Historia średniowiecza

Profil studiów ogólnoakademicki

Forma studiów stacjonarne

Rodzaj przedmiotu obowiązkowe

Dziedzina i dyscyplina nauki nauki humanistyczne, historia

Rok studiów/semestr I/ sem. letni

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z metodami i warsztatem pracy historyka średniowiecza. Mają one wykształcić u studentów umiejętność analizy różnego rodzaju źródeł historycznych, krytycznej oceny informacji zawartych w źródłach i opracowaniach, samodzielnego formułowania wniosków cząstkowych i syntetycznych, oraz stawiania hipotez i ich weryfikowania

Konwersatorium – 60+60 godz. Punkty ECTS: 10

Bilans nakładu pracy studenta: 250 godz., w tym (wg wskaźników ilościowych):

Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela: 125 godz.

Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym: 125 godz.

Ma wiedzę o epoce średniowiecza i różnych obszarach badawczych (politycznej, gospodarczej, społecznej itd).

Zna charakterystykę źródeł średniowiecznych.

KP6_WG1 zna i rozumie wybrane zagadnienia historii powszechnej (w zakresie pięciu głównych epok historycznych) w ujęciu chronologicznym i tematycznym

KP6_WG2 ma zaawansowaną, uporządkowaną chronologicznie i tematycznie wiedzę o historii dawnych i współczesnych ziem polskich

KP6_WG3 zna podstawowe nurty filozoficzne, kulturowe, ideologie i doktryny polityczne

KP6_WG4 wykazuje znajomość historii porównawczej

KP6_WG5 zdaje sobie sprawę z diachronicznej struktury przeszłości

KP6_WG6 zdaje sobie sprawę z różnorodności źródeł informacji; rozumie ich przydatność w badaniach historycznych

KP6_WG7 rozumie podstawową terminologię fachową nauk historycznych w przynajmniej jednym języku nowożytnym

KP6_WG9 zna na poziomie podstawowym główne kierunki rozwoju badań historycznych (np. historia polityczna, społeczna, gospodarcza, wojskowa i bezpieczeństwa /służb mundurowych/, kultury, rodziny), a zwłaszcza najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie

KP6_WG10 ma podstawową wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk historycznych

KP6_WK2 wie o istnieniu w naukach historycznych i pokrewnych różnych punktów widzenia, determinowanych różnym podłożem narodowym i kulturowym

KP6_WK4 rozpoznaje relacje i zależności na poziomie podstawowym pomiędzy przeszłością a aktualnymi problemami społecznymi, gospodarczymi i politycznymi

KP6_WK5 rozumie podstawowe mechanizmy kulturowe, polityczne, prawne i ekonomiczne

KP6_WK6 rozpoznaje i zna różnice w ujęciach historiograficznych w różnych okresach czasu i kontekstach

KP6_UW1 samodzielnie zdobywa i utrwala wiedzę w sposób uporządkowany i systematyczny przy zastosowaniu nowoczesnych technik pozyskiwania, klasyfikowania i analizowania informacji, zgodnie ze wskazówkami opiekuna naukowego

KP6_UW2 potrafi w stopniu podstawowym wykorzystać wiedzę teoretyczną właściwą dla studiów do opisu podstawowych problemów historycznych, ekonomicznych, politycznych i kulturowych

KP6_UW3 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i wykorzystywać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł

KP6_UW8 potrafi rozpoznać i ocenić wartość wytworów kultury oraz określić ich walory

KP6_UO1 uczestniczy w wykonywaniu zadań przydzielonych zespołom w trakcie zajęć na uczelni

KP6_KK1 ma krytyczną świadomość zakresu swojej wiedzy historycznej i umiejętności warsztatowych i rozumie potrzebę dalszego, ciągłego rozwoju kompetencji w zakresie fachowym, ogólnohumanistycznym, jak też kompetencji personalnych i społecznych.

KP6_KK3 formułowania sądów na temat podstawowych kwestii z zakresu historii, w kontekście problemów ekonomicznych, politycznych, kulturowych, społecznych i prawnych

KP6_KK4 jest zdolny do okazywania zrozumienia dla świata wartości i postaw ludzi w różnych okresach i kontekstach historycznych.

KP6_KO1 docenia rolę nauk historycznych i pokrewnych dla kształtowania więzi społecznych na poziomie lokalnym i ponadlokalnym.

KP6_KO2 docenia i szanuje, jak też jest gotów promować tradycje oraz dziedzictwo historyczne i kulturowe Polski, swojego regionu i Europy.

KP6_KR3 uznaje i szanuje różnice punktów widzenia determinowane różnym podłożem narodowym i kulturowym

1.

Monumenta Poloniae Historica (Pomniki Dziejowe Polski), t. II, Lwów 1872

Monumenta Poloniae Historica (Pomniki Dziejowe Polski), t. III, Lwów 1878.

Gall Anonim, Kronika Polska, opr. M. Plezia, Warszawa 1974.

Thietmar, Kronika, tłum. i opr. M.Z. Jedlicki, Warszawa 1954.

K. Tymieniecki, Państwo polskie w stosunku do Niemiec i cesarstwa średniowiecznego w X wieku, [w:] Początki Państwa Polskiego, Poznań 1962, t. I, s. 261-298.

J. Dowiat, Chrzest Polski, Warszawa 1969.

S. Trawkowski, Monarchia Mieszka I i Bolesława Chrobrego, [w:] Państwo pierwszych Piastów, Warszawa 1968, s. 114-145.

J. Sochacki, Stosunki Polski z Cesarstwem Rzymskim w latach 963-1102, Słupsk-Gdańsk 2003.

K. Zernack, Polska a Niemcy i Cesarstwo w X wieku, [w:] Civitas Shinesghe. Mieszko I i początki państwa polskiego, red. J.M. Piskorski, Poznań-Gniezno 2004, s. 27-34.

G. Labuda, Aspekty polityczne i kościelne tzw. „zjazdu gnieźnieńskiego” w roku 1000, [w:] Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, red. H. Samsonowicz, Kraków 2000, s. 17-34.

2.

Gall Anonim, Kronika Polska, opr. M. Plezia, Warszawa 1974. (lub inne wydanie)

K. Modzelewski, Organizacja gospodarcza państwa wczesnopiastowskiego, Wrocław 1975. (lub inne wydanie)

D. Borawska, Kryzys monarchii wczesnopiastowskiej w latach trzydziestych XI wieku, Warszawa 1964.

Polska pierwszych Piastów: Państwo, społeczeństwo, kultura, red. T. Manteuffel, Warszawa 1968.

3.

Dokumenty soborów powszechnych, t. 2, Kraków 2003.

II Sobór Laterański – kanon XXIII

III Sobór Laterański – kanon XXVII

IV Sobór Laterański – konstytucja 3

Sobór w Vienne – dekret 26

Księga Inkwizycji Bernarda de Gui, Kraków 2002, s. 105-108, 237-250.

J. Grabowski, Postępowanie inkwizycyjne przeciw heretykom w średniowieczu, Warszawa 1937.

M. Lambert, Średniowieczne herezje, Warszawa 2002, s. 135-154.

4.

J. Długosz, Kanonika Krakowskiego Dziejów polskich ksiąg XII, t. II, Kraków 1868, s. 362; t. III, Kraków 1868, s. 236-237, 242.

J. Drabina, Wierzenia, religie, wspólnoty wyznaniowe w średniowiecznej Polsce i na Litwie i ich koegzystencja, Kraków 1994, s. 85-96.

Księga Inkwizycji Bernarda de Gui, Kraków 2002, s. 109-186.

K. Dobrowolski, Pierwsze sekty religijne w Polsce, [w:] Reformacja w Polsce, t. III, 1924.

T. Manteuffel, Narodziny herezji, Warszawa 1963 (lub inne wydanie)

5.

Najstarszy Zwód Prawa Polskiego, opr. J. i J. Matuszewscy, Łódź 1995, s. 52-104.

J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, wyd. II, Warszawa 1994, s. 130-176. (r. IV – Prawo sądowe polskiego średniowiecza)

6.

J. Hauziński, Islam w feudalnych państwach arabskich i krajach ościennych, Warszawa 1977, s. 30-58, 92-100.

P. K. Hitti, Warszawa 1969, s. 95-124.

J. i D. Sourdel, Cywilizacja Islamu, Warszawa 1980, s. 27-62, 121-151.

A.Scarabel, Islam, Kraków 2004.

Celem wykładu jest wprowadzenie do historii Polski i powszechnej średniowiecza. Zajęcia mają służyć rozwijaniu zainteresowania studentów historią, a w szczególności epoką, zapoznanie z dorobkiem wybranych nurtów i osiągnięć mediewistyki oraz przedstawienie przez wykładowców autorskiego zarysu dziejów Europy i Basenu Morza Śródziemnego.

B. Zientara, Historia powszechna Średniowiecza, Warszawa 1968 i nowsze wydania

T. Manteuffel, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1965 i nowsze wydania

S. Kwiatkowski, Średniowieczne dzieje Europy, Warszawa 2007

R. Michałowski, Historia powszechna. Średniowiecze. Warszawa 2009

C. Brooke, Europa średniowieczna 962-1154, Warszawa 2001

D. Hay, Europa XIV-XV w., Warszawa 2002

J.H. Mundy, Europa średniowieczna 1150-1309, Warszawa 2001

J. Wyrozumski, Historia Polski do 1505 r., Warszawa 1982

J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej, Kraków 1999

K. Baczkowski, Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370-1506), Kraków 1999

S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002

T. Jurek, E. Kizik, Historia Polski do 1572 r., Warszawa 2013