomiary astronomiczne dla studentów, uczniów i miłośników astronomii, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006. 6. Atlasy nieba, np. Atlas nieba 2000.0, PPWK, Warszawa 1991. 7. Astronomy, OpenStax, Rice University 2018 (podręcznik w języku angielskim do darmowego pobrania na https://openstax.org). |
Efekty uczenia się: |
Efekty uczenia się ważne do września 2026 r. Student 1. uzyskuje podstawową wiedzę z zakresu astronomii i zna zasady wykonywania prostych obserwacji astronomicznych (K_W18); 2. umie ze zrozumieniem przedstawić podstawowe problemy z zakresu astronomii i astrofizyki, wykonać podstawowe obserwacje astronomiczne i zinterpretować ich wyniki (K_U16); 3. umie ze zrozumieniem i krytycznie korzystać z literatury i zasobów Internetu w odniesieniu do problemów astronomii (K_U17); 4. umie korzystać ze źródeł wiedzy w języku angielskim (K_U29); 5. zna ograniczenia swojej wiedzy i rozumie potrzebę dalszego kształcenia, podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych i społecznych (K_K01); 6. potrafi pracować w zespole przyjmując w nim różne role, w tym w szczególności rolę kierowniczą, potrafi przyjąć odpowiedzialność za realizowane zadanie zespołowe (K_K02); 7. potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje w literaturze i zasobach Internetu, także w językach obcych (K_K05); 8. potrafi formułować opinie na temat podstawowych zagadnień astronomii (K_K06). Efekty uczenia się ważne od października 2026 r. Absolwent zna i rozumie: 1. w zaawansowanym stopniu, koncepcje, zasady i teorie właściwe dla fizyki i astronomii w zakresie przewidzianym programem kształcenia (KP6_WG1), 2. potrafi wytłumaczyć opisy prawidłowości, zjawisk astronomicznych i procesów fizycznych wykorzystujące języki matematyki, w szczególności potrafi samodzielnie odtworzyć podstawowe twierdzenia i prawa (KP6_WG3), Absolwent potrafi: 3. analizować problemy z zakresu nauk fizycznych i astronomii oraz znajdować ich rozwiązania w oparciu o poznane twierdzenia i metody (KP6_UW1), 4. wykonywać analizy ilościowe oraz formułować na tej podstawie wnioski jakościowe (KP6_UW2), Abolwent jest gotów do: 5. krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści (KP6_KK1), 6. do zapoznawania się z literaturą naukową i popularnonaukową w celu pogłębiania i poszerzania wiedzy, z uwzględnieniem zagrożeń przy pozyskiwaniu informacji z niezweryfikowanych źródeł, w tym z Internetu (KP6_KO2). |
Metody i kryteria oceniania: |
Zaliczenie na ocenę. Warunkiem koniecznym zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie (na ocenę) laboratorium i zaliczenie (na ocenę) wykładu. Forma zaliczenia laboratorium: test z zadaniami do wyliczenia. Forma zaliczenia wykładu: a) rozmowa przeprowadzana po zakończeniu zajęć, polegająca na omówieniu 3ch zagadnień wylosowanych z uprzednio przygotowanej listy zagadnień; lub b) test zaliczeniowy z pytaniami otwartymi oraz zamknietymi dot. zagadniem na poruszanych wykładzie. Forma zaliczenia wykładu zależy od prowadzącego. Zakres ocen (dot. testu): 0-50% prawidłowych odpowiedzi - 2,0 51-60% - 3,0 61-70% - 3,5 71-80% - 4,0 81-90% - 4,5 91-100% - 5,0 Ocena z wykladu zależy od oceny z zaliczenia oraz od frekwencji na wykładach (która jest sprawdzana). |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Laboratorium, 15 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Marek Nikołajuk | |
Prowadzący grup: | Andrzej Branicki, Marek Nikołajuk | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu, realizowanego w formie wykładu oraz laboratorium, jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami dotyczącymi astronomii. Wykład jest ilustrowany materiałami multimedialnymi, natomiast laboratorium jest prowadzone w sali przy tablicy oraz w plenerze przy teleskopie. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (zakończony)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-06-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Laboratorium, 15 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Marek Nikołajuk | |
Prowadzący grup: | Marek Nikołajuk | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Laboratorium - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu, realizowanego w formie wykładu oraz laboratorium, jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami dotyczącymi astronomii. Wykład jest ilustrowany materiałami multimedialnymi, natomiast laboratorium jest prowadzone w sali przy tablicy oraz w plenerze przy teleskopie. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet w Białymstoku.