Wstęp do mikrobiologii 320-MS1-1WMI
Laboratorium (LAB) Rok akademicki 2020/21

Literatura podstawowa:

1. Kunicki-Goldfinger W.J.H., Życie bakterii. PWN, Warszawa, 2004.

2. Singleton P., Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie. PWN, Warszawa 2004.

3. Zaremba L.M., Borowski J., Mikrobiologia lekarska. PZWL, Warszawa, 1997.

Literatura uzupełniająca:

1. Baj J., Markiewicz Z., Biologia molekularna bakterii. PWN, Warszawa, 2006.

2. Kocwowa E., Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. PWN, Warszawa, 1984.

3. Szewczyk E.M., Diagnostyka bakteriologiczna. PWN, Warszawa, 2005.

4. Salyers A.A., Whitt D.D., Mikrobiologia. Różnorodność, chorobotwórczość i środowisko. PWN, Warszawa, 2005.

- Student rozpoznaje i opisuje podstawowe kształty komórek bakteryjnych.

- Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu mikroorganizmów prokariotycznych i eukariotycznych oraz procesów zachodzących w komórkach tych mikroorganizmów.

- Student rozpoznaje, ocenia i wykazuje świadomość możliwych zagrożeń mikrobiologicznych w laboratorium i środowisku.

- Student nabiera praktycznej umiejętności pracy z mikroskopem, wykonywania preparatów i barwień, jak też analizy uzyskanych wyników.

- Student dobiera metody badawcze, planuje i przeprowadza badania z zakresu diagnostyki mikrobiologicznej.

- Student wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy w laboratorium i świadomość poszanowania pracy własnej i innych.

Metody sprawdzenia, czy zakładane efekty zostały osiągnięte: wejściówki, bieżąca ocena prawidłowości wykonania posiewów bakteryjnych, przygotowania preparatów mikroskopoowych, obserwacji mikroskopowych, identyfikacji bakterii, kolokwia pisemne w postaci testów.

- Bieżąca kontrola stanu wiedzy studentów przed zajęciami (dyskusja przed rozpoczęciem części praktycznej, wejściówki).

- Dwa przekrojowe sprawdziany pisemne w formie testu zamkniętego lub otwartego (dopuszcza się test łączony)

- Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas analizy wyników uzyskanych w trakcie zajęć laboratoryjnych.

- Testy za pomocą platformy Blackboard (pytania otwarte i zamknięte)

- Budowa i rodzaje mikroskopów (optyczne i elektronowe), technika nastawiania mikroskopu na preparat. Badanie mikroskopowe bakterii. Kształty bakterii.

- Obserwacja bakterii żywych (kropla wisząca, mikroskop ciemnego pola widzenia, mikroskop kontrastowo-fazowy).

- Samodzielne przygotowywanie preparatów mikroskopowych różnymi metodami: barwienie proste pozytywne, barwienie negatywne, barwienie otoczek; barwienia złożone: metoda Grama, barwienie prątków kwasoodpornych, barwienie endospor.

- Podłoża bakteryjne: metody przygotowania (podłoże bulionowe, podłoże agarowe, podłoże Wrzoska, podłoże żelatynowe, podłoża wzbogacone, podłoża wybiórcze, podłoża różnicujące).

- Metody wyjaławiania (autoklaw, aparat Kocha, piec Pasteura, promienie UV, filtracja). Aseptyka, antyseptyka, dezynfekcja, dezynsekcja. Działanie czynników fizycznych i chemicznych na bakterie.

- Bakterie psychrofilne, psychrotroficzne, mezofilne i termofilne.

- Otrzymywanie czystych hodowli bakteryjnych. Wzrost bakterii na podłożach płynnych i stałych (kolonia bakteryjna, rozpoznawanie typów wzrostu na podłożu bulionowym, krzywa wzrostu bakterii w hodowli bulionowej). Określanie całkowitej liczby bakterii w próbie oraz liczby bakterii żywych. Badania biochemiczne bakterii (próby na wytwarzanie siarkowodoru, fermentację węglowodanów, produkcję katalazy i upłynnianie żelatyny, IMVIK).

- Antybiotyki i fitoncydy: podział, mechanizm działania i zastosowanie. Wykonywanie antybiogramów.

- Bakterie chorobotwórcze Gram-dodatnie (gronkowce, paciorkowce, laseczki, maczugowce). Prątki kwasoodporne. Izolacja bakterii z organizmu ludzkiego, izolacja Bacillus sp. z gleby, paciorkowce płytki nazębnej oraz posiewy redukcyjne.

- Bakterie chorobotwórcze Gram-ujemne Salmonella sp., Escherichia coli, Proteus sp., Neisseria sp.). Izolacja czynnika zakaźnego. Próby biologiczne – teoretyczne podstawy.

- Bakterie beztlenowe (Clostridium sp. i Bacteroides sp.) – zakładanie kultury, chorobotwórczość beztlenowców. Grzyby mikroskopowe, pleśnie oraz drożdże.

- Elementy budowy komórki bakteryjnej oraz genetyki bakterii. Pojęcie chromosomu bakteryjnego i plazmidów. Horyzontalny transfer genów.

Laboratoria, podczas których student samodzielnie:

- pracuje z mikroskopem

- wykonuje barwienia bakterii

- przygotowuje podłoża mikrobiologiczne

- przygotowuje kultury bakteryjne

- bada podstawowe procesy fizjologiczne

- identyfikuje mikroorganizmy

- przygotowuje i odczytuje testy antybiotykooporności

Zajęcia zdalne prowadzone za pomocą platformy umożliwiającej dwukierunkową komunikację ze studentem. Stosowanie autorskich materiałów w postaci filmów instruktarzowych i demonstracyjnych przedstawiających techniki wykonywania różnorodnych doświadczeń wraz z omówieniem ich wyników. W trakkcie takich zajęc studenci mają możliwość samodzielnej interpretacji uzyskanych wyników, a ponadto prezentują własne ustalenia na zadane wcześniej tematy bezpośrednio powiązane z tematem zajęć.