Nowa humanistyka: posthumanizm, transhumanizm, humanistyka afirmatywna

fakultatywne

Zapoznanie z najnowszymi prądami myślowymi w nauce, a szczególnie w humanistyce w celu poszerzenia perspektywy refleksji kulturoznawczej.

lektura monograficzna
w sali

Kryzys nauki w połowie wieku XX w obszarze Zachodu, a przede wszystkim wyczerpanie się energii kulturotwórczej zachodniej humanistyki, doprowadziły do powstania nowego sposobu myślenia o pojęciach kluczowych dla nauki, takich jak: człowiek, świat, natura, życie. Redefinicja zakresu zainteresowań humanistyki doprowadziła do zmiany pojmowania dotychczasowych osiągnięć nauki pod koniec wieku XX i do powstania nowego nurtu w nauce, który nazywany bywa „nową humanistyką”.

W ramach konwersatorium będziemy dyskutowali nad przyczynami kryzysu kultury w wieku XX i XXI, jak i nad pomysłami przezwyciężenia impasu twórczego naukowców i artystów w obszarze kultur Zachodu. Przyjrzymy się nurtom myślowym na Zachodzie w ramach antyhumanizmu, posthumanizmu, transhumanizmu, postsekularyzmu i nowego materializmu. Owe tendencje myślowe w nauce wspólnie mogą być nazwane właśnie „nową humanistyką”.

W celu zapoznania się z czynnikami współtworzącymi nową humanistykę będziemy dyskutowali o twórczości literackiej i filmowej fantastyki naukowej, fantasy i postapokaliptyki i katastrofizmu. W dyskusji sięgniemy również do zjawiska przenikania ekologii, ekonomii, technologii i psychologii do dyskursów prowadzonych w obrębie myśli humanistycznej.

Nietzsche, Fryderyk, Poza dobrem i złem, tu: Przedmowa, r. II (35, 38), r. III (49, 62).

http://nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_pdz.pdf

• Nietzsche, Fryderyk, Ecce homo, tu: Przedmowa

http://nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_eh.pdf

• Ralph Konsermann, Krytyka kultury, Warszawa 2013, tu: Doświadczenie Zachodu, Źródło cierpień i resentyment, Moralność krytyki kultury.

• Kuhn, Thomas, Struktura rewolucji naukowej, tu: r. 6 Anomalie a pojawienie się odkryć naukowych, r. 8 Odpowiedź na kryzys.

• Arendt, Hanna, Kondycja ludzka, tu: r. VI Vita activa i epoka nowożytna

• Goody, Jack, Kradzież historii, tu:r. 9 Przywłaszczenie wartości: humanizm, demokracja, indywidualizm

• Heidegger, Martin, List o „humanizmie”, w: tenże, Znaki drogi, Warszawa 1995. ew. w: tenże, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, Warszawa 1977.

• Sloterdijk, P., Reguły dla ludzkiego zwierzyńca. Odpowiedź na Heideggera list o humanizmie, przeł. Arkadiusz Żychliński, „Przegląd Kulturoznawczy”, 2008, nr 1(4).

• Derrida, Jacques, Kres człowieka, w: tenże, Pismo filozofii, Kraków 1992

• Foucault, M. Słowa i rzeczy, fragmenty

• Deleuze, G., O śmierci człowieka i nadczłowieku, w: tenże, Foucault Wrocław 2004.

• Olsen, Bjornar, Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, pod. red. E. Domańskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 561-592

• Latour, Bruno, Przedmioty także posiadają sprawczość, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, pod.red. E. Domańskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 525-650.

• Domańska, Ewa, Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami, „Kultura Współczesna” 3/2008 [pdf]

• Barański Janusz, Świat rzeczy. Zarys antropologiczny, tu: r.3 Mowa rzeczy, ew. r. 6 Konsumpcja rzeczy

• Kowalski, Andrzej P., Kulturoznawcza genealogia kategorii materialności rzeczy [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, s. 15-26.

• U. Eco- Embriony, których nie ma w raju, w: tenże, Wymyślanie wrogów i inne teksty okolicznościowe, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012.

• Levis-Strauss, Dawca nasienia, wypożeczenie macicy i filiacja społeczna. Sztuczna prokreacja, w: tenże, s. 51-62.

• M. Zaremba-Blelawski, Higieniści. Z dziejów eugeniki, Wołowiec 2011, tu:r, IV, 15.

• Mumford, Levis, Mit maszyny, t. 1, Wydawnictwo Naukowe, PWN, s. 116-149

• Wojciechowski, Piotr, Jak człowiek stworzył człowieka. Geneza zjawiska sztucznych ludzi w kulturze, „Kultura popularna” 2013, nr 2 (36).

• Deklaracja transhumanistyczna: http://www.transhumanism.org/index.php/WTA/languages/C50/

• E. Bendyk, Człowiek-Tytan, „Krytyka Polityczna” 1 lato (15) 2008, s. 139-147. Dostępny również: http://www.krytykapolityczna.pl/Nr-15-2008-nieludzka-polityka/Czlowiek-tytan/menu-id-27.html (12.04.14).

• M. Moore, List do Matki Natury, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,4003 (02.03.2014).

• Agamben, Giorgio, Otwarte, (frag.), w: „Krytyka Polityczna”1, lato 2008, s 124-138.

• Oramus, Dominika, Cyborgi i Symulakry – od Philipoa K. Dicka i Williama Gibsona do Donny Haraway i Jeana Baudrilliarda, „Literaria Copernicana”, 2011, nr 2(8)

• Donna Haraway, Manifest cyborga

• Liszewski, Dariusz, Ekologiczna wizja świata, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, 2015, tom XI, s. 33-48. https://www.researchgate.net/publication/280553261_Ekologiczne_postrzeganie_swiata

• Domańska, Ewa, Humanistyka ekologiczna, w: „Teskty Drugie” 2013, nr 1/2 s.13-32.

• Wolfe, Cary, Co to jest posthumanizm? w: „Teksty Drugie”, ½ 2013

• Gajewska, Grażyna, Arcy nie-ludzkie. Przez science-fiction do antropologii cyborgów, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2010, tu: Era cyborgów, Posthumanistyka, Antropologia cyborgów, s. 36-68.

• Bakke, Monika, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Poznań 2010, tu: s. 32-57.

• G. Bhöme, Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego

• Delpech, Thérèse, Powrót barbarzyństwa w XXI wieku, tu: r Rok 1905, 109-145. Trzy tezy o przyszłości, s. 159-175.

Filmy:

Namibia. Pierwsze ludobójstwo XX wieku

Igrzyska śmierci cz. I-III.

Robin, Marie-Monoque, Świat według Monsanto. Od dioksyn do GMO,

Mechaniczna pomarańcza,

trylogii Matrix

Nie patrz w górę reż. Adama Mackey

serial "Łakomczuch"

Absolwent zapozna się z :

KA6_WG1 miejscem i znaczeniem nauk o kulturze i religii w relacji

do nauk humanistycznych oraz społecznych, ich specyfiką przedmiotową i metodologiczną

KA6_WK2 głównymi kierunkami i tendencjami przeobrażeń we współczesnej kulturze

Absolwent potrafi:

KA6_UW3 formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia, opracowywać

i prezentować wyniki pracy

KA6_UW5 stworzyć i zaprezentować proste opracowania krytyczne oraz wytwory własnej pracy (artystycznej, naukowej)

z zastosowaniem właściwych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych (ICT)

KA6_UU1 samodzielnie zdobywać wiedzę i umiejętności badawcze

na poziomie podstawowym

Absolwent jest gotów do:

KA6_KO1 przyjmowania nowych idei i poglądów w celu inicjowania działań na rzecz interesu publicznego

KA6_KK1 wykorzystywania posiadanej przez siebie wiedzy

i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ustawicznego dokształcania się i rozwoju zawodowego

dyskusja, prezentacja i autoprezentacja, argumentacja; praca z materiałami wizualnymi, korzystanie z dwutorowych metod przekazu zgodnie z wytycznymi stosowanymi w projektowaniu uniwersalnym.