Język łaciński 1 0500-FS1-1JŁA1
Ćwiczenia (CW) Rok akademicki 2018/19

Literatura podstawowa:

- Norajr Ter-Grigorian Disco linguam Latinam. Podręcznik języka łacińsego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009;

- J. Wojtczak-Szyszkowski, Roma clarissima urbium. Język łaciński dla studentów kierunków historycznych i filologicznych, Warszawa 2008

Literatura uzupełniająca:

- K. Kumaniecki, Słownik łacińsko-polski, PWN, Warszawa 1989,

- J. Korpanty, Mały słownik łacińsko-polski, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2005,

- L. Winniczuk, Mały słownik polsko-łaciński, PWN, Warszawa 1996,

- M. Wielewski, Krótka gramatyka języka łacińskiego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1986,

- J. Wikarjak, Gramatyka opisowa języka łacińskiego, PWN, Warszawa 2002,

- O. Jurewicz, L. Winniczuk, J. Żuławska, Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych, PWN, Warszawa 2002,

- J. Danka, M. Kaźmierczak, Język łaciński dla anglistów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002,

- L. Gołębiowska, A. Pawłowska, U. Tylicka, Quid scientia sine usu? Ćwiczenia z języka łacińskiego dla studentów prawa i innych kierunków humanistycznych, Temida 2, Białystok 2007,

- I. Salomonowicz-Górska, Ćwiczenia z języka łacińskiego, Warszawa 2000,

- Z. Lewandowski, K.Woś, Słownik cytatów łacińskich. Wyrażenia-sentencje-przysłowia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002,

-- St. Kalinkowski, Aurea dicta. Słynne łacińskie sentencje, przysłowia i powiedzenia, Wydawnictwo Veda, t. 1-2, Warszawa 2001,

- Cz. Michalunio SJ, Dicta. Zbiór łacińskich sentencji, przysłów, zwrotów i powiedzeń z indeksem osobowym i tematycznym, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.

Student, który zaliczył przedmiot:

- posiada uporządkowaną wiedzę ogólną o antyku i zna podstawową terminologię łacińską z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, które studiuje; sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć,

- posiada znajomość struktur gramatycznych i słownictwa umożliwiających rozumienie oryginalnych tekstów autorów rzymskich i wybranych autorów nowożytnych piszących po łacinie; sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, testy kontrolne, kolokwium,

- zna sentencje i zwroty łacińskie funkcjonujące we współczesnym świecie oraz rozumie ich kontekst a także zna etymologię podstawowych terminów naukowych; sposób weryfikacji: zaliczenie ustne,

- rozumie wpływ antyku na współczesną kulturę europejską, dostrzega antyczne źródła cywilizacji i kultury; sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć ,

- potrafi zastosować wiedzę gramatyczną i leksykalną do samodzielnego tłumaczenia tekstów łacińskich na język polski, korzystając ze słownika łacińsko-polskiego; sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć, testy kontrolne, kolokwium,

- potrafi wymienić wyrazy pochodzenia łacińskiego funkcjonujące jako terminy w różnych dziedzinach nauki; sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć

- potrafi w określonych sytuacjach, znając kontekst, umiejętnie wykorzystać sentencje, przysłowia, zwroty; sposób weryfikacji: zaliczenie ustne

- potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności; sposób weryfikacji: ocena aktywności w trakcie zajęć

- potrafi współpracować w grupie; sposób weryfikacji: przygotowanie przekładu lub wykonanie ćwiczeń w grupach na zajęciach,

- potrafi docenić ponadczasową wartość antyku i dbać o zachowanie dziedzictwa kulturowego Europy; sposób weryfikacji: pytania na zajęciach..

Warunkiem zaliczenia przedmiotu i dopuszczenia do egzaminu jest:

-regularne uczęszczanie na ćwiczenia (dopuszczalne dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze; pozostałe trzeba albo usprawiedliwić albo zaliczyć zaległy materiał na konsultacjach)

- napisanie testów cząstkowych i semestralnych na ocenę pozytywną

- wykazanie się umiejętnością poprawnego czytania tekstów napisanych po łacinie

- aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach

- przygotowywanie się do ćwiczeń i praca własna studenta

1. Wymowa i akcent w języku łacińskim. Ćwiczenia w czytaniu. Zarys historii języka łacińskiego

2. Wiadomości ogólne o czasowniku. Infinitivus, indicativus, imperativus praesentis activi czasowników regularnych. // Deklinacja I rzeczowników. Czas teraźniejszy czasowników koniugacji I. Budowa zdania łacińskiego pojedynczego.

3. Czasownik sum, esse. Orzeczenie imienne. Złożenia czasownika sum, esse. //Infinitivus, indicativus et imperativus praesentis activi słowa posiłkowego sum, esse i jego niektórych złożeń regularnych. Orzeczenie imienne. Zaimki osobowe, zaimek zwrotny. Krótka historia o wojnie trojańskiej.

4. Wiadomości ogólne o rzeczowniku. Deklinacja I. Italia na mapie Europy. // Deklinacja II rzeczowników. Nauka dzieci i młodzieży w starożytnym Rzymie.

5. Rzeczowniki deklinacji II. // Przymiotniki o trzech zakończeniach deklinacji I i II. Zaimki dzierżawcze.

6. Przymiotniki o trzech zakończeniach rodzajowych deklinacji I i II. Galia i jej mieszkańcy. // Infinitivus, indicativus, imperativus praesentis activi czasowników II – IV koniugacji.

7. Zaimki osobowe i zaimek zwrotny. // Złożenia nieregularne czasownika sum, esse: possum, posse; prosum, prodesse w czasie teraźniejszym. Dativus possessivus.

8.Czas teraźniejszy czasowników czterech koniugacji w stronie biernej. Ablativus auctoris et rei efficientis. Zamiana zdań ze strony czynnej na bierną. // Zaimek wskazujący is, ea, id. Zaimek pytajny: quis? quid? Zaimek względny qui, quae, quod.

9. Sposoby wyrażania stanu posiadania. Dativus possessivus. // Deklinacja III rzeczowników – typ spółgłoskowy, samogłoskowy i mieszany. Zaimki: nemo, nihil, nullus,-a, -um. Imię i nazwisko w starożytnym Rzymie.

10. Imperfectum – czas przeszły niedokonany w stronie czynnej i biernej. Bogowie w wierzeniach Rzymian. // Accusativus duplex. Antyczna kuchnia śródziemnomorska.

11. Futurum – czas przyszły niedokonany w stronie czynnej i biernej. Bajki Fedrusa. // Przymiotniki III deklinacji. Apollo i Diana

12. Deklinacja III rzeczowników, typ spółgłoskowy. Accusativus et Nominativus duplex. Apollo i Diana. // Przegląd zaimków wskazujących: ille, illa, illud; ipse, ipsa, ipsum; iste, ista, istud; hic, haec, hoc. Ablativus temporis.

13. Deklinacja III rzeczowników, typ samogłoskowy. Postać Marka Tulisza Cycerona. // Indicativus imperfecti activi czasowników I – IV koniugacji. Składnia nazw miast.

14. Deklinacja III rzeczowników, typ mieszany. // Indicativus futuri I activi czasowników I – IV koniugacji. Rodzina w starożytnym Rzymie.

15. Przymiotniki deklinacji III. Participium praesentis activi. O Hannibalu. // Czas teraźniejszy czasowników czterech koniugacji w stronie biernej. Małżeństwa w starożytnym Rzymie.

16. Supinum. Participium perfecti passivi. // Indicativus imperfecti et futuri I passivi. Ablativus auctoris et Ablativus rei efficientis.

17. Participium futuri activi. Coniugatio periphrastica activa. // Stopniowanie przymiotników: regularne, nieregularne i opisowe.

18. Indicativus perfecti, plusquamperfecti et futuri II activi. O pisarzach greckich i rzymskich. // Ablativus comparationis et Genetivus partitivus.

19.Zaimki wskazujące. Historia króla Midasa. // Adverbia - tworzenie i stopniowanie przysłówków. Participium praesentis activi. Wierzenia starożytnych Greków i Rzymian.

20. Zaimek względny. Filozofowie starożytnego Rzymu – Seneka. // Deklinacja IV i V rzeczowników.

21.Deklinacja IV rzeczowników. Dom rzymski. // Indicativus perfecti, plusquamperfecti, futuri II activi.

22.Deklinacja V rzeczowników. Dni i miesiące rzymskiego kalendarza. // Supinum. Participium perfecti passivi. Indicativus perfecti, plusquamperfecti, futuri II passivi.

23. Tworzenie przysłówków. Stopniowanie przymiotników i przysłówków. Ablativus comparationis et Genetivus partitivus. O różnorodności starorzymskich obyczajów.// Ablativus absolutus.

24. Indicativus perfecti, plusquamperfecta et futuri II passivi. O królach rzymskich według Tacyta. // Participium futuri activi. Coniugatio periphrastica activa.

25. Accusativus cum infinitivo, Nominativus cum infinitivo. O etosie pracy w starożytności.

26. Gerundium, Gerundivum, Coniugatio periphrastica passiva. O Diogenesie.

27.Coniunctivus praesentis et imperfecti activi et passivi. Coniunctivus w zdaniu głównym. Pieśń akademicka „Gaudeamus igitur”

28. Zasada następstwa czasów. Zdania celowe i dopełnieniowe. Sokrates i Platon.

Metody dydaktyczne: elementy wykładu, praca z tekstem, ćwiczenia leksykalno-gramatyczne, praca w grupach, ćwiczenia indywidualne studentów utrwalające i sprawdzające nabytą wiedzę, konsultacje