Praktyczna stylistyka cz.1

obowiązkowe

Przed rozpoczęciem nauki przedmiotu student powinien posiadać podstawową wiedzę z gramatyki opisowej języka polskiego i kultury języka.

Przedmiotem ćwiczeń są:

funkcjonalne style języka (potoczny, publicystyczny, naukowy, urzędowy, retoryczny, religijny) i ich charakterystyczne cechy;

styl i norma stylistyczna; pojęcie błędu stylistycznego;

język polityki, reklamy; gatunki wypowiedzi i język w Internecie; kompozycja i spójność wypowiedzi językowej; warunki komunikatywności stylu, etyczny i estetyczny aspekt wypowiedzi.

1. Style funkcjonalne współczesnej polszczyzny.

2. Cechy dobrego stylu. Pojęcie błędu stylistycznego.

3. Zasady konstytutywne tekstu, spójność linearna i semantyczna, wyznaczniki delimitacji tekstu. Podawcze formy wypowiedzi.

4. Streszczenie - ponadgatunkowa forma przetwarzania komunikatu (streszczenie w różnych stylach, metody dokonywania streszczeń, technika pisania streszczeń).

5. Typologia gatunków wypowiedzi (gatunkowe wzorce wypowiedzi, genry mowy, gatunki mowy w perspektywie metajęzykowej).

6. Gatunki praktyczno-użytkowe (pisanie życiorysu lub listu motywacyjnego, cechy języka urzędowego, język oficjalny i nieoficjalny).

7. Styl dziennikarsko-publicystyczny (gatunki dziennikarskie, język i styl wypowiedzi dziennikarskiej, gatunki informacyjne). Tworzenie tekstu na podstawie modelu.

8. Analiza i recenzowanie wybranych tekstów własnych.

9. Gatunki publicystyczne (warsztat pisarski, nagłówek, kompozycja i styl felietonu i recenzji filmowej).

10. Styl retoryczny (podstawy retoryki, cele i budowa wypowiedzi retorycznej, przebieg analizy retorycznej, analizowanie przemówień, język mówiony i pisany, prezentowanie własnych przemówień).

11. Styl naukowy (cechy języka naukowego, streszczenia naukowe, abstrakty, pisanie pracy naukowej, szukanie i zbieranie źródeł, cytowanie, spis, parafrazowanie – sporządzanie planu pracy, przypisów i bibliografii).

12. Styl potoczny (wyznaczniki stylu potocznego, podziękowanie, przeprosiny, podziękowanie, prośba, style konwersacyjne i kulturowe).

13. Styl artystyczny (stylizacja, intertekstualność, problemy tłumaczenia tekstów literackich, pisanie bajek).

14. Recenzowanie wybranych prac i redagowanie oraz korekta tekstów własnych

15. Zaliczenie przedmiotu - test

Bartosiewicz D., Komunikacyjna funkcja wykładników spójności tekstu, Warszawa 2002. Bortnowski S., Warsztaty dziennikarskie, Warszawa 1999.

Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999. Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 2001. Markowski A., Jak dobrze mówić i pisać po polsku, Warszawa 2000. Pawelec R., Zdunkiewicz-Jedynak D. Jak to napisać. Poradnik redagowania i komponowania tekstów, Warszawa 2003. Pawlic-Rafałowska E., Janik-Płocińska B., Formy wypowiedzi pisemnej, Warszawa 2005. Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. E. Bańkowska, Warszawa 2003. Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole 1995. Wierzbicka A., Wierzbicki P., Praktyczna stylistyka, Warszawa 1968. W. Wilkoń, Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice 2000. Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), red. Z. Kurzowa, W. Śliwiński, Kraków 1994. Zdunkiewicz-Jedynak D., Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.

Literatura uzupełniająca: Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997. Kopertowska D., Analiza stylistyczno-językowa tekstu, Kielce 1992. O spójności tekstu, red. M. R. Mayenowa, Wrocław 1971. Skudrzyk A., Urban K., Znaleźć słowo trafne... Stylistyczno-komunikacyjny obraz współczesnej polszczyzny, Katowice 2007. Z zagadnień frazeologii, stylistyki i kultury języka, red. S. Bąba, P. Fliciński, Poznań 2006.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi stylami języka i formami wypowiedzi użytkowych oraz kształcenie umiejętności tworzenia zróżnicowanych tekstów. Kształcenie praktycznej umiejętności analizowania określonych form wypowiedzi pisemnej oraz planowania, konstruowania i redagowania tekstu (ze szczególnym uwzględnieniem komunikatów użytkowych np.: listu, zaproszenia, podania, CV ), przetwarzania go ze względu na cel wypowiedzi i rodzaj przekazu, ugruntowanie kompetencji w świadomym stosowaniu środków stylistycznych i perswazyjnych.

Efekty kształcenia

W zakresie wiedzy student:

Student posiada wiedzę o odmianach językowych współczesnej polszczyzny, rozpoznaje je i charakteryzuje, wykorzystuje w praktyce; potrafi dobierać i stosować specyficzne dla nich leksemy i środki językowe w pracy twórczej, w określonej formie wypowiedzi pisemnej.

Na podstawie planu tworzy spójną wypowiedź pisemną. Na podstawie wzoru i samodzielnie redaguje określony tekst.

Posługuje się wiedzą teoretyczną z zakresu opisu i budowy, oraz sposób istnienia i funkcjonowania dzieła literackiego.

Ma wiedzę z zakresu metod opisu stylistycznego.

Zna zasady, metody, narzędzia interpretacji i analizy komunikatów językowych. Potrafi posługiwać się cytatem i parafrazą.

Ma świadomość kompleksowej natury języka oraz jego złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń.

W zakresie umiejętności student:

Planuje i konstruuje dłuższe wypowiedzi sproblematyzowane interpretacyjnie.

Definiuje i opisuje strukturę komunikatów (tekstów) naukowych, artystycznych i użytkowych.

Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla nauk filologicznych w obszarze nauk humanistycznych w typowych sytuacjach profesjonalnych.

Potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury badanych w ramach literaturoznawstwa, językoznawstwa i przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń i oddziaływania społecznego.

Posiada umiejętność przygotowania typowych prac pisemnych w języku polskim z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych oraz różnych źródeł.

Umie odszukać potrzebne informacje z zakresu stylistyki języka polskiego w podręcznikach, słownikach i innych źródłach, opracować je samodzielnie bądź w zespole i przedstawić w wybranej przez siebie formie.

W zakresie postaw społecznych student:

Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie.

Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role.

Wykazuje wrażliwość na estetyczny aspekt komunikatu mówionego i pisanego; ma świadomość roli polonisty w pielęgnowaniu ojczystego języka.

Zajęcia praktyczne w redagowaniu różnych form wypowiedzi pisemnych, praca twórcza indywidualna, binarna i grupowa,warsztaty grupowe. Formy oceny pracy studenta: test redakcyjny, prace twórcze w różnych formach.

Warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach i pozytywne oceny z testu i wypracowań. Do niezaliczenia przedmiotu kwalifikują trzy nieobecności na zajęciach. Student jest zobowiązany zaliczyć nieobecność w formie pracy pisemnej, realizowanej w czasie zajęć, które opuścił.