Elementy polszczyzny regionalnej

obowiązkowe

w sali

1) Zróżnicowanie regionalne języka a polszczyzna ogólna. Polszczyzna Podlasia a polszczyzna kresowa. Geneza polszczyzny kresowej. Kresowizm. Spory terminologiczne.

2) Zróżnicowanie etniczne i religijne Podlasia a zróżnicowanie językowe mieszkańców. Pojęcia: gwara, dialekt, narzecze, żargon, slang, argot.

3) Fonetyka polszczyzny Podlasia.

4) Zjawiska morfologiczne typowe dla polszczyzny Podlasia.

5) Zjawiska składniowe i leksykalne. Analiza i interpretacja tekstów gwarowych.

Kurzowa Zofia,1993, O mowie Polaków na kresach wschodnich , Kraków.

Nowowiejski Bogusław, 1989, Fonetyka polszczyzny sokólskiej [w:] Studia językowe z Białostocczyzny. Onomastyka i historia języka, pod. red. I. Maryniakowej i E.Smułkowej, PAN, Warszawa.

Sokólska Urszula, 2009, Daj busi dla babci, czyli o mowie mieszkańców Białostocczyzny, [w:] Polszczyzna mówiona ogólna i regionalna. Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej, Kraków, 25-26 września 2008, pod red. B. Dunaja i M. Raka, Kraków.

Turska Halina, 1982, O powstaniu polskich obszarów językowych na Wileńszczyźnie, [w:] Studia nad polszczyzną kresową, t.I, Wrocław, s.19-122.

Wiśniewski J., 1977, Osadnictwo wschodniej Białostocczyzny, geneza, rozwój oraz zróżnicowanie i przemiany etniczne, „Acta Baltico-Slavica” XI.

Wróblewski P., 1981, Regionalizmy w języku inteligencji białostockiej, [w:] Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, pod red. H. Kurkowskiej, Warszawa.

W zakresie wiedzy słuchacz:

1. Charakteryzuje się znajomością podstawowych metod opisu gramatycznego, semantycznego, stylistycznego w zakresie badań dialektologicznych;

2. Zna podstawową terminologię dotyczącą zagadnień dialektologicznych;

3. Zna podstawowe relacje między polszczyzną ogólną a polszczyzną regionalną;

4. Zna metody zbierania i gromadzenia materiałów o charakterze regionalnym.

5. Ma świadomość kompleksowej natury języka oraz jego złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń.

W zakresie umiejętności słuchacz:

1. Potrafi odróżniać zjawiska o charakterze dialektalnym od zjawisk językowych wymagających interwencji logopedy;

2. Potrafi wskazać oraz opisać w tekstach różnego typu (zarówno mówionych, jak i pisanych) dialektalne i regionalne formy językowe;

3. Potrafi opisać zjawiska językowe w kontekście przeobrażeń kulturowych uwarunkowanych chronologicznie, socjologicznie i etnicznie.

W zakresie postaw społecznych słuchacz:

1. Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role;

2. Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, wykazuje wrażliwość na estetyczny aspekt przekazu językowego.

Sposoby weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, ocena wykonywanych na zajęciach i w domu ćwiczeń, ocena efektów pracy zespołowej.

Zajęcia prowadzone są z wykorzystaniem różnorodnych metod i technik dydaktycznych: wykładu, konsultacji, metody heurystycznej, metod aktywizujących (np. warsztatów grupowych).

Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie bez oceny