Filozoficzny wymiar ekonomii 0500-FS2-2FWE
Ćwiczenia (CW) Rok akademicki 2019/20

Tematy zajęć i literatura:

1. Ekonomia ogólna

- George Bataille, Część przeklęta, przeł. K. Jarosz, Warszawa 2002, s. 5-50, 101-119, 210-265.

2. Ekonomia i pragnienie

- S. Kierkegaard, Choroba na śmierć, w: tegoż, Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, przeł. Jarosław Iwaszkiewicz, Warszawa 1972, s. 147-221 (cz. 1: Rozpacz to choroba na śmierć),

- M. Kowalska, Kapitalizm jako aksjomatyka pragnienia, w: Kultura pragnień i horyzonty neoliberalizmu, Poznań 2015, s. 13-28.

3. Gospodarka maltuzjańska

- G. Clark, Pożegnanie z jałmużną, przeł. J. Lang, Poznan 2014, s. 11-52, 213-249, 392-398.

4. Nowy duch kapitalizmu

- L. Boltanski, Nowy duch kapitalizmu, „Kronos” 2/2015, s. 5-32,

- B. Kuźniarz, Zła nieskończoność i wahadło krytyki. O kapitalizmie według Luca Boltanskiego, „Kronos” 2/2015, s. 93-111.

5. Człowiek ekonomiczny

- Albert O. Hirschman, Namiętności i interesy. U intelektualnych źródeł kapitalizmu, przeł. Irena Topińska przy współpracy Macieja Kochanowicza, Kraków-Warszawa 1997, s. 21-63 oraz s. 96-107.

- H. G. Frankfurt, Wolność woli i pojęcie osoby, przeł. J. Nowotniak, w: J. Hołówka (red.), Filozofia moralności. Postanowienie i odpowiedzialność moralna, przeł. J. Nowotniak, W. J. Popowski, Warszawa 1997, s. 21-39,

- H. G. Frankfurt, O wciskaniu kitu, przeł. H. Pustuła, Warszawa 2008.

- A. Leder, Nadmiar i przesyt. W rozdętej bańce teraźniejszości, w: tegoż, Był kiedyś postmodernizm… Sześć esejów o schyłku XX stulecia, Warszawa 2018, s. 37-60,

- Y. Harari, Od zwierząt do bogów. Krótka historia ludzkości, przeł. J. Hunia, Warszawa 2014, s. 111-116 (r. Pułapka luksusu).

6. Wymiana i dług

- D. Graeber, Dług, s. 32-102 (r. Mit barteru, r. Przedwieczne długi), s. 125-177 (r. Krótki traktat o moralnych podstawach stosunków gospodarczych)

- M. Atwood, Dług. Rozrachunek z ciemną stroną bogactwa, przeł. T. Macios, Kraków 2010, s. 49-90 (r. Dług i grzech).

7. Filozofia i pieniądze

- D. Graeber, Dług, s. 265-284, 322-364.

- Y. Harari, Od zwierząt do bogów, s. 213-230, s. 369-382,

- G. Simmel, Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań 1997, s. 37-49 (Wymiana jako środek przezwyciężenia czysto subiektywnego znaczenia wartości przedmiotu i dalej).

9. Filozofia pieniądza

- G. Simmel, Filozofia pieniądza, s. 199-253 (Psychologiczne przejście środka w cel i dalej) + s. 484-488,

- G. Simmel, Estetyka socjologiczna,

Rzym. Analiza estetyczna, Mentalność mieszkańców wielkich miast, w: tegoż, Most i drzwi. Wybór esejów, przeł. M. Łukaszewicz, Warszawa 2006, s. 32-52, 53-64, 114-134.

10. Algorytmy

- Y. Harari, Homo deus. Krótka historia jutra, s. 467-504,

- C. O’Neill, Broń matematycznej zagłady. Jak algorytmy zwiększają nierówności i zagrażają demokracji, przeł. M. Z. Zieliński, Warszawa 2017, s. 83-119.

11. Postęp, Rozwój, Wzrost, Postwzrost

P

- Z. Krasnodębski, Upadek idei postępu, Warszawa 1991, s. 5-68, 265-294.

- F. Fukuyama, Koniec historii, przeł. T. Bieroń, M. Wichrowski, Poznań 1996, s. 112-127,

- Y. Harari, Od zwierząt do bogów, s. 201-212 (r. Strzała historii).

J. Diamond, Strzelby, zarazki, maszyny. Losy ludzkich społeczeństw, przeł. M. Konarzewski, Warszawa 2012, 187-210 (r. Naśladownictwo i zapożyczanie liter)

s. 211-237 (r. Potrzeba jest córką wynalazku).

R

- Albert O. Hirschman, Namiętności i interesy. U intelektualnych źródeł kapitalizmu, s. 64-95. (r. Jak po rozwoju gospodarczym spodziewano się poprawy ustroju społecznego),

- A. Payne, N. Phillips, Rozwój, s. 13-47 (Wstęp, r. Teorie klasyczne) s. 75-106 (r. Teorie złotego wieku), 143-212 (r. Teorie alternatywne, r. Współczesne kierunki teoretyczne)

- T. de Chardin, Zarys wszechświata personalistycznego, przeł. K. Waloszczyk, w: tegoż, Pisma, t. 2, s. 55-98.

- T. de Chardin, Rozważania nad postępem, przeł. K. Waloszczyk, M. Tazbir, w: tegoż, Pisma, t. 2, s. 99-120,

- T. de Chardin, O religijnej wartości badań naukowych, w: tegoż, Pisma, t. 2, s. 185-192,

- T. de Chardin, Trzy rzeczy, które widzę, czyli światopogląd w trzech punktach, przeł. M. Tazbir, w: tegoż, Pisma, t. 2, s. 193-205.

W i PW

- G. Rist, Urojenia ekonomii, Ś. F. Nowicki, Warszawa 2015, (r. Obsesja wzrostu i Sprzeciw wobec wzrostu, s. 169-214).

- E. F. Schumacher, Małe jest piękne. Spojrzenie na gospodarkę świata z założeniem, że człowiek coś znaczy, przeł. E. Szymańska, J. Strzelecki, Warszawa 1981, s. 23-92, s. 118-166,

12. Antropocen

- E. Bińczyk, Epoka człowieka, Warszawa 2018, s. 77-167, 221-240.

13. Czy pieniądze dają szczęście?

- A. Czechow, Zakład, w: tegoż, Opowiadania zebrane.

- L. Bruni, P. L. Porta, Introduction, w: tychże, Economics and Happiness. Framing the Analysis, Oxford 2005, s. 1-28.

- R. H. Frank, Does Absolute Income Matter?, w: tamże, s. 65-90,

- M. C. Nussbaum, Mill between Aristotle and Bentham, tamże, s. 170-183.

Ocena ciągła i kolokwium zaliczeniowe. Premiowana jest aktywność na zajęciach, która może podnieść ocenę z kolokwium o jeden stopień.

Metody dydaktyczne wykorzystywane w ramach kursu:

- samodzielna lektura tekstów autorów klasycznych i współczesnych,

- analiza tekstów i dyskusja w grupie moderowana przez prowadzącego,

- przygotowanie indywidualnych prac zaliczeniowych na wskazany/wybrany temat - w świetle literatury i refleksji własnych,

- indywidualne konsultacje.