Historia książki, prasy i ilustracji książkowej

obowiązkowe specjalnościowe
specjalnościowe

Celem zajęć jest ukazanie historii książki, prasy i ilustracji książkowej od czasów starożytnych po wiek XXI.

w sali

W trakcie zajęć zostanie skupiona uwaga na książce i prasie oraz samym piśmie jako elementach historii kultury i cywilizacji. Omówiony zostanie proces powstawania książki, a także sposoby jej przechowywania.

Profil studiów: ogólnoakademicki

Forma studiów: stacjonarne

Przedmiot monograficzny

Dziedzina i dyscyplina nauki: nauki humanistyczne, literaturoznawstwo

Przedmioty wprowadzające: ---

Liczba godzin dydaktycznych: 15 (konwersatorium)

Metody dydaktyczne: dyskusja, wykład, projekty, praca grupowa i indywidualna

Punkty ECTS: 2

Bilans nakładu pracy studenta:

uczestnictwo w zajęciach - 14 godzin,

zapoznanie z literaturą - 30 godzin,

przygotowanie pracy zaliczeniowej - 4 godziny,

konsultacje - 1 godzina

Wskaźniki ilościowe:

nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi udziału nauczyciela - 16 godzin (0,5 ECTS),

nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym: 34 godziny (1,5 ECTS)

ZAKRES TEMATYCZNY

1. Początki i rozwój pisma. Poprzednicy pisma fonetycznego. Materiały piśmienne. Pisma alfabetyczne.

2. Książka rękopiśmienna. Książka w starożytności i średniowieczu. Książka ksylograficzna. Inkunabuły. Wynalazek druku. Osiągnięcia Jana Gutenberga. Inkunabuły. Sztuka introligatorska w średniowieczu i renesansie. Biblioteki średniowieczne i renesansowe.

3. Pierwsze wieki książki drukowanej w Polsce. Drukarstwo polskie i europejskie w XVII – XVIII wieku: powszechny rozwój książki drukowanej. Historia prasy: początki w erze nowożytnej- gazety ulotne i pierwsze periodyki. Rozwój czasopiśmiennictwa XVII-XVIII wiek.

4. Rewolucja przemysłowa i jej skutki dla świata książki w latach 1800-1918. Zmiany w produkcji typograficznej XIX wieku. Książka masowa, książka luksusowa, książka kieszonkowa, wydawnictwa seryjne. Rynek księgarsko-wydawniczy na ziemiach polskich pod zaborami. Zmiana wystroju książki, ilustracja książki na ziemiach polskich od połowy XIX wieku.

5. Prasa polska pod zaborami. Ilustracja prasowa. Rozwój bibliotek.

6. Książka dla dziecka: tradycje i współczesność. Książka polska w dwudziestoleciu i w latach wojny i okupacji. Książka u progów współczesności.

7. Prasa masowa na świecie. Agencje informacyjne. Prasa polska XX i XXI wieku na wybranych przykładach. Książka XX wieku i XXI wieku.

Literatura podstawowa:

B. Bieńkowska, Książka na przestrzeni dziejów. Warszawa 2005.

B. Bieńkowska, H. Chamerska, Zarys dziejów książki. Warszawa 1987.

R. Cave i S. Ayad, Historia książki. Od glinianych tabliczek po e-booki, tłum. E. Romkowska, Warszawa 2015.

S. Dahl, Dzieje książki, przeł. E. Garbacik, T. Zapiór, H. Devechy, Wrocław-Warszawa-Kraków 1965.

T. Goban-Klas, Cywilizacja medialna: geneza, ewolucja, eksplozja, Warszawa 2005.

K. Houston, Książka: najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski, przeł. P. Lipszyc, Kraków 2017.

T. Mielczarek, Prasa w systemie politycznym Drugiej Rzeczpospolitej (1918-1939). Sosnowiec 2009.

H. Szwejkowska, Wybrane zagadnienia z dziejów książki XIX-XX wieku. Warszawa 1981.

Literatura uzupełniająca:

A. Banach, Polska książka ilustrowana 1800-1900. Kraków 1959.

Encyklopedia wiedzy o książce. Pod red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski. Wrocław 1971.

L. Gorman, D. McLean, Media i społeczeństwo. Wprowadzenie historyczne. Przeł. A. Sadza, Kraków 2010.

J. Kuglin, Poligrafia książki. Wrocław 1968.

K. Maleczyńska, Historia książki i jej funkcji społecznej. Wrocław 1987.

J. Sowiński, Polskie drukarstwo. Wrocław 1988.

J. Wiercińska, Sztuka i książka. Warszawa 1986.

1. Ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu historii książki, prasy i ilustracji książkowej w systemie nauk humanistycznych oraz o ich specyfice przedmiotowej i metodologicznej H1A_W01

H1A_W05

2. Zna podstawową terminologię z zakresu historii książki. H1A_W02

H1A_W03

3. Ma podstawową wiedzę z dziejów państwa, gospodarki i kultury narodu polskiego na tle historii Europy i świata, zna wybrane zagadnienia związane z kulturą antyczną H1A_W03

4. Zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego H1A_W08

W zakresie umiejętności student:

1. Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje dotyczące historii książki, czasopism i ilustracji książkowych z wykorzystaniem różnych źródeł H1A_U01

2. Potrafi wskazać i rozpoznać różne typy książek, pism. H1A_U05

W zakresie postaw społecznych student:

1. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie H1A_K01

1. Postępuje zgodnie z zasadami etyki badawczej i edytorskiej, prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu H1A_K04

2. Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy. H1A_K05

Zaliczenie na ocenę na podstawie obecności, aktywnego udziału w zajęciach, ew. prezentacji oraz wyniku testu sprawdzającego. Ocena końcowa jest wypadkową ocen cząstkowych.

KOD 340-PS1-1HKPI